Stanisław Bąk

polski językoznawca

Stanisław Bąk (ur. 28 listopada 1900 w Grębowie, zm. 10 czerwca 1981 we Wrocławiu) – profesor, językoznawca i znawca kultury lasowskiej. Autor wielu prac naukowych dotyczących rodzinnej gwary lasowskiej, a następnie po przeniesieniu się na Śląsk, także dialektu śląskiego. Zajmował się także historią języka.

Stanisław Bąk
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1900
Grębów

Data i miejsce śmierci

10 czerwca 1981
Wrocław

profesor nauk filologicznych
Specjalność: językoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Doktorat

1926

Habilitacja

1950

Profesura

1952

Uczelnia

Uniwersytet Lwowski
Uniwersytet Wrocławski
Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej

Życiorys

edytuj

Był uczniem Prywatnego Gimnazjum Realnego w Nisku od 1913 do 1914, ponownie od 1915[1]. Został przyjęty do Wojska Polskiego i podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 służył piechocie[1]. Po wojnie studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, początkowo historię literatury, później językoznawstwa polskiego i słowiańskiego[1]. W 1925 ukończył studia polonistyczne na Wydziale Humanistycznym UJK, gdzie następnie został asystentem w Katedrze Języka Polskiego i Literatury Słowiańskiej. Rok później otrzymał tytuł doktora filozofii i filologii słowiańskiej, w 1928 zaś – dyplom magistra filologii i filozofii polskiej (uczeń Tadeusza Lehra-Spławińskiego)[2]. Po kilku latach został nauczycielem szkolnictwa średniego na Śląsku[1]. Od 1938 był członkiem towarzystwa językoznawstwa. W 1950 roku habilitował się, a w 1952 został profesorem filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie w 1961 roku objął stanowisko profesora zwyczajnego. Od 1972 roku był członkiem Komisji Nauk Humanistycznych.

Został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu[3]. Jego dewizą życiową były słowa Wergiliusza: Labor omnia vincit – oznaczające praca zwycięży wszystko.

 
Grób prof. Stanisława Bąka na Cmentarzu Grabiszyńskim

Został patronem Zespołu Szkół Ogólnokształcących w rodzinnym Grębowie[4].

Odznaczenia

edytuj

Publikacje

edytuj
  • Gwara "lasowska" Grębowa i okolicy (1926)
  • Gwary ludowe na Dolnym Śląsku. cz. I.
  • Głosownia (1956)
  • Język pism Andrzeja Trzecieskiego, w edycji Andrzeja Trzecieskiego Pisma polskie cz. I, – opracował również teksty, objaśnienia, indeks wyrazów i form (1959)
  • Słownik gwarowy Śląska (Opole 1962) (wraz ze Stanisławem Rospondem)
  • Zróżnicowanie narzecza śląskiego. Próba podziału i charakterystyka dialektów śląskich (1964)
  • Bibliografia prac za lata 1926-1965 – opracowania
  • Mowa polska na Śląsku (1974)

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Stanisław Bąk. Wspomnienie o profesorze Karolu Ziarnie (1901–1944). „Profile. Rzeszowski Miesięcznik Społeczno-Kulturalny”. Nr 8 (41), s. 42-43, 1972. 
  2. Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 63.
  3. Stanisław Bąk. iwroclaw.pl. [dostęp 2017-11-28].
  4. Strona ZSO w Grębowie