Skala staninowa
Skala staninowa (od ang. standard nine), standardowa dziewiątka – dziewięciostopniowa skala wyników egzaminu lub testu (w tym testu psychologicznego) znormalizowana tak, aby średnia w populacji wynosiła 5, a odchylenie standardowe 2. Skala składa się z dziewięciu jednostek (nazywanych „staninami” lub „klasami”) oznaczanych cyframi od 1 do 9.
Zastosowanie w CKE
edytujW Polsce skala ta jest powszechnie używana przez Centralną Komisję Egzaminacyjną i komisje okręgowe, przeprowadzające zewnętrzne egzaminy w oświacie. W praktyce Komisji utrwaliła się następująca tradycja nazywania kolejnych stanin[1][2]:
| Numer stanina („klasy”) |
Nazwa klasy w materiałach CKE |
Zakres percentyli wyników w danym staninie |
Komentarz dla zdającego |
|---|---|---|---|
| 1 | najniższa | 0% – 4% | 4% zdających ma wynik w tej klasie, 96% zdających ma wynik w wyższych klasach |
| 2 | bardzo niska | 4% – 11% | 7% zdających ma wynik w tej klasie, 89% zdających ma wynik w wyższych klasach, 4% w niższej |
| 3 | niska | 11% – 23% | 12% zdających ma wynik w tej klasie, 77% zdających ma wynik w wyższych klasach, 11% w niższych |
| 4 | poniżej średniej | 23% – 40% | 17% zdających ma wynik w tej klasie, 60% zdających ma wynik w wyższych klasach, 23% w niższych |
| 5 | średnia | 40% – 60% | 20% zdających ma wynik w tej klasie, 40% zdających ma wynik w wyższych klasach, 40% w niższych |
| 6 | powyżej średniej | 60% – 77% | 17% zdających ma wynik w tej klasie, 23% zdających ma wynik w wyższych klasach, 60% w niższych |
| 7 | wysoka | 77% – 89% | 12% zdających ma wynik w tej klasie, 11% zdających ma wynik w wyższych klasach, 77% w niższych |
| 8 | bardzo wysoka | 89% – 96% | 7% zdających ma wynik w tej klasie, 4% zdających ma wynik w wyższej klasie, 89% w niższych |
| 9 | najwyższa | 96% – 100% | 4% zdających ma wynik w tej klasie, 96% w niższych |
Staniny u B. Niemierki
edytujPoniżej zostały podane nieco dokładniejsze (z dokładnością do dziesiątej części procenta) rozpiętości procentowe poszczególnych przedziałów (w nawiasach), podane przez B. Niemierkę[3]:
- Najniższy (4%)
- Bardzo niski (6,6%)
- Niski (12,1%)
- Niżej średni (17,4%)
- Średni (19,8%)
- Wyżej średni (17,4%)
- Wysoki (12,1%)
- Bardzo wysoki (6,6%)
- Najwyższy (4%)
Rozkład po transformacji wyników surowych nazywany jest rozkładem normalnym ("uskokownionym"). Skok skali jest równy 1 staninowi (0,5 odchylenia standardowego jednostek znormalizowanych "z"). Różnicowanie = wartości od -1,75 do +1,75 jednostek znormalizowanych "z" (staniny krańcowe powyżej 1,75 S). Przeznaczenie = różnicowanie w obrębie "normy".
Transformacja pozwalająca przeprowadzić surowe dane mające w przybliżeniu rozkład normalny do skali staninowej wyraża się wzorem S = 5 + 2 · Z, gdzie Z to wynik tzw. standaryzacji Z.
Przypisy
edytuj- ↑ Wydział Badań i Analiz OKE w Krakowie, Interpretacja wyniku sprawdzianu 2010 w szkole [online], 2010 (pol.).
- ↑ Centralna Komisja Egzaminacyjna, Skale staninowe wyników. Egzamin maturalny: Formuła 2023 oraz Formuła 2015 [online], 3 lipca 2023 (pol.).
- ↑ [B.Niemierko, Testy osiągnięć szkolnych podstawowe pojęcia i techniki obliczeniowe, WSiP, Warszawa 1975, s. 149].