Stąporków (gmina)

gmina miejsko-wiejska w województwie świętokrzyskim

Stąporkówgmina miejsko-wiejska w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie kieleckim.

Stąporków
gmina miejsko-wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

świętokrzyskie

Powiat

konecki

TERC

2605083

Burmistrz

Jarosław Młodawski

Powierzchnia

231,67 km²

Populacja (2020)
• liczba ludności


16 512[1]

• gęstość

71,3 os./km²

Nr kierunkowy

41

Kod pocztowy

26-220

Tablice rejestracyjne

TKN

Adres urzędu:
ul. Piłsudskiego 132a
26-220 Stąporków
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

35[2][3]

Liczba miejscowości

49[3]

Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stąporków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Stąporków”
Ziemia51°09′N 20°33′E/51,150000 20,550000
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Stąporków.

Na terenie miasta i gminy Stąporków znajduje się podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice, obejmująca obszar 34,1 ha i zagospodarowana w ponad 70%[4].

1 stycznia 2012 r.[5] gminę zamieszkiwało 18 066 osób.

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2002[6] gmina Stąporków ma obszar 231,41 km², w tym:

  • użytki rolne: 31%
  • użytki leśne: 62%

Gmina stanowi 20,3% powierzchni powiatu.

Historia

edytuj

Gmina Stąporków powstała 1 stycznia 1973 w województwie kieleckim w powiecie koneckim. W jej skład weszły sołectwa: Adamek, Bień, Błotnica, Czarna, Czarniecka Góra, Duraczów, Gosań, Grzybów, Gustawów, Hucisko, Janów, Komorów, Kozia Wola, Krasna, Luta, Mokra i Włochów[7]. W 1974 liczy 7440 mieszkańców na powierzchni 104,17 km². Miasto Stąporków stanowi odrębną jednostkę (4222 mieszkańców na powierzchni 11,01 km²)[8].

W związku z nowym podziałem administracyjnym, wprowadzonym 1 czerwca 1975, gmina błędnie nie jest wyliczona w wykazie gmin zawartym w Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92, §15 (wyliczone jest natomiast miasto Stąporków, lecz wówczas miasta i gminy były oddzielnymi jednostkami).

1 lipca 1976 gmina Stąporków zostaje połączona ze zniesioną gminą Niekłań Wielki (sołectwa Boków, Furmanów, Lelitków, Nadziejów, Niekłań Mały, Niekłań Wielki, Piasek, Smarków, Wąglów, Wielka Wieś i Wólka Zychowa) w nową gminę Stąporków z siedzibą w Stąporkowie; równocześnie do gminy Stąporków włączono część obszaru zniesionej gminy Odrowąż (sołectwa Błaszków, Odrowąż, Pardołów, Świerczów i Wólka Plebańska) oraz część zniesionej gminy Smyków (sołectwa Kamienna Wola i Modrzewina)[9].

Demografia

edytuj

Dane z 30 czerwca 2004[5]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 18 531 100 9496 51,2 9035 48,8
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
80,1 41 39
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Stąporków w 2014 roku[10].


 

Ochrona przyrody

edytuj
 
Gagaty Sołtykowskie

Rezerwaty przyrody

edytuj

Najwyższym szczytem gminy, a zarazem powiatu jest szczyt Hucisko w lesie w pobliżu wsi o tej samej nazwie, jego wysokość nad poziomem morza wynosi 374 metry.

Zabytki

edytuj

Niekłań

edytuj

Czarna

edytuj

Odrowąż

edytuj
 
Krajobraz gminy w okolicy Odrowąża
  • Kościół św. Jacka i św. Katarzyny w Odrowążu
  • Kaplica Św. Rozalii w Odrowążu - Rynek w Odrowążu (Dom Ludowy)

Stąporków

edytuj
  • Pomnik zamordowanej przez hitlerowców rodziny Gutów
  • Stuletnia stacja PKP
  • Pomnik Grzejnika przed Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury w Stąporkowie

Czarniecka Góra

edytuj
  • Drewniane Wille w Czarnieckiej Górze
  • Park uzdrowiskowy przy Świętokrzyskim Centrum Rehabilitacji w Czarnieckiej Górze
  • Pozostałości po kopalni rudy żelaza "Edward" na Osicowej Górze

Furmanów

edytuj
  • Pozostałości zespołu wielkopiecowego w Furmanowie
  • Stupięćdziesięcioletni dąb "Hubal"

Hucisko

edytuj

Wielka Wieś

edytuj

Przemysł

edytuj

W gminie Stąporków funkcjonują następujące zakłady przemysłowe: fabryka farb (Henkel Bautechnik) w Starej Górze, Zakład Urządzeń Kotłowych (ZUK) w Stąporkowie, gazownia (Gaspol) w Stąporkowie, fabryka opłatków (Christie) w Hucisku, odlewnia żeliwa w Krasnej, zakład przerobu złomu (Eko-przerób) w Odrowążu, fabryka sit w Furmanowie, PWTK w Stąporkowie.

W gminie Stąporków działają kluby piłkarskie MKS Stąporków występujący w klasie A, KS Kamienna Wola występujący w klasie B oraz bezligowcy Huragan Mokra i LZS Lider Hucisko. Dawniej istniał tu też klub Skała Niekłań.

Sołectwa wchodzące w skład gminy

edytuj

Adamek, Bień, Błaszków, Błotnica, Boków, Czarna, Czarniecka Góra, Duraczów, Furmanów, Gosań, Grzybów, Gustawów, Hucisko, Janów, Kamienna Wola, Komorów, Kozia Wola, Krasna, Lelitków, Luta, Modrzewina, Mokra, Nadziejów, Niekłań Mały, Niekłań Wielki, Odrowąż, Pardołów, Piasek, Smarków, Świerczów, Wąglów, Wielka Wieś, Włochów, Wólka Plebańska, Wólka Zychowa[2].

Bez statusu sołectwa są wsie: Nowy Włochów, Stary Grzybów, Stary Janów, Świerczów Mały

oraz osady: Bieduszki, Gajowity Dąb, Osada Młyńska, Stara Góra, Bieliny, Duraczów-Gajówka, Janów, Kobylanka, Osicowa Góra.

Sąsiednie gminy

edytuj

Bliżyn, Chlewiska, Końskie, Mniów, Przysucha, Smyków, Zagnańsk

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7-8 [dostęp 2022-04-06]
  2. a b BIP gminy, sołectwa
  3. a b Urząd Statystyczny w Kielcach
  4. Informacje na stronie SSE Starachowice. sse.com.pl. [dostęp 2014-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-10)].
  5. a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  6. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  7. Uchwała Nr XVII/80/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 8 grudnia 1972 w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie kieleckim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 9 grudnia 1972, Nr 26, Poz. 174).
  8. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974.
  9. Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 142
  10. Gmina Stąporków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.