Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi
Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi – planowane europejskie mikropaństwo w formie enklawy na terenie Tirany (stolicy Albanii). Swoim zasięgiem miałoby obejmować siedzibę najwyższych władz bektaszijji – religii wyznawanej przez 4,81% ludności Albanii[1][2].
Historia
edytujBektaszijja powstała w XIII wieku na terenie Anatolii jako bractwo religijne, wywodzące się z sufizmu i łączące elementy z innych niż islam religii (w tym chrześcijaństwa). Ruch zyskał na znaczeniu w XV w. jako oficjalne wyznanie janczarów[3].
W 1925 roku Mustafa Kemal Atatürk zakazał działalności chanak (klasztorów bektaszytów) w Turcji. Władze ruchu podjęły wówczas decyzję o przeniesieniu siedziby do Albanii, gdzie wyznanie było obecne od XVI w.[4]
Działalność bektaszytów (podobnie jak innych organizacji religijnych) była zakazana w Albanii w latach 1967–1991 z rozkazu dyktatora kraju, Envera Hoxhy[5]. W 2024 roku religię tę wyznawało 4,81% ludności kraju[2].
We wrześniu 2024 roku premier Albanii, Edi Rama, ogłosił plany dotyczące stworzenia na terenie Tirany enklawy dla najwyższych władz bektaszijji. Celem utworzenia nowego państwa miałoby być w szczególności promowanie pozytywnego wizerunku islamu w Albanii[1][6].
Stworzenie mikropaństwa państwa będzie wymagało działania ze strony parlamentu Albanii. Konieczna będzie także zmiana konstytucji: obecnie Albania jest w niej opisywana jako państwo unitarne, co stoi w sprzeczności z planami dotyczącymi niezależnego organizmu politycznego[7].
Plany dotyczące mikropaństwa
edytujMikropaństwo miałoby działać w sposób podobny do Watykanu. Jego głową miałby być obecny przywódca bektaszytów, Edmond Brahimaj , znany jako Baba Mondi[6].
Obywatelstwo miałoby być przyznawane jedynie duchownym bektaszytów oraz członkom rządu[6].
Swoim zasięgiem mikropaństwo miałoby obejmować siedzibę najwyższych władz bektaszytów (alb. Kryegjyshata Botërore Bektashiane) i teren, na którym jest zlokalizowana. Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi miałoby zajmować powierzchnię ok. 0,11 km²[1], co czyniłoby je czterokrotnie mniejszym od Watykanu[8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Albania Plans to Create a Muslim State in Tirana as Symbol of Tolerance – The New York Times [online], 21 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
- ↑ a b Censi i Popullsisëdhe Banesave Nëshqipëri 2023 [online], Instituti i Statistikave – INSTAT, 2024 [dostęp 2024-09-22] (alb.).
- ↑ Bektashiyyah | Religion, Order, Beliefs, & Community | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2024-09-22] (ang.).
- ↑ The Holly Seat of the World Bektashi Headquarter [online], Kryegjyshata Boterore Bektashiane, 21 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
- ↑ The country that’s famous for tolerance [online], www.bbc.com [dostęp 2024-09-22] (ang.).
- ↑ a b c Exclusive Interview with the Head Father of the Bektashi Order: A New Sovereign State for Peace and Tolerance (English version) [online], Shqiptarja.com [dostęp 2024-09-22] (alb.).
- ↑ Albania to set up Sufi Muslim Bektashi microstate – DW – 09/24/2024 [online], dw.com [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ Emma De Ruiter , Albania announces plan to create a Muslim version of the Vatican City [online], www.euronews.com [dostęp 2024-09-22] .