Siemkowice

Siemkowice
	wieś
	; Park i dwór w Siemkowicach
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	pajęczański
Gmina	Siemkowice
Liczba ludności (III 2011)	1040
Strefa numeracyjna	43
Kod pocztowy	98-354
Tablice rejestracyjne	EPJ
SIMC	0713020
	Położenie na mapie Polski Siemkowice
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Siemkowice
	Położenie na mapie powiatu pajęczańskiego Siemkowice
	Położenie na mapie gminy Siemkowice Siemkowice
	51°12′12″N 18°54′05″E/51,203333 18,901389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siemkowice (Siemikowice^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Siemkowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

W jej pobliżu znajduje się stacja kolejowa Chorzew Siemkowice^[5].

Części wsi

Integralne części wsi Siemkowice^[6]^[7]^[8]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0713036	Działy	część wsi
0713042	Karczówki	część wsi
0713059	Łużyk	część wsi
0713065	Mokry Las	część wsi
0713071	Niwy	część wsi
0713088	Piaski	część wsi
0713094	Poręby	część wsi
0713102	Stachurowizna	część wsi

Historia

Tereny gminy obejmują prastare ziemie nadwarciańskie. Historia Siemkowic wiąże się z Bolesławem Krzywoustym. Według Marcina Bielskiego Jan Werszowiec (Werszowic, Wrszowic, Wierszowiec, Wrsowicz) zabił w XI wieku w oblężeniu Wrocławia księcia czeskiego Świętopełka Przemyślidę i ze swoim oddziałem przeszedł na stronę Polaków, przyczyniając się walnie do ich zwycięstwa. Król Bolesław III Krzywousty nagrodził go za ten czyn ziemią, do której należała również wieś Siemkowice. Z biegiem czasu potomkowie protoplasty rodu Okszyców podzielili się wsiami i od ich nazw przyjęli nazwiska, stąd Okszyńscy, Radoszewscy, Błeszyńscy i Siemkowscy. Tak więc już w 2 poł. XV w. Siemkowice należały do Siemkowskich herbu Oksza. Z tego rodu pojął żonę Marcin Bielski, kronikarz z Białej, gdzie osiadł na stałe w majątku żony. O tym, że Siemkowscy byli posiadaczami wsi jeszcze w XVI w., świadczy kamienna tablica wmurowana w ścianę kościoła z postacią rycerza i napisem po łacinie (w tłumaczeniu: "Tu spoczywa W. Pan Jerzy Siemkowski R. 1564"). Kolejnymi właścicielami wsi byli Święccicy h. Jastrzębiec, a od XVIII/XIX w. do 1945 r. rodzina Fundament-Karśnickich również h. Jastrzębiec. 5 października 1900 r. spaliła się prawie cała wieś z wyjątkiem kościoła, dworu i kilku zabudowań gospodarczych.

Już Werszowicowie „postawili tu mocny zameczek na wyspie między wody”. Najstarsza faza dworu obronnego pochodzi zapewne z lat 1441-56. Obiekt został rozbudowany w poł. XVII w. i przebudowany w XVIII i poł. XIX w. Wzniesiono go na planie kwadratu, jest parterowy i podpiwniczony. W części wsch. posiada grube mury z kamienia polnego, będące pozostałością budowli XV-wiecznej. Zachowały się renesansowe obramienia okienne, cztery kamienne portale, nadproża wsparte na kroksztynach oraz w jednej z izb profilowana belka drewniana z data „1692”. Odrestaurowany w l. 1952-3. Obok murowanego dworu – zameczku, do niedawna (ok. 1990 r.) istniał typowy dworek szlachecki z XVIII w. Obok miejsca gdzie stał pozostała lipa szerokolistna o wysokości pona 20 m i ponad 750 cm w obwodzie. Kościół św. Marcina zbudowano w 1879 r. na miejscu poprzedniego z 1603 r. Dobudowany jest do monumentalnej wieży (dołem czworobocznej, górą – ośmiobocznej) stanowiącej pozostałość najstarszego kościoła gotyckiego, zapewne z XV w. Najstarszymi zabytkami są renesansowe płyty nagrobne z XVI w. Jerzego Siemikowskiego i Zofii z Bielskich Boguckiej, wmurowane w ściany nawy i zasłonięte konfesjonałami, oraz obrazy Rafała Hadziewicza z XIX w. Do 1985 r. w kościele było jeszcze kilka tablic epitafijnych zdobionych kolorowymi herbami, wśród nich – tablica poświęcona pamięci Ludwika Niemojowskiego, katorżnika, a potem warszawskiego literata.

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[9] na listę zabytków wpisane są obiekty:

wieża kościoła parafialnego, XV w., nr rej.: 565-XIV-68 z 9.01.1951 oraz 251 z 31.08.1967
dwór obronny, koniec XVII w., nr rej.: 651 z 31.08.1967
park, nr rej.: P-XIV-1 z 21.12.1946

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki – Parafia św. Marcina BW w Siemkowicach^[10]
Mesjańskie Zbory Boże (Dnia Siódmego) – punkt misyjny w Siemkowicach podległy zborowi w Bytomiu^[11]

Osoby związane z Siemkowicami

Stanisława Dziegieć z domu Wróblewska (1896-1988) – polska nauczycielka, społecznik
Wincenty Dziegieć (1894-1976) – polski nauczyciel, społecznik i wieloletni kierownik szkoły w Siemkowicach
Ludwik Niemojowski herbu Wierusz (1823-1892) – nowelista, dramaturg, etnograf
Maria Marchewkowa (1925-2005) – poetka
Antoni Straszak (zm. 2006) – rzeźbiarz
Stefan Łakomy – kronikarz
Robert Warzycha (ur. 1963) – polski piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Polski

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122237
↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [w:] Narodowy Spis Powszechny 2011 [on-line]. Główny urząd statystyczny. [dostęp 2015-09-28].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1149 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Siemikowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 549 .
↑ Miszmasz w nazewnictwie stacji. Dlaczego PLK nie są konsekwentne?
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].
↑ Region wieluński [online], archiczest.pl [dostęp 2023-03-27] .
↑ Kontakt – Zbory [online], zboryboze.pl [dostęp 2023-03-27] .

Bibliografia

A. Ruszkowski: Sieradz i okolice. Sieradz, 2000.

Linki zewnętrzne

Dwór obronny w Siemkowicach na stronie Zamki i Pałace województwa łódzkiego

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122237

[gus-2] Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [w:] Narodowy Spis Powszechny 2011 [on-line]. Główny urząd statystyczny. [dostęp 2015-09-28].

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1149 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[4] Siemikowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 549 .

[5] Miszmasz w nazewnictwie stacji. Dlaczego PLK nie są konsekwentne?

[R2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-7] GUS. Rejestr TERYT

[KSNG-8] KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).

[9] NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].

[10] Region wieluński [online], archiczest.pl [dostęp 2023-03-27] .

[11] Kontakt – Zbory [online], zboryboze.pl [dostęp 2023-03-27] .

[4]

[2]

[3]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]