Spółgłoska zwarta ejektywna dziąsłowa
Spółgłoska zwarta ejektywna dziąsłowa – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [tʼ].
Numer IPA | 165 | |||
---|---|---|---|---|
tʼ | ||||
Jednostka znakowa |
tʼ | |||
Unikod |
U+0074 U+02bc | |||
UTF-8 (hex) |
74 ca bc | |||
Inne systemy | ||||
X-SAMPA | t_> | |||
Kirshenbaum | t` | |||
Przykład | ||||
informacje • pomoc | ||||
| ||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Artykulacja
edytujOpis
edytujW czasie artykulacji wariantu dziąsłowego [tʼ]:
- modulowany jest prąd powietrza powstały w wyniku ruchu krtani do góry przy zwartych wiązadłach głosowych, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji krtaniowej i egresji,
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
- przednia część języka lub jego sam koniuszek kontaktuje się tuż za górnymi dziąsłami, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową. Ruch krtani do góry powoduje wzrost ciśnienia i w efekcie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji)
- pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.
- wiązadła głosowe są zwarte i nie drgają periodycznie, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
Warianty
edytujWarianty [tʼ] różnią się dokładnym miejscem artykulacji, które przede wszystkim może być zębowe a nie jak opisane powyżej dziąsłowe. (Porównaj warianty [t]: zębowy i dziąsłowy.)
Przykłady
edytuj- w języku czeczeńskim: т1улг / thulg [tʼulg] – kamień
- w dialekcie saanicz: DÁ,ET ['tʼeʔət] – spróbuj
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Spółgłoski ejektwne zębowe w języku lakota. hctv.humnet.ucla.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-05)].