Spurn Head
Spurn Head (także Spurn Point[1], Spurn[2]) – mierzeja w północno-wschodniej Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie East Riding of Yorkshire, częściowo odgradzająca estuarium Humber od Morza Północnego[3]; stanowi zwieńczenie półwyspu Holderness[4]. Nazwę Spurn Head (lub Spurn Point) nosi także przylądek na południowym krańcu tejże mierzei[5].
 Widok z lotu ptaka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Rodzaj obiektu | |
Położenie na mapie East Riding of Yorkshire  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
 53°35′00″N 0°07′30″E/53,583333 0,125000
| |
Mierzy około 5,5 km długości. Szerokość – około 150 m[6], w najwęższym miejscu – 50 m[2]; mierzeja rozszerza się ku końcowi do nieco ponad 350 m. Najwyższe wzniesienie – 9 m n.p.m. Zbudowana jest z materiału piaszczysto-kamienistego[6].
Spurn Head położona jest w strefie silnych pływów morskich. Różnica poziomu morza podczas przypływów i odpływów wynosi do 6,4 m. Z pływami wiążą się intensywne zjawiska erozji i akumulacji materiału skalnego. Jest to największa formacja mierzejowa powstała w tego typu warunkach w Wielkiej Brytanii, a jedna z największych na świecie[6].
Kształt mierzei ulega stałej ewolucji. Na przestrzeni 6000 lat uległa przesunięciu w kierunku zachodnim w średnim tempie około 0,2 m/rok. W 1992 roku dryf mierzei u nasady szacowano na 0,5 m/rok. Część południowa została ustabilizowana w połowie XIX wieku poprzez budowę ostróg brzegowych oraz innych umocnień, jak i zasiew roślin wydmotwórczych (w szczególności piaskownicy zwyczajnej). Kilkakrotnie w historii odnotowano przerwanie mierzei przez morze – w 1360, 1650, 1849[6] i 2013 roku[7]. W średniowieczu u nasady mierzei położone było miasto Ravenspurn, pochłonięte przez morze w XV wieku[8].
Na mierzei znajduje się rezerwat przyrody, otwarty dla zwiedzających, którego zarządcą jest Yorkshire Wildlife Trust[2]. Do lat 50. XX wieku teren należał do Ministerstwa Obrony[9].
Na Spurn Head znajdują się dwie nieczynne, zabytkowe latarnie morskie – pierwsza z 1852 roku (wycofana z eksploatacji w 1895)[10], druga z 1895 roku, wyłączona w 1985. Wraz z otwarciem tej ostatniej zburzono wcześniejszą latarnię z 1776 roku projektu Johna Smeatona[11]. W latach 1810–2023 mieściła się tu także baza ratownictwa morskiego RNLI[12].
Nieopodal nasady mierzei położona jest osada Kilnsea, a na przeciwnym brzegu estuarium Humber – miasta Cleethorpes i Grimsby[5].
-
Zabytkowe latarnie morskie -
Zachodnie wybrzeże mierzei (od strony estuarium Humber) -
Wschodnie wybrzeże (od strony morza) podczas odpływu
Przypisy
edytuj- ↑ Spurn Point. Yorkshire Coast Nature. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).
- ↑ a b c Spurn National Nature Reserve. Yorkshire Wildlife Trust. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).
- ↑ Spurn Head, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-12-27] (ang.).
- ↑ The Columbia Gazetteer of the World: H to O. Saul Bernard Cohen (red.). Columbia University Press, 1998, s. 1297. [dostęp 2024-12-27].
- ↑ a b Mapa OS Landranger 113 (Grimsby), Ordnance Survey, ISBN 978-0-319-26211-5.
- ↑ a b c d V.J. May, Spurn Head, Geological Conservation Review [dostęp 2024-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-20] (ang.).
- ↑ Drone footage shows Spurn's recovery 10 years after tidal surge. BBC News, 2023-04-18. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).
- ↑ Spurn Head. W: Daniel Hahn, Nicholas Robins: The Oxford Guide to Literary Britain & Ireland. Wyd. 3. Oxford University Press, 2008. ISBN 978-0-19-172782-5.
- ↑ Spurn Point. BBC. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).
- ↑ Tower of former Low Lighthouse. Historic England. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).
- ↑ Spurn Lighthouse. Historic England. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).
- ↑ Humber lifeboat station leaves Spurn Point after 213 years of rescues. BBC News, 2023-06-01. [dostęp 2024-12-27]. (ang.).