Skałoszczurowate

rodzina gryzoni

Skałoszczurowate[10] (Petromuridae) – monotypowa rodzina ssaków należących do Phiomorpha – kladu będącego odpowiednikiem kladu Caviomorpha grupującego południowoamerykańskie gryzonie[11] z infrarzędu jeżozwierzokształtnych (Hystricognathi) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia).

Skałoszczurowate
Petromuridae[1]
Tullberg, 1899
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – skałoszczur właściwy (Petromus typicus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

jeżozwierzowce

Infrarząd

jeżozwierzokształtne

(bez rangi) Phiomorpha
(bez rangi) incertae sedis
Rodzina

skałoszczurowate

Typ nomenklatoryczny

Rodzina: Petromus A. Smith, 1831
Rodzaj: Petromus typicus A. Smith, 1831

Synonimy

Rodziny:

Rodzaju:

  • Petromys[b]: A. Smith, 1834[8]
Rodzaje i gatunki

Petromus A. Smith, 1831[9] – skałoszczur
3 gatunki (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzina obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w południowo-zachodniej Afryce[12][13][14].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 135–224 mm, długość ogona 116–175 mm; masa ciała 88–285 g[13][15].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1831 roku szkocki przyrodnik Andrew Smith na łamach South African quarterly journal[9]. Na gatunek typowy Smith wyznaczył (oznaczenie monotypowe) skałoszczura właściwego (P. typicus).

Etymologia

edytuj

Petromus (Petromys): gr. πετρα petra ‘skała’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[16].

Podział systematyczny

edytuj

Do rodziny należy jeden rodzaj skałoszczur[10] (Petromus) z jednym występującym współcześnie gatunkiem[17][15][12][10]:

Opisano również gatunki wymarłe z terenów dzisiejszej Południowej Afryki[18]:

  1. Nazwa nie oparta na nazwie rodzajowej.
  2. Nieuzasadniona poprawka Petromus A. Smith, 1831.

Przypisy

edytuj
  1. Petromuridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. J. van der Hoeven & W. Clark (tłum.): Handbook of zoology. Cz. 2: Vertebrate animals. London: Longman, Brown, Green, Longmans, and Roberts, 1858, s. 684. (ang.).
  3. T. Tullberg. Über das System der Nagetiere. Eine phylogenetische Studie. „Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis”. Seriei tertle. 18, s. 147, 1899. (niem.). 
  4. J.R. Ellerman: The families and genera of living rodents. Cz. 1: Family Muridae. London: British Museum, 1941, s. 149. (ang.).
  5. R. Lavocat: Les Rongeurs du Miocène d’Afrique orientale. Montpellier: École pratique des hautes études, Institut de Montpellier, 1973, s. 50, seria: École pratique des hautes études, 3e section. Mémoires et travaux de l’Institut de Montpellier; N° 1. (fr.).
  6. P. Swanepoel, R.H.N. Smithers & I.L. Rautenbach. A checklist and numbering system of the extant mammals of the southern African subregion. „Annals of the Transvaal Museum”. 32 (7), s. 161, 1980. (ang.). 
  7. S.O. Landry. A proposal for a new classification and nomenclature for the Glires (Lagomorpha and Rodentia). „Mitteilungen aus dem Museum für Naturkunde in Berlin”. Zoologische Reihe. 75 (2), s. 302, 1999. DOI: 10.1002/mmnz.19990750209. (ang.). 
  8. A. Smith. African Zoology. „South African quarterly journal”. 2, s. 146, 1834. (ang.). 
  9. a b A. Smith. Contributions to the natural history of South Africa, & c. „South African quarterly journal”. 1 (5), s. 10, 1831. (łac. • ang.). 
  10. a b c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  11. S.K. Mouchaty, F. Catzeflis, A. Janke, U. Arnason. Molecular Evidence of an African Phiomorpha–South American Caviomorpha Clade and Support for Hystricognathi Based on the Complete Mitochondrial Genome of the Cane Rat (Thryonomys swinderianus). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 18 (1), s. 127–135, 2001. [dostęp 2011-03-26]. (ang.). 
  12. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 544. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  13. a b R. López-Antoñanzas: Family Petromuridae (Noki). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 341. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  14. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Petromus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-11].
  15. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 350. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  16. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 527, 1904. (ang.). 
  17. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-14]. (ang.).
  18. J.S. Zijlstra, Petromus Smith, 1831, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  19. F. Sénégas. A new species of Petromus (Rodentia, Hystricognatha, Petromuridae) from the Early Pliocene of South Africa and its paleoenvironmental implications. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 24 (3), s. 757, 2004. DOI: 10.1671/0272-4634(2004)024[0757:ANSOPR]2.0.CO;2. (ang.). 
  20. R. Broom. The fossil rodents of the limestone cave at Taungs. „Annals of the Transvaal Museum”. 19 (3), s. 315–317, 1939. (ang.).