Sowiniec (wzgórze)
Sowiniec (358 m n.p.m.) – najwyższe wzgórze Pasma Sowińca w Krakowie. Wraz z położonym na jego szczycie kopcem Piłsudskiego osiąga wysokość 383,6 m n.p.m.[1] Pod względem geograficznym znajduje się w obrębie Pomostu Krakowskiego zaliczanego do makroregionu Bramy Krakowskiej[2].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
358 m n.p.m. |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′38″N 19°50′43″E/50,060556 19,845278
| |
W latach 1941–1973 i ponownie od 1998 r. Sowiniec jest najwyższym naturalnym wzniesieniem miasta Krakowa.
Topografia
edytujSowiniec znajduje się w północno-zachodniej części masywu, w jego głównym grzbiecie. Od północnego zachodu sąsiaduje z Górą Buźnicką, natomiast od południa ze zwornikowym szczytem Ostrej Góry, od której oddzielony jest szeroką przełęczą Janasówki, zwaną także Janasówki pod Sowińcem[2][3].
Na szczycie wzgórza znajduje się rozległa Polana na Sowińcu pełniąca funkcję rekreacyjną. Znajdują się na niej elementy infrastruktury turystycznej: wiaty i ławki, plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe oraz tablice informacyjne. W centralnej części polany znajduje się, wzniesiony w latach 1934–1937 Kopiec Niepodległości im. Marszałka Józefa Piłsudskiego[4].
Sowiniec góruje nad kilkoma dolinkami, mającymi w większości charakter wąwozów. Jego północne i północno-wschodnie stoki opadają do doliny Rudawy, ponadto wcina się w nie jej odgałęzienie – parów Zielony Dół. Stoki południowo-wschodnie opadają do dolinki Wolski Dół, południowo-zachodnie do wąwozu Mokry Dół, a zachodnie do wąwozu Niedziółki. U północno-wschodnich podnóży Sowińca znajduje się Wesoła Polana[1][3][4].
Geologia
edytujSowiniec zbudowany jest ze skał wapiennych pochodzących z jury późnej. Na zboczach wzgórza znajdują się liczne wapienne wychodnie. Największe z nich to Panieńskie Skały, Kawalerskie Skały i Wolski Murek. Na tych dwóch ostatnich uprawiana jest wspinaczka skalna, Panieńskie Skały są rezerwatem przyrody[5]. W wapieniach występują zjawiska krasowe i kilka jaskiń, schronisk i szczelin. W skałach parowu Zielony Dół znajdują się Jaskinia w Lesie Wolskim, Jaskinia w Zielonym Dole i Schronisko w Zielonym Dole. W Kawalerskich Skałach znajduje się Szczelina przed Gajówką, a w niewielkich skałach na zachód od Kawalerskich Skał Szczelina pod Gajówką[6].
-
Tabliczka na szczycie wzgórza -
Polana na Sowińcu i Kopiec Piłsudskiego -
Polana na Sowińcu, widok z Kopca Piłsudskiego -
Sowiniec od zachodu -
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2019-10-29].
- ↑ a b Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2, OCLC 830133845.
- ↑ a b Mapa Lasu Wolskiego [online] [dostęp 2019-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-31].
- ↑ a b Sowiniec, [w:] Encyklopedia Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 912, ISBN 83-01-13325-2.
- ↑ Kamieniołomy i skały w Krakowie – koncepcja Krakowskiego Szlaku Wspinaczkowego [online] [dostęp 2019-10-29].
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-04-28].
