Sos ostrygowy

Sos ostrygowy (chiń. 蠔油; pinyin háoyóu; taj. ซอสหอยนางรม chot hoynamrom) – gęsty sos sporządzany na bazie ekstraktu z gotowanych ostryg; przyprawa popularna w kuchni kantońskiej oraz kuchniach krajów Azji Południowo-Wschodniej; stosowana w Kambodży, Tajlandii, Hongkongu, w Europie i na kontynencie amerykańskim^[1]. Powstają również odmiany regionalne sosu ostrygowego.

Sos ostrygowy jest naturalnie ciemny, lecz w handlu spotyka się wiele podróbek, w których ciemny kolor uzyskano za pomocą barwnika karmelowego.

Historia

Receptura tradycyjna

Sos ostrygowy został przypadkowo wynaleziony w 2. połowie XIX wieku przez Lee Kum Sheung, który zbyt długo gotował ostrygi. W ten sposób zamiast bulionu otrzymał gęsty sos o ciemnej barwie i aromatycznym zapachu. Jest to też tradycyjna receptura otrzymywania sosu ostrygowego^[2].

Sos ostrygowy został wynaleziony całkiem przypadkiem. W 1888 roku pewien chiński restaurator Lee Kum Sheung jak zwykle wybrał się do pracy w Nanshui, w której przygotowywał zupę z ostryg. Tego dnia stracił jednak poczucie czasu i zostawił garnek z ostrygami na ogniu o wiele dłużej niż zwykle. Przypomniał sobie o gotującym się daniu dopiero, gdy poczuł silny zapach. Podniósł więc pokrywkę garnka i zauważył, że zupa ostrygowa zamieniła się w gęsty sos o pysznym smaku. Wkrótce po swoim odkryciu zaczął sprzedawać sos ostrygowy, który zdobył podniebienia mieszkańców okolicy.

Katarzyna Augustyniak, Ecologia.pl^[3]

Receptura uprzemysłowiona

Receptura sosu ostrygowego otrzymywania na skalę przemysłową przez lata ulegała zmianom. Obecnie sos ten otrzymuje się z wody z dodatkiem skrobi kukurydzianej, cukru, soli oraz ekstraktu ostrygowego, a w celu uzyskania ciemnej barwy dodawany jest też karmel^[2].

XX wiek

Wkrótce po swojej pierwszej odsłonie sosu ostrygowego firma Lee Kum Kee rozpoczęła na skalę przemysłową produkować sos ostrygowy i inne sosy kuchni chińskiej. Co ciekawe – sos ostrygowy tak bardzo wpasował się w gust Chińczyków, że w latach 50. XX wieku (60 lat później) byli gotowi zapłacić za jego butelkę 20% swojej wypłaty^[3].

Sukces sosu ostrygowego może różnież zobrazowany faktem, że ów sos wszedł w skład jadłospisu astronautów na chińskich statkach kosmicznych Shenzhou IX, Shenzhou X oraz Shenzhou XI^[3].

W ogólnym ujęciu dochody i popularność wynikająca z sosu ostrygowego zapewniła jego wynalazcy ogólnoświatowy rynek zbytu^[3].

Właściwości

Sos ostrygowy jest gęstą, ciemnobrązową, słodko-słoną syropowatą cieczą^[2]; po ochłodzeniu koagulującą i przechodzącą w konsystencję żelu.

Zastosowanie

Sos ostrygowy stosuje się jako przyprawę do dań azjatyckich z^[2]:

ryb
wieprzowiny
wołowiny
owoców morza.

Sos ten wykorzystuje się do zup, sałatek czy gotowanych warzyw^[2].

Wspomina się o konieczności przestrzegania umiaru podczas stosowania sosu ostrygowego, ze względu na specyficzny i charakterystyczny smak może w przypadku użycia zbyt dużej ilości zaburzyć smak potraw obniżając ich walory smakowe^[2].

Przypisy

↑ Augustyniak 2021 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zastosowanie Sosu Ostrygowego. ChińskiePrzepisy.pl. [dostęp 2022-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Augustyniak 2021 ↓, Sos ostrygowy - co to takiego?.

Bibliografia

Katarzyna Augustyniak: Sos ostrygowy – właściwości, skład i zastosowanie sosu ostrygowego. Ekologia.pl, 2021. [dostęp 2022-01-29]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Przepisy (ang.)

[CITEREFAugustyniak2021-1] Augustyniak 2021 ↓.

[Chińskie_Przepisy-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zastosowanie Sosu Ostrygowego. ChińskiePrzepisy.pl. [dostęp 2022-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

[CITEREFAugustyniak2021Sos_ostrygowy_-_co_to_takiego?-3] Augustyniak 2021 ↓, Sos ostrygowy - co to takiego?.

[1]

[2]

[3]