Sifaka

Sifaka
	Propithecus
	E.T. Bennett, 1832
	; Przedstawiciel rodzaju – sifaka diademowa (P. diadema)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Infrarząd	lemurokształtne
Rodzina	indrisowate
Rodzaj	sifaka
	Typ nomenklatoryczny
	Propithecus diadema E.T. Bennett, 1832
Synonimy
	Macromerus A. Smith, 1833;
	Macromerus A. Smith, 1833;
Gatunki
	9 gatunków – zobacz opis w tekście
	9 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sifaka^[3] (Propithecus) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny indrisowatych (Indridae).

Zasięg występowania

Występują wyłącznie na Madagaskarze^[4]^[5]^[6].

Charakterystyka

Długość ciała 39–55 cm, ogona 41–60 cm; masa ciała 2,6–6,8 kg^[5]. Charakteryzują się czarnym ubarwieniem części twarzowej głowy oraz długim ogonem, zbliżonym długością do długości ciała. Sifaki prowadzą nadrzewny i dzienny tryb życia. Potrafią przeskakiwać z drzewa na drzewo na odległość do 10 m. Często poruszają się w postawie dwunożnej, balansując przednimi kończynami dla utrzymania równowagi.

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1832 roku brytyjski zoolog Edward Turner Bennett na łamach Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London^[1]. Na gatunek typowy Bennett wyznaczył sifakę diademową (P. diadema).

Etymologia

Propithecus: gr. προ pro „blisko, przed”; πίθηκος píthēkos „małpa”^[7].
Macromerus: gr. μακρος makros „długi”; μηρος mēros „udo”^[8]. Gatunek typowy: Macromerus typicus A. Smith, 1833 (= Propithecus diadema Bennett, 1832).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]^[10]^[4]^[3]:

Propithecus verreauxi A. Grandidier, 1867 – sifaka biała
Propithecus deckenii W. Peters, 1870 – sifaka kremowa
Propithecus coronatus Milne-Edwards, 1871 – sifaka koroniasta
Propithecus coquereli (A. Grandidier, 1867) – sifaka biało-kasztanowa
Propithecus tattersalli Simons, 1988 – sifaka złotogłowa
Propithecus diadema E.T. Bennett, 1832 – sifaka diademowa
Propithecus edwardsi A. Grandidier, 1871 – sifaka siodłata
Propithecus candidus A. Grandidier, 1871 – sifaka jedwabista
Propithecus perrieri Lavauden, 1931 – sifaka czarna

Przypisy

↑ ^a ^b E.T. Bennett. Characters of a New Genus of Lemuridæ. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”. 1832, s. 20, 1832. (ang.).
↑ A. Smith. African zoology. „South African Quarterly Journal”. 2 (1), s. 49, 1833. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 156–158. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr, M.C. Richardson: Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 169–173. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Propithecus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-03].
↑ Palmer 1904 ↓, s. 574.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 393.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-07]. (ang.).
↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 100–101. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[Bennett-1] E.T. Bennett. Characters of a New Genus of Lemuridæ. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”. 1832, s. 20, 1832. (ang.).

[Smith-2] A. Smith. African zoology. „South African Quarterly Journal”. 2 (1), s. 49, 1833. (ang.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 156–158. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Mittermeier&inni-5] R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr, M.C. Richardson: Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 169–173. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Propithecus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-03].

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/item/88553#page/582/mode/1up_574]-7] Palmer 1904 ↓, s. 574.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/item/88553#page/401/mode/1up_393]-8] Palmer 1904 ↓, s. 393.

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-07]. (ang.).

[amw-10] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 100–101. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]