Silická Brezová
Silická Brezová (węg. Borzova, od 1906 do 1948 Szádvárborsa) – wieś (obec) na Słowacji położona w kraju koszyckim, w powiecie Rożniawa. Leży w aktualnym regionie turystycznym Gemer.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Starosta |
Alžbeta Sanislóová[1] | ||||
| Powierzchnia |
13,37[2] km² | ||||
| Wysokość |
430 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Nr kierunkowy |
058 | ||||
| Kod pocztowy |
049 11 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
RV | ||||
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 48°32′N 20°29′E/48,533333 20,483333 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Położenie
edytujSilická Brezová leży na południowym skraju Płaskowyżu Silickiego, 21 km (drogowo) na pd.-zach. od Rożniawy i 6 km w linii prostej na pd.-wsch. od Plešivca, niespełna 1,5 km od granicy państwowej słowacko-węgierskiej. Dostępna jest lokalną drogą z Plešivca. Większość terenów katastralnych wsi objętych jest Parkiem Narodowym Kras Słowacki, natomiast strefa zabudowana wraz z otoczeniem, obejmującym tereny wykorzystywane rolniczo, leży w granicach pasma ochronnego tego parku.
Historia
edytujKilka znalezisk archeologicznych pochodzących z terenu wsi świadczy o zamieszkaniu go przez ludzi już w neolicie. Według obecnego stanu wiedzy należy jednak stwierdzić, że po zaniku kultury halsztackiej człowiek nie pojawiał się tu aż do średniowiecza.
Silická Brezová rozwinęła się w XIV w. O powstaniu wsi na tych bezwodnych z natury, krasowych terenach zadecydowało stałe, silne wywierzysko, usytuowane w jej górnej części. Wspominana była w 1399 r.[5] pod nazwą Borzua jako majątek Stefana Szalonnaya (Silonaya). W 1427 r. miała 18 gospodarstw, pola orne, pastwiska, pewną ilość gruntów świeżo wytrzebionych oraz kamienny kościół bez wieży. Należała wówczas do żupy turniańskiej. Właścicielami wsi byli Bebekowie z Plešivca, następnie ród Andrássych, a ostatnimi posiadaczami wsi była rodzina Esterházych. W latach 1938 – 1945 wieś należała do Węgier.
Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, hodowlą i wyrobem drobnego sprzętu gospodarskiego. Niewielka kopalnia rudy ołowiu funkcjonowała krótko i nie przyniosła wsi znaczących korzyści. Przez pewien czas wydobywano tu czerwony wapień krystaliczny („marmur”).
Demografia
edytujWedług danych z dnia 31 grudnia 2012, wieś zamieszkiwało 165 osób, w tym 85 kobiet i 80 mężczyzn[6].
W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco[7]:
Ze względu na wyznawaną religię struktura mieszkańców kształtowała się w 2001 roku następująco[7]:
- Katolicy rzymscy – 4,17%
- Ewangelicy – 10,42%
- Ateiści – 20,83%
- Nie podano – 1,56%
Źródło: Štatistický úrad Slovenskej republiky
Zabytki
edytuj- Kościół ewangelicki, murowany, obecnie z XVI w. We wnętrzu drewniana, malowana empora. Drewniana ambona, malowana w stylu ludowego baroku, z ozdobnym daszkiem, z XVIII w. Wyposażenie (m.in. ławki) ludowe, malowane w motywy kwiatowe, z XVIII-XIX w. Murowana wieża na rzucie kwadratu została dobudowana w pobliżu kościoła na początku wieku XIX. Na wieży dwa dzwony, jeden z 1835 r., drugi z 1857 r.
Przypisy
edytuj- ↑ Lista wybranych wójtów, burmistrzów gmin i miast w wyborach do organów gminy. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 13,37S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statystyki ogólne miejscowości. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).
- ↑ Dane statystyczne dotyczące liczby mieszkańców. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-20)]. (słow.).
- ↑ a b Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Ďurček Jozef a kolektív: Slovenský kras. Turistický sprievodca ČSSR, č. 41, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ISBN 80-7096-020-5;
- Slovenský kras. Domica. Turistická mapa 1:50 000, 3 wyd., wyd. VKÚ Harmanec 2007, ISBN 600-332-040-0.