Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi

mikropaństwo europejskie zaplanowane dla ruchu bektaszytów

Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi – planowane europejskie mikropaństwo w formie enklawy na terenie Tirany (stolicy Albanii). Swoim zasięgiem miałoby obejmować siedzibę najwyższych władz bektaszijji – religii wyznawanej przez 4,81% ludności Albanii[1][2].

Planowana lokalizacja mikropaństwa na terenie Europy

Historia

edytuj

Bektaszijja powstała w XIII wieku na terenie Anatolii jako bractwo religijne, wywodzące się z sufizmu i łączące elementy z innych niż islam religii (w tym chrześcijaństwa). Ruch zyskał na znaczeniu w XV w. jako oficjalne wyznanie janczarów[3].

W 1925 roku Mustafa Kemal Atatürk zakazał działalności chanak (klasztorów bektaszytów) w Turcji. Władze ruchu podjęły wówczas decyzję o przeniesieniu siedziby do Albanii, gdzie wyznanie było obecne od XVI w.[4]

 
Baba Mondi, aktualny zwierzchnik bektaszytów. W razie powstania mikropaństwa stanie się jego przywódcą.

Działalność bektaszytów (podobnie jak innych organizacji religijnych) była zakazana w Albanii w latach 1967–1991 z rozkazu dyktatora kraju, Envera Hoxhy[5]. W 2024 roku religię tę wyznawało 4,81% ludności kraju[2].

We wrześniu 2024 roku premier Albanii, Edi Rama, ogłosił plany dotyczące stworzenia na terenie Tirany enklawy dla najwyższych władz bektaszijji. Celem utworzenia nowego państwa miałoby być w szczególności promowanie pozytywnego wizerunku islamu w Albanii[1][6].

Stworzenie mikropaństwa państwa będzie wymagało działania ze strony parlamentu Albanii. Konieczna będzie także zmiana konstytucji: obecnie Albania jest w niej opisywana jako państwo unitarne, co stoi w sprzeczności z planami dotyczącymi niezależnego organizmu politycznego[7].

Plany dotyczące mikropaństwa

edytuj
 
Kryegjyshata Botërore Bektashiane – siedziba najwyższych władz bektaszytów w Tiranie

Mikropaństwo miałoby działać w sposób podobny do Watykanu. Jego głową miałby być obecny przywódca bektaszytów, Edmond Brahimaj(inne języki), znany jako Baba Mondi[6].

Obywatelstwo miałoby być przyznawane jedynie duchownym bektaszytów oraz członkom rządu[6].

Swoim zasięgiem mikropaństwo miałoby obejmować siedzibę najwyższych władz bektaszytów (alb. Kryegjyshata Botërore Bektashiane) i teren, na którym jest zlokalizowana. Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi miałoby zajmować powierzchnię ok. 0,11 km²[1], co czyniłoby je czterokrotnie mniejszym od Watykanu[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Albania Plans to Create a Muslim State in Tirana as Symbol of Tolerance – The New York Times [online], 21 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  2. a b Censi i Popullsisëdhe Banesave Nëshqipëri 2023 [online], Instituti i Statistikave – INSTAT, 2024 [dostęp 2024-09-22] (alb.).
  3. Bektashiyyah | Religion, Order, Beliefs, & Community | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  4. The Holly Seat of the World Bektashi Headquarter [online], Kryegjyshata Boterore Bektashiane, 21 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  5. The country that’s famous for tolerance [online], www.bbc.com [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  6. a b c Exclusive Interview with the Head Father of the Bektashi Order: A New Sovereign State for Peace and Tolerance (English version) [online], Shqiptarja.com [dostęp 2024-09-22] (alb.).
  7. Albania to set up Sufi Muslim Bektashi microstate – DW – 09/24/2024 [online], dw.com [dostęp 2024-09-26] (ang.).
  8. Emma De Ruiter, Albania announces plan to create a Muslim version of the Vatican City [online], www.euronews.com [dostęp 2024-09-22].