Sojuz TM-34

Sojuz TM-34 (Союз ТМ-34) – rosyjska załogowa misja kosmiczna, stanowiąca lot pasażerski na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Był to ostatni lot kapsuły Sojuz w wersji Sojuz-TM. Na pokładzie znajdowali się: rosyjski kosmonauta Jurij Gidzenko (dowódca), astronauta ESA – Włoch Roberto Vittori (inżynier pokładowy) oraz turysta z RPA, milioner Mark Shuttleworth. Wszyscy trzej przebywali na pokładzie stacji przez osiem dni. Shuttleworth wykonał przez ten czas kilka eksperymentów biologicznych.

Sojuz TM-34

Dane misji
Indeks COSPAR	2002-020A
Zaangażowani	Rosja
Oznaczenie kodowe	Uran
Pojazd
Statek kosmiczny	Sojuz
Załoga
Załoga	Jurij Gidzenko (3) Roberto Vittori (1) ESA, Włochy Mark Shuttleworth (1) RPA, turysta
Załoga powrotna	Siergiej Zalotin (2) Frank De Winne (1) ESA (Belgia) Jurij Łonczakow (2)
Start
Miejsce startu	Bajkonur kompleks 1
Początek misji	25 kwietnia 2002; 06:26:35 UTC
Orbita okołoziemska
Liczba orbit	~3235
Apogeum	383–422 km
Inklinacja orbity	51,64°
Lądowanie
Miejsce lądowania	80 km NE od Arkałyku
Lądowanie	10 listopada 2002; 00:04:20 UTC
Czas trwania misji	198 d, 17 h, 37 min, 45 s
Program Sojuz

Ciekawostki

źródło

• W RPA start transmitowały trzy stacje telewizyjne.
• W wielu szkołach przerwano zajęcia, by wydarzenie obejrzeli uczniowie.
• Były prezydent Nelson Mandela wyraził dumę z osiągnięcia krajana i życzył mu powodzenia.
• Aktualny prezydent Thabo Mbeki nazwał go „pionierem kontynentu”.
• Rodzina „turysty” była obecna w czasie startu na kosmodromie w Bajkonurze.

Uwaga

Po raz pierwszy NASA oficjalnie pozwoliła na lot i pobyt „turysty” na ISS.

Linki zewnętrzne

• Sojuz TM-34 na stronie Spacefacts (ang.)
• Mark Wade: Soyuz TM-34 ISS EP-3. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. (ang.).
• Sojuz TM-34. [w:] Loty Kosmiczne [on-line].