Dźwięczność
Dźwięczność (fonacja) – jedna z cech artykulacji głosek związana z pracą więzadeł głosowych. Głoski wymawiane z wymuszeniem drgań więzadeł przy produkcji dźwięku nazywane są głoskami dźwięcznymi, natomiast wymawiane bez ich drgania nazywane są głoskami bezdźwięcznymi[1].
| ◌̬ | |
| Jednostka znakowa |
◌̬ |
|---|---|
| Unikod |
◌ U+032c |
| UTF-8 (hex) |
◌ cc ac |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
| ◌̥ | |
| Jednostka znakowa |
◌̥ |
|---|---|
| Unikod |
◌ U+0325 |
| UTF-8 (hex) |
◌ cc a5 |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
W węższym znaczeniu dźwięczność oznacza cechę artykulacyjną głoski dźwięcznej odróżniającą ją od odpowiadającej jej pod względem miejsca i sposobu artykulacji głoski bezdźwięcznej, np. głoska [d] różni się od głoski [t] właśnie dźwięcznością. Cecha braku tak zdefiniowanej dźwięczności, charakteryzująca głoskę [t], nazywa się bezdźwięcznością. Dźwięczność jest stałą cechą samogłosek, w przypadku spółgłosek jest cechą fakultatywną (tzn. istnieją spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne)[1].
W wielu językach świata, w tym w języku polskim czy angielskim, dźwięczność jest cechą fonologicznie relewantną – pełni funkcję rozróżniania fonemów, np. w języku polskim wyrazy pary minimalnej „kody” i „koty”, różniące się dźwięcznością jednej z głosek, różnią się też znaczeniem (a więc d i t są oddzielnymi fonemami). Istnieją też języki, w których dźwięczność nie ma funkcji dystynktywnej (tak jest m.in. w języku tamilskim)[2].
Przypisy
edytuj
- ↑ a b Bąk 1977 ↓, s. 77.
- ↑ Gimson 2008 ↓, s. 43.
Bibliografia
edytuj- Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego - zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.
- A. C. Gimson: Pronunciation of English. Londyn: Hodder Education, 2008. ISBN 978-0-340-958773.