Sikora jasnoskrzydła

Sikora jasnoskrzydła
	Poecile atricapillus
	(Linnaeus, 1766)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	sikory
Rodzaj	Poecile
Gatunek	sikora jasnoskrzydła
Synonimy
	Parus atricapillus Linnaeus, 1766; Penthestes atricapillus (Linnaeus, 1766);
	Parus atricapillus Linnaeus, 1766; Penthestes atricapillus (Linnaeus, 1766);
Podgatunki
	P. a. turneri (Ridgway, 1884); P. a. occidentalis (S.F. Baird, 1858); P. a. fortuitus (W.L. Dawson & J.H. Bowles, 1909); P. a. septentrionalis (Harris, 1846); P. a. bartletti (Aldrich & Nutt, 1939); P. a. atricapillus (Linnaeus, 1766); P. a. garrinus (Behle, 1951); P. a. nevadensis (Linsdale, 1938); P. a. practicus (Oberholser, 1937);
	P. a. turneri (Ridgway, 1884); P. a. occidentalis (S.F. Baird, 1858); P. a. fortuitus (W.L. Dawson & J.H. Bowles, 1909); P. a. septentrionalis (Harris, 1846); P. a. bartletti (Aldrich & Nutt, 1939); P. a. atricapillus (Linnaeus, 1766); P. a. garrinus (Behle, 1951); P. a. nevadensis (Linsdale, 1938); P. a. practicus (Oberholser, 1937);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sikora jasnoskrzydła^[5] (Poecile atricapillus) – gatunek małego ptaka z rodziny sikor (Paridae), zamieszkujący Amerykę Północną (Kanada, USA). Przeważnie osiadły, choć przemieszcza się z wyższych wysokości na niższe^[2]. Nie jest zagrożony.

Podgatunki i zasięg występowania

Wyróżnia się 9 podgatunków P. atricapillus^[2]^[6]:

P. atricapillus turneri – środkowa i południowa Alaska i północno-zachodnia Kanada.
P. atricapillus occidentalis – wybrzeża południowo-zachodniej Kanady i północno-zachodnie USA.
P. atricapillus fortuitus – południowo-zachodnia Kanada i północno-zachodnie USA.
P. atricapillus septentrionalis – zachodnia i środkowa Kanada do środkowego USA.
P. atricapillus bartletti – Nowa Fundlandia.
P. atricapillus atricapillus – wschodnia Kanada do środkowych i północno-wschodnich USA.
P. atricapillus garrinus – zachodnio-środkowe USA.
P. atricapillus nevadensis – zachodnie USA.
P. atricapillus practicus – Appalachy.

Morfologia

Długość ciała 12,7 cm, rozpiętość skrzydeł 18–20 cm, masa ciała 11 g. Charakterystyczna czarna czapka i śliniaczek o postrzępionym dolnym brzegu; policzki białe. Boki płowe. Biało obrzeżone pokrywy skrzydłowe.

Ekologia

Środowisko: Liściaste oraz mieszane zadrzewienia, zarośla wierzbowe i żywopłoty.

Rozród: Gniazda zakłada w dziuplach (naturalnych, wykutych samodzielnie lub opuszczonych przez dzięcioły) i w skrzynkach lęgowych^[7]. W zniesieniu 1–13 jaj, są one białe z drobnymi czerwonawobrązowymi kropkami lub plamkami; ich inkubacja trwa 12–13 dni^[7]. Pisklęta przebywają w gnieździe przez 12–16 dni od wyklucia^[7].

Pożywienie: Wiosną, latem i jesienią 80–90% jej diety stanowią owady, pająki i inny pokarm zwierzęcy^[7]. Zimą około połowę diety stanowi pokarm roślinny (głównie nasiona i jagody), a drugą połowę pokarm zwierzęcy (owady, pająki, łój, a czasem tłuszcz i drobne kawałki mięsa z zamarzniętej padliny)^[7]. Często żeruje w mieszanych stadkach jak większość sikor. Odwiedza karmniki.

Status

IUCN uznaje sikorę jasnoskrzydłą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)^[4]. W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji lęgowej na 43 miliony osobników^[7]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy^[4]^[7].

Przypisy

↑ Poecile atricapillus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Gosler, A. & Clement, P: Black-capped Chickadee (Poecile atricapillus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
↑ D. Lepage: Black-capped Chickadee Poecile atricapillus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Poecile atricapillus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 – sikory – Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-24].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Black-capped Chickadee Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
David Chandler, Dominic Couzens, Euan Dunn, Jonathan Elphic, Rob Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. Warszawa: MULTICO, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Black-capped Chickadee. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Poecile atricapillus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Gosler, A. & Clement, P: Black-capped Chickadee (Poecile atricapillus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

[avibase-3] D. Lepage: Black-capped Chickadee Poecile atricapillus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).

[iucn-4] Poecile atricapillus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 – sikory – Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-24].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-24]. (ang.).

[aablh-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Black-capped Chickadee Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).

[5]

[2]

[1]

[3]

[4]

[6]

[7]