Richard Stafford Cripps (ur. 24 kwietnia 1889 w Londynie, zm. 21 kwietnia 1952 w Zurychu) – brytyjski polityk, członek Partii Pracy, minister w rządach Winstona Churchilla i Clementa Attleego.

Stafford Cripps
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 kwietnia 1889
Londyn

Data i miejsce śmierci

21 kwietnia 1952
Zurych

Przewodniczący Zarządu Handlu
Okres

od 27 lipca 1945
do 29 września 1947

Przynależność polityczna

Partia Pracy

Poprzednik

Oliver Lyttelton

Następca

Harold Wilson

Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania)

Życiorys

edytuj

Jego ojcem był Charles Cripps, początkowo deputowany Partii Konserwatywnej, który później przeszedł do Partii Pracy. Wykształcenie odebrał w Winchester College oraz w University College w Londynie, gdzie studiował chemię. Porzucił jednak nauki ścisłe dla prawa i w 1912 został powołany do korporacji adwokackiej. Podczas I wojny światowej był kierowcą ambulansu we Francji. W 1930 wstąpił do Partii Pracy.

W 1930 otrzymał stanowisko Radcy Generalnego w rządzie MacDonalda i tytuł szlachecki. Wkrótce potem został wybrany do Izby Gmin jako reprezentant okręgu Bristol East (1931). Radcą Generalnym pozostał do powstania rządu koalicyjnego Partii Pracy, Partii Konserwatywnej i Partii Liberalnej. Po zawiązaniu tej koalicji, Cripps przeszedł do opozycji. W 1932 był jednym z założycieli Ligi Socjalistycznej. W 1939 został usunięty z Partii Pracy za prokomunistyczną postawę i poparcie dla idei Frontu Ludowego.

Kiedy premierem został w maju 1940 Winston Churchill, Cripps otrzymał stanowisko ambasadora w ZSRR. Z misją specjalną do Moskwy został wysłany 18 maja 1940, jednak Józef Stalin przyjął go dopiero 1 lipca[1]. 22 października 1940 przedstawił stronie radzieckiej memorandum, w którym Wielka Brytania gotowa była uznać, do czasu podjęcia konsultacji de facto suwerenność ZSRR w Estonii, Łotwie, Litwie, Besarabii i Północnej Bukowinie i tych częściach byłego państwa polskiego, które znajdują się obecnie pod władzą (control) radziecką[2]. Odegrał poważną rolę w poprawie stosunków brytyjsko-radzieckich po ataku III Rzeszy na ZSRR 22 czerwca 1941. Cripps powrócił do Wielkiej Brytanii w 1942 i niemalże od razu został członkiem gabinetu wojennego jako lord tajnej pieczęci i przewodniczący Izby Gmin. Rychło jednak zrezygnował z tego stanowiska i został ministrem ds. produkcji lotniczej. Na tym stanowisku nie wchodził już w skład gabinetu.

W 1945 Cripps powrócił w szeregi Partii Pracy. Po zwycięstwie laburzystów w wyborach 1945 został przewodniczącym Zarządu Handlu. W 1947 otrzymał stanowisko ministra ds. ekonomicznych, a 6 tygodni później został kanclerzem skarbu w rządzie Attlee, wywierając decydujący wpływ na powojenna politykę handlową i finansową[3]. Popierał ideę nacjonalizacji głównych gałęzi przemysłu, zwiększył podatki oraz ograniczył wydatki państwa. Udało mu się ustabilizować kurs funta szterlinga.

Z powodu likwidacji okręgu Bristol East, Cripps w 1950 wystartował w wyborach w okręgu Bristol South East. W 1950 zrezygnował ze stanowisk rządowych z powodu pogarszającego się stanu zdrowia (cierpiał na zapalenie jelit). Jednocześnie zrezygnował z miejsca w parlamencie. Zmarł 2 lata później.

Cripps był żonaty z Isobel Cripps (nazwisko panieńskie Swithinbank). Jego córką była Peggy Cripps, autorka książek dla dzieci.

Przypisy

edytuj
  1. Konecki 2007 ↓, s. 18.
  2. Magdalena Hułas, Memorandum Stafforda Crippsa z 22 października 1940 r. Polskie aspekty, w: Dzieje Najnowsze 1993, 4, s. 85.
  3. „Rozmowy przy stole”, Wyd. Charyzma 1996, str. 343, ISBN 83-85820-02-07

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj