Spachacz zielonawy
Spachacz zielonawy (Micrommata virescens) – gatunek średniej wielkości pająka z rodziny spachaczowatych (Sparassidae). Jest jedynym przedstawicielem spachaczowatych występującym na terenie Europy[2]; występuje także w Polsce[3].
| Micrommata virescens[1] | |||||
| (Clerck, 1757) | |||||
 Samiec spachacza zielonawego | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Infrarząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
spachacz zielonawy | ||||
| |||||
Budowa
edytujSamce spachaczy zielonawych osiągają długość 7–10 mm, a samice – 10–15 mm[2]. Samice są ubarwione jednolicie jaskrawozielono, zaś odwłok samców zdobi czerwony podłużny pas[4]. Zielone ubarwienie jest wynikiem podobnego do biliwerdyny barwnika mikromatabiliny[5] i jego koniugatów obecnych w hemolimfie, płynie tkankowym i żółtku oocytów[6].
Biologia i ekologia
edytujPająk ten występuje głównie wśród niskiej roślinności obrzeży lasów i gęsto porośniętych łąk, przeważnie na roślinach zielnych. Nie unika terenów podmokłych. Żywi się owadami i innymi niewielkimi bezkręgowcami, w poszukiwaniu których wspina się po roślinach. Nie buduje sieci, lecz poluje aktywnie, w czym pomaga mu dość dobry wzrok[4]. Zimuje od października do kwietnia. Zimujące niedojrzałe osobniki ubarwione są zielono-brązowo lub jasnobrązowo, z czerwonymi kropkami. Po ostatnim linieniu, po uzyskaniu dojrzałości płciowej, pająki uzyskują ostateczne zabarwienie[5].
Rozmnażanie
edytujW 1871 roku Karol Darwin zasugerował, że ubarwienie samców spachaczy zielonawych może odgrywać rolę w rozmnażaniu, nie przeprowadzono jednak eksperymentów mogących potwierdzić tę teorię. Wydaje się ona mało prawdopodobna, gdyż zaloty trwają bardzo krótko, a w trakcie kopulacji samica nie widzi ubarwienia grzbietu samca[7]. Kopulacja odbywa się na początku wiosny, po czym samica łączy nićmi kilka liści, budując schronienie, w którym składa jaja i tworzy kokon. Następnie pilnuje go, nie wahając się atakować nawet wielokrotnie większego intruza w obronie przychówku[4].
Taksonomia
edytujSpachacz zielonawy został opisany w 1757 roku przez Carla Alexandra Clercka pod nazwą Araneus virescens[8]. Pod różnymi nazwami gatunkowymi często opisywano samce, samice i formy młodociane[9] (także Clerck w 1757 roku użył dla tego gatunku drugiej nazwy: Araneus roseus[8]). Z powodu synonimizacji rodzaju Sparassus z Micrommata, spachacz zielonawy – jako gatunek typowy tego rodzaju – jest też gatunkiem typowym rodziny Sparassidae[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Micrommata virescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Abdullah Bayram, Sevda Özdağ. Micrommata virescens (Clerck, 1757), a new species for the spider fauna of Turkey (Araneae, Sparassidae). „Turkish Journal of Zoology”. 26, s. 305–307, 2002. (ang.).
- ↑ Blick, T. et al. (2004).Checklist of the spiders of Central Europe. (Arachnida: Araneae). Version 1. Dezember 2004. (PDF)
- ↑ a b c Barbara Baehr, Martin Baehr: Jaki to pająk?. Warszawa: MULTICO, 2008, s. 60. ISBN 978-83-7073-635-4.
- ↑ a b A. Holl, W. Rüdiger. Micromatabilin, a new biliverdin conjugate in the spider, Micromata rosea (Sparassidae). „Journal of Comparative Physiology B: Biochemical, Systemic, and Environmental Physiology”. 98 (2), s. 189–191, 1975. DOI: 10.1007/BF00706130. (ang.).
- ↑ G. S. Oxford, R. G. Gillespie. Evolution and ecology of spider coloration. „Annual Review of Entomology”. 43 (1), s. 619–643, 1998. DOI: 10.1146/annurev.ento.43.1.619. (ang.).
- ↑ Bernhard A. Huber. Sexual selection research on spiders: progress and biases. „Biological Reviews”. 80 (3), s. 363–385, 2005. DOI: 10.1017/S1464793104006700. (ang.).
- ↑ a b Norman I. Platnick, Sparassidae, [w:] The World Spider Catalog, Version 13.0, American Museum of Natural History., DOI: 10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2012-08-26] (ang.).
- ↑ a b Peter Jäger. Sparassidae – the valid scientific name for the huntsman spiders (Arachnida, Araneae). „Arachnologische Mitteilungen”. 17, s. 1–10, 1999. (ang.).