Skrzelokształtne[2], żaglonokształtne[3] (Aulopiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o specyficznej budowie łuków skrzelowych. Pojawiły się w górnej kredzie. Łączą w sobie prymitywne cechy budowy z zaawansowanymi ewolucyjnie przystosowaniami.

Skrzelokształtne
Aulopiformes[1]
Ilustracja
Aulopus purpurissatus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

skrzelokształtne

Występowanie

edytuj

Wody oceaniczne strefy ciepłej i umiarkowanej.

Cechy charakterystyczne

edytuj

Skrzelokształtne charakteryzuje niespotykana u innych ryb budowa łuków skrzelowych, duży otwór gębowy, głęboko wcięta płetwa ogonowa, hermafrodytyzm, zaawansowana budowa oczu oraz brak pęcherza pławnego.

Systematyka

edytuj
 
Synodus sp

Klasyfikacja skrzelokształtnych ulegała wielokrotnym zmianom. Obecnie przyjmuje się, że są grupą monofiletyczną obejmującą ponad 200 gatunków. Rodziny zaliczane do tego rzędu grupowane są w podrzędach:

†Ichthyotringoidei:

†Halecoidei:

Synodontoidei:

Chlorophthalmoidei:

Alepisauroidei:

Giganturoidei:

 
Gigantura chuni

Niektóre źródła (np. FishBase[4]) wyróżniają jeszcze rodziny:

  • Anotopteridae (według innych traktowana jako synonim Paralepididae[5][6])
  • Omosudidae (według innych traktowana jako synonim Alepisauridae[7][6])

Znaczenie gospodarcze

edytuj

Niektóre gatunki są poławiane gospodarczo jako ryby konsumpcyjne.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Aulopiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Uproszczony układ systematyczny ryb [w:] Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  3. Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  4. Rodziny zaliczane do Aulopiformes według FishBase
  5. Anotopteridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2009-10-12] (ang.).
  6. a b Nelson (2006)
  7. Omosudidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2009-10-12] (ang.).

Bibliografia

edytuj