Sojusz (Szwecja)
Sojusz (szw. Alliansen) – centroprawicowa koalicja czterech szwedzkich partii politycznych, początkowo działająca pod nazwą Sojusz dla Szwecji (szw. Allians för Sverige).
| |
| Państwo | |
|---|---|
Skład koalicji
edytuj- Umiarkowana Partia Koalicyjna (lider: Ulf Kristersson, w latach 2015–2017 Anna Kinberg Batra, do 2015 Fredrik Reinfeldt), partia liberalno-konserwatywna
- Liberałowie (do 2015 pod nazwą Ludowa Partia Liberałów, lider: Jan Björklund, do 2007 Lars Leijonborg), partia socjalliberalna
- Partia Centrum (lider: Annie Lööf, do 2011 Maud Olofsson), partia centrowa wywodząca się z nurtu agrarnego
- Chrześcijańscy Demokraci (lider Ebba Busch Thor, do 2015 Göran Hägglund), partia chadecka
Historia
edytujPowstanie Sojuszu wiązało się z dążeniami do przełamania dominacji Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej, rządzącej z paroma krótkimi przerwani (w 1936, od 1976 do 1982 i od 1991 do 1994) od 1932. W 2004 doszło do spotkania liderów czterech opozycyjnych ugrupowań w domu przewodniczącej Partii Centrum Maud Olofsson. Rezultatem prowadzonych rozmów stała się deklaracja z 31 sierpnia 2004, w której ustalono zasady ścisłej współpracy czterech ugrupowań i określono ramy programowe[1]. Dokładnie rok później potwierdzono ten układ w nowym dokumencie programowym[2].
Sojusz zwyciężył w wyborach parlamentarnych przeprowadzonych 17 września 2006. W 349-osobowym Riksdagu koalicja zdobyła 178 mandatów. Wygrana pozwoliła utworzyć koalicyjny rząd, na czele którego stanął lider Umiarkowanej Partii Koalicyjnej Fredrik Reinfeldt. Nowy gabinet odszedł w znacznej mierze od dotychczasowej polityki państwa socjalnego, m.in. przeprowadził reformę prowadzącą do obniżenia podatków[3]. Zniesiono również obowiązkową służbę wojskową[4].
Cztery partie zdecydowały się kontynuować współpracę pod szyldem Sojuszu również w wyborach w 2010. Głosowanie z 19 września 2010 przyniosło blokowi zwycięstwo, jednak przekroczenie progu wyborczego przez Szwedzkich Demokratów spowodowało, iż do uzyskania bezwzględnej większości w parlamencie koalicji zabrakło dwóch mandatów. Fredrikowi Reinfeldtowi udało się jednak pozostać pracę na stanowisku premiera.
Sojusz współpracował również w następnych wyborach w 2014, w których przegrał jednak z koalicją czerwono-zieloną, w związku z czym przeszedł do opozycji. Blok został odnowiony także na potrzeby wyborów w 2018. Wynik tych wyborów doprowadził do pata w szwedzkim parlamencie i długotrwałych negocjacji koalicyjnych. Ostatecznie liberałowie i centryści, deklarując chęć niedopuszczenia do uzyskania wpływów przez Szwedzkich Demokratów, zdecydowali się umożliwić ponowny wybór socjaldemokraty Stefana Löfvena na premiera. Spotkało się to z krytyką ze strony liderów pozostałych dwóch ugrupowań, prowadząc do faktycznego rozwiązania koalicji w styczniu 2019[5].
Wyniki w wyborach
edytuj| Partia | Wybory 2018 | Wybory 2014 | Wybory 2010 | Wybory 2006 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| % | Mandaty | % | Mandaty | % | Mandaty | % | Mandaty | |
| Umiarkowana Partia Koalicyjna | 19,8 | 70 | 23,2 | 84 | 30,1% | 107 | 26,2% | 97 |
| Partia Centrum | 8,6 | 31 | 6,1 | 22 | 6,6% | 22 | 7,9% | 29 |
| Chrześcijańscy Demokraci | 6,3 | 22 | 4,6 | 16 | 5,6% | 19 | 6,6% | 24 |
| Liberałowie | 5,5 | 20 | 5,4 | 19 | 7,1% | 24 | 7,5% | 28 |
| Razem | 143/349 | 141/349 | 173/349 | 178/349 | ||||
Przypisy
edytuj- ↑ Allians för Sverige. Samverkan för maktskifte 2006. alliansforsverige.se, 31 sierpnia 2004. [dostęp 2010-09-23]. (szw.).
- ↑ Allians för Sverige. Program för arbete. alliansforsverige.se, 31 sierpnia 2005. [dostęp 2010-09-23]. (szw.).
- ↑ Szwedzi mają dość wysokich podatków. wp.pl, 25 sierpnia 2010. [dostęp 2010-09-23].
- ↑ Szwecja zniosła powszechny obowiązek służby wojskowej. money.pl, 1 lipca 2010. [dostęp 2010-09-23].
- ↑ Busch Thor: Alliansen är ett avslutat kapitel. svd.se, 11 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-19]. (szw.).
- ↑ Parties and Elections in Europe: Sweden. parties-and-elections.eu. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
- ↑ Val till riksdagen – Valnatt. val.se, 2014. [dostęp 2014-09-15]. (szw.).