Skalnik bryzeida

Skalnik bryzeida
	Chazara briseis
	(Linnaeus, 1764)
	; Góra – samica, dół – samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	motyle
Rodzina	rusałkowate
Rodzaj	Chazara
Gatunek	skalnik bryzeida
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skalnik bryzeida (Chazara briseis) – owad z rzędu motyli z rodziny rusałkowatych (Nymphalidae). W Polsce gatunek objęty jest częściową ochroną gatunkową^[1]^[2]. Umieszczony w Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Bezkręgowce – ze statusem CR (ang. Critically Endangered – skrajnie zagrożony)^[3].

Cechy

Spód skrzydeł – samica

Skrzydła o rozpiętości 45–60 mm. Wierzch przedniego skrzydła z białożółtawymi plamami, na których znajdują się dwa duże oczka. W komórce środkowej spodu przedniego skrzydła znajduje się czarna plama na białożółtawym tle^[4]. Słabo zaznaczony dymorfizm płciowy; u samców biała przepaska na wierzchu przedniego skrzydła jest węższa^[5].

Biologia i ekologia

Stadium zimującym są gąsienice. Żerują na trawach z rodzaju sesleria (Sesleria), kostrzewa (Festuca), ostnica (Stipa), wiechlina (Poa), kłosownica (Brachypodium), życica (Lolium). Owady dorosłe pojawiają się w jednym pokoleniu od końca czerwca do połowy września^[4]. Jest gatunkiem kserotermofilnym. Jego siedliskiem są murawy kserotermiczne na wapiennych wzgórzach, skałki wapienne, kamieniołomy wapienia^[3].

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek występuje w południowej i częściowo środkowej Europie, Afryce północnej i Azji zachodnie po góry Ałtaj i Pamir. W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku^[3]. Spotykany na wyżynach w południowej części kraju; ostatnie obserwacje z okolic Kielc pochodzą z 2004 roku^[5].

Zobacz też

motyle dzienne Polski

Przypisy

↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..
↑ ^a ^b ^c Zbigniew Głowaciński, Janusz Nowacki: Polska czerwona Księga zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu. [dostęp 2017-03-10]. (pol.).
↑ ^a ^b Krzysztof Janko: Motyle Europy. [dostęp 2017-03-10]. (pol.).
↑ ^a ^b Marcin Sielezniew, Izabela Dziekańska: Motyle dzienne. Warszawa: Multico, 2010, s. 327. ISBN 978-83-7073-789-4.

[rozp2014-1] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].

[rozp2016-2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

[pckz-3] Zbigniew Głowaciński, Janusz Nowacki: Polska czerwona Księga zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu. [dostęp 2017-03-10]. (pol.).

[me-4] Krzysztof Janko: Motyle Europy. [dostęp 2017-03-10]. (pol.).

[sd-5] Marcin Sielezniew, Izabela Dziekańska: Motyle dzienne. Warszawa: Multico, 2010, s. 327. ISBN 978-83-7073-789-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]