Staniątki

Staniątki
	wieś
	; Centrum Staniątek, ul. Szkolna
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wielicki
Gmina	Niepołomice
Liczba ludności (2019-12-31)	2632
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-005
Tablice rejestracyjne	KWI
SIMC	0328835
	Położenie na mapie gminy Niepołomice Staniątki
	Położenie na mapie Polski Staniątki
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Staniątki
	Położenie na mapie powiatu wielickiego Staniątki
	50°00′37″N 20°11′55″E/50,010278 20,198611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Staniątki – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Niepołomice, 22 km od Krakowa i 5 km na południowy zachód od Niepołomic, w sąsiedztwie Puszczy Niepołomickiej.

Wieś duchowna, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego^[4].
Dawniej samodzielna wieś i gmina jednostkowa w powiecie bocheńskim. 1 października 1931 do Staniątek włączono zniesione gminy Chrość i Podborze^[5].

W latach 1975–1998 Staniątki położone były w województwie krakowskim.

Nazwa

Nazwa wsi pochodzi od męskiego imienia dwuczłonowego na Stani-, takiego jak Stanimir, Stanisław czy Stanibor, przekształconego przy użyciu spieszczającego przyrostka -ęta do formy *Stanięta, następnie *Staniątko, która w liczbie mnogiej obok regularnego *Staniątka przybrała postać *Staniątki^[6].

Integralne części wsi

Części wsi Staniątki^[7]^[8]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0328841	Błonia	część wsi
0328858	Dolne Staniątki	część wsi
0328864	Górne Staniątki	część wsi
0328870	Jata	część wsi
0328887	Kaganiec	część wsi
0328893	Piaski	część wsi
0328901	Podborze	część wsi
0328918	Podcegielnia	część wsi
0328924	Podlas	część wsi
0328930	Pożarnica	część wsi
0328947	Pustki	część wsi

Zobacz też: Chrość

Historia

Powstanie nazwy wsi legenda wiąże z osobą św. Wojciecha, który w 997 roku miał tamtędy wędrować do Krakowa i dalej do Prus celem nawracania pogan. Zatrzymał orszak na odpoczynek czeskimi słowami: „udielamy tady staniatky”. Ta wersja powstania jest przyjmowana jako prawdziwa i powtarzana przez siostry benedyktynki podczas oprowadzania wycieczek po kościele i muzeum klasztornym^[9].

Po 1945 roku

Licząca 2000 mieszkańców wieś w 1947 roku zbudowała sieć elektryczną. Została ona całkowicie sfinansowana przez mieszkańców wsi. Koszt wyniósł 1 000 000 złotych i zainstalowano ponad tysiąc lamp. Sieć została poświęcona po nabożeństwie w opactwie Benedyktynek przez proboszcza z Brzezia kanonika Jaworskiego^[10]. W 1993 roku w Staniątkach otwarto zakład produkcyjny Coca-Coli^[11]. W Staniątkach znajdują się najstarsze polskie opactwo Mniszek Benedyktynek pw. św. Wojciecha a także przystanek kolejowy, przy linii kolejowej nr 91.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[12].

Zespół klasztorny Benedyktynek: kościół pw. NPM i św. Wojciecha, klasztor, dzwonnica, otoczenie w obrębie ogrodzenia.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 127796
↑ Wieś Staniątki - podstawowe informacje [online], www.niepolomice.eu [dostęp 2020-10-07] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1189 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103
↑ Dz.U. z 1931 r. nr 84, poz. 662
↑ P.P. Galas P.P., Ze studiów nad nazwami miejscowymi południowej Małopolski, „Onomastica”, r. VII, z. 1–2, Wrocław 1962 .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ JulianJ. Zinkow JulianJ., Wokół Niepołomic i Puszczy Niepołomickiej, Niepołomice: UMiG Niepołomice, 1997 .
↑ Staniątki maja elektryczne światło Dziennik Polski 1947, nr 183 z 8 lipca s. 5
↑ 30 lat zakładu Coca-Cola HBC w Niepołomicach. niepolomice.eu, 2023-07-20. [dostęp 2023-10-11].
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

Linki zewnętrzne

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 127796

[2] Wieś Staniątki - podstawowe informacje [online], www.niepolomice.eu [dostęp 2020-10-07] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1189 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[4] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103

[5] Dz.U. z 1931 r. nr 84, poz. 662

[6] P.P. Galas P.P., Ze studiów nad nazwami miejscowymi południowej Małopolski, „Onomastica”, r. VII, z. 1–2, Wrocław 1962 .

[Dz.U._29/2013-7] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-8] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[9] JulianJ. Zinkow JulianJ., Wokół Niepołomic i Puszczy Niepołomickiej, Niepołomice: UMiG Niepołomice, 1997 .

[10] Staniątki maja elektryczne światło Dziennik Polski 1947, nr 183 z 8 lipca s. 5

[11] 30 lat zakładu Coca-Cola HBC w Niepołomicach. niepolomice.eu, 2023-07-20. [dostęp 2023-10-11].

[:rejestr-12] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]