Sierpoń żółty
Sierpoń żółty (Ophion luteus) – owad z rodziny gąsieniczników. Parazytoid atakujący gąsienice motyli różnych gatunków. Owady dorosłe ubarwione żółtopomarańczowo, samice posiadają krótkie pokładełko. Występują dwa pokolenia w roku[1]. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Europie, występuje także w Polsce. Poza Europą znany z Afryki Północnej, Azji (Bliskiego Wschodu i krainy orientalnej), krainy australijskiej oraz Nearktyki[2].
Ophion luteus | |
(Linnaeus, 1758) | |
Sierpoń żółty | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
sierpoń żółty |
Charakterystyka
edytujSierpoń żółty (łac. Ophion luteus) to owad palearktyczny o żółtopomarańczowym (czasem brązowawym) zabarwieniu ciała. Jego skrzydła są bladożółte, prawie przezroczyste, a długość przednich może u niego wynieść 13 - 18mm[3]. Skrzydła sierponia pozbawione są zwierciadełka, a pterostigma jest u niego pomarańczowa[4]. Tułów nie jest pokryty jasnymi plamami (wyjątek może stanowić jedynie mezopleuron), a tarczka owada nie jest ciemniejsza od reszty ciała. Ciało jest smukłe, głowa mała, a czułki nitkowate i wieloczłonowe. Golenie tylne są bardzo cienkie, a kończyny - ogólnie - długie. Występują u niego żuwaczki wyposażone w dwa grube, ale krótkie zęby. Odwłok wygina się w charakterystycznie sierpowaty sposób: stąd nazwa gatunkowa.
Sierpoń żółty jest parazytoidem, koinobiontem, który jest pasożytem wewnętrznym różnych gatunków gąsienic motyli. Samica składa jedno jajo w ciele gąsienicy, łącznie w ciągu roku wydaje dwa pokolenia. Jaja składa za pomocą krótkiego, widocznego pokładełka, które jest wykorzystywane również jako żądło. U tego gatunku występuje rozwój złożony. Cały cykl rozwojowy (od jaja do poczwarki) prowadzi z reguły do śmierci żywiciela. Przepoczwarzenie zachodzi w glebie w charakterystycznym kokonie otoczonym białą obrączką. Sierpoń prowadzi nocny tryb życia i podobnie jak ćmy, przyciąga go światło[5].
Podobnymi do niego owadami są między innymi: Enicospilus (osa z rodziny gąsienicznikowatych), sierpoń leśny, czy gatunki błonkoskrzydłych zaliczane do rodzaju Netelia.
Przypisy
edytuj- ↑ Encyclopedia of Life. [dostęp 2011-10-23].
- ↑ Ophion luteus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2015-03-29].
- ↑ Jacek Hilszczański , Cezary Bystrowski , Atlas parazytoidów szkodników pierwotnych sosny [online], lasy.gov.pl [dostęp 2015-01-21] .
- ↑ Ophion luteus – Sierpoń żółty [online], Insektarium, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2023-12-02] (pol.).
- ↑ Maria Olszowska , Nieproszeni goście w moim mieszkaniu [online] [dostęp 2021-12-13] .