Wikipedia

Sieczychy

wieś w województwie mazowieckim

Sieczychy – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Długosiodło[6][5]. Leży na skraju Puszczy Białej. Miejscowość zajmuje podnóże skarpy doliny rzeki Narwi, od której odgradza ją rozległe bagno Pulwy. Wyjątkiem jest położone na skarpie Zagórze.

Sieczychy
wieś
Ilustracja
Chata białokurpiowska
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

wyszkowski

Gmina

Długosiodło

Liczba ludności (2011)

416[2][3]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-211[4]

Tablice rejestracyjne

WWY

SIMC

0509778[5]

Położenie na mapie gminy Długosiodło
Mapa konturowa gminy Długosiodło, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Sieczychy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sieczychy”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sieczychy”
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego
Mapa konturowa powiatu wyszkowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sieczychy”
Ziemia52°43′01″N 21°29′43″E/52,716944 21,495278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Sieczychy[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0509784 Bagno część wsi
0509790 Zagórze część wsi
0509809 Zdrój część wsi

Historia

edytuj
 
Miejsce akcji (widok z 2012 r.)
 
Tablica upamiętniająca śmierć „Zośki”

W 1827 wieś należała do parafii Długosiodło. Istniało tu 16 domostw, w których mieszkało 114 osób[7]. Około 1889 we wsi był wiatrak, mieszkało tu 505 osób w 69 domach[8].

W latach 1921–1931 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrowskim, w gminie Długosiodło. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 466 osób, 427 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 prawosławnego, a 38 mojżeszowego. Jednocześnie 436 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, a 30 żydowską. Było tu 85 budynków mieszkalnych[9]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Porządziu. Podlegała pod Sąd Grodzki w Ostrowi Mazowieckiej i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Długosiodle[10].

W 1925 powstała Powszechna Szkoła w Sieczychach. Funcjonowała w wynajętych od chłopów pomieszczeniach. Parterowy drewniany budynek szkolny ukończono w 1932, poświęcenia dokonał ks. Jan Trzaskoma[11]. W 1982 otwarto murowany budynek szkolny zbudowany staraniem mieszkańców. W 2003 szkole nadano imię Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”[12].

W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką i przez cały okres jej trwania wchodziła w skład Landkreis Ostenburg Regierungsbezirk Zichenau (rejencja ciechanowska)[13].

W nocy z 20 na 21 sierpnia 1943, w czasie dowodzonego przez Andrzeja Romockiego „Andrzeja Morro” ataku w ramach akcji „Taśma” na niemiecką strażnicę graniczną w Sieczychach, zginął harcmistrz Tadeusz Zawadzki „Zośka”, bohater książki Aleksandra Kamińskiego pt. Kamienie na szaniec. W akcji wzięli udział harcerze z Grup Szturmowych z Warszawy i Wyszkowa oraz Bojowych Szkół z Wyszkowa przy wsparciu miejscowej placówki Armii Krajowej. Koncentracja bojowców miała miejsce w lesie koło jednej z gajówek Nadleśnictwa Wyszków, po czym nocą przemaszerowano do Sieczych. Na samą strażnicę uderzono z czterech stron równocześnie, zarazem szturmując budynek szkoły, gdzie nocowała część załogi. „Zośka” był jedynym poległym ze strony polskiej w czasie walki. Ponadto w jej trakcie oraz przed nią łącznie 3 osoby zostały lekko ranne. Strażnica została zdobyta i zniszczona, licząca prawdopodobnie ok. 10 ludzi załoga zginęła lub ratowała się ucieczką z wyjątkiem zastępcy dowódcy nazwiskiem Adolf Królczyk, który dostał się w ręce polskich żołnierzy i darowano mu życie. Uratował on następnie wieś przed pacyfikacją. Odsiecz z sąsiedniej strażnicy w Porządziu wpadła w zasadzkę miejscowego oddziału Armii Krajowej i po stracie kilku zabitych oraz rannych wycofała się. Niemcy aresztowali jednak później trzech miejscowych chłopów, którzy udzielili dywersantom podwód, a następnie, mimo ostrzeżenia, zbyt wcześnie wrócili do domów, oraz krewnego dwóch z nich. Wszyscy czterej zostali zamordowani[14][15].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Porządziu[16].

W 1998 mieszkało tu 462 osób, w 2002 – 449 osób, w 2009 – 426 osób, zaś według spisu powszechnego z 2011 – 416 osób. Z kolei według spisu powszechnego z 2021 żyło tu 391 osób[17].

Zabytki

edytuj

Dawniej wieś była ośrodkiem folkloru Kurpiów Białych[18]. Z Sieczych pochodzili najlepsi cieśle w regionie. Ich dziełem jest wyjątkowo cenny zespół domów drewnianych[19]. Wyróżnia je oryginalność i pomysłowość dekoracji oraz częste występowanie detalu o charakterze religijnym[18].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 121778
  2. ↑ Wieś Sieczychy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1138 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policyi, t. 2: M–Z, Warszawa 1827, s. 166 [dostęp 2024-10-28].
  8. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 10, dir.icm.edu.pl, Warszawa 1889, s. 496 [dostęp 2024-10-28].
  9. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 5: województwo białostockie, 1924, s. 61.
  10. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 250.
  11. ↑ Szkoła Podstawowa im. hm. ppor. AK "Zośki" T. Zawadzkiego w Sieczychach - Historia szkoły w latach 1925-1939 [online], sieczychy.szkolnastrona.pl [dostęp 2024-10-28].
  12. ↑ Szkoła Podstawowa im. hm. ppor. AK "Zośki" T. Zawadzkiego w Sieczychach - Historia szkoły w latach 1945 - 2008 [online], sieczychy.szkolnastrona.pl [dostęp 2024-10-28].
  13. ↑ Karte: Distrikt Warschau 1. 1. 1944 - Kreisgliederung [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-31].
  14. ↑ Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 272-275, 278, 280-281, 283, 285-287, 289-292, 335. ISBN 83-06-01851-6.
  15. ↑ 80 lat temu w akcji pod Sieczychami poległ Tadeusz Zawadzki „Zośka” [online], dzieje.pl [dostęp 2024-10-28] (pol.).
  16. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  17. ↑ Wieś Sieczychy (mazowieckie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-10-28] (pol.).
  18. ↑ a b Wieś Sieczychy [online], mazowsze.szlaki.pttk.pl [dostęp 2024-10-28] (pol.).
  19. ↑ Lechosław Hertz: Podwarszawskie szlaki piesze. T. 17: Pułtusk – Puszcza Biała – część zachodnia. Warszawa: Sport i Turystyka, 1975, s. 44.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Sieczychy&oldid=75201334”