Strzelanka

Strzelanka lub shooter – jeden z podgatunków komputerowych gier akcji. Zazwyczaj koncentruje się na oddziaływaniu gracza na elementy otoczenia za pomocą broni palnej, a często także białej. Rozgrywka polega na kontroli postaci gracza i eliminacji wirtualnych przeciwników kierowanych przez sztuczną inteligencję lub innych graczy.

Strzelanka Space Invaders z 1978

Za jedną z pierwszych gier, która utorowała drogę temu gatunkowi i innym tego typu tytułom, uznaje się Space Invaders z 1978.

Strzelanki są jednym z najpopularniejszych gatunków wśród gier komputerowych. Elementy gry, które wpływają na zainteresowanie gracza tym gatunkiem, to głównie kontrola nad rozgrywką, jej nieliniowość i gra w trybie wieloosobowym.

Podział

Strzelanki stanowią większość stworzonych gier komputerowych, tym samym wśród nich wykształciło się wiele ich rodzajów. Można je podzielić np. według następujących kryteriów:

Sposób wyświetlania

1. Gry dwuwymiarowe (2D) – postać gracza i wrogów widoczna jest z boku lub z góry, bez skalowania obiektów. Widok z boku określa się jako horizontal shooter, widok z góry to vertical shooter. W przypadku gier, w których przesuwa się tło, używa się także określeń horizontal i vertical scrolling. Prócz tego istnieją również gry wyświetlane diagonalnie – gracz porusza się po ukosach, tak samo przesuwa się tło.
2. Gry trójwymiarowe (3D) – gry, wśród których można wyróżnić te z widokiem perspektywy pierwszej osoby (strzelanka pierwszoosobowa), gdzie gracz widzi otoczenie własnymi oczami lub z wnętrza obiektu, którym steruje (pojazdu, statku kosmicznego) oraz te z perspektywy trzeciej osoby (strzelanka trzecioosobowa), gdzie postać gracza może być widoczna z różnych punktów przestrzeni, zazwyczaj ukazany jest zza pleców bohatera. W wielu grach istnieje możliwość przełączania między trybami FPP i TPP. W niektórych grach kamera jest ruchoma, gracz jest ukazywany w najbardziej dogodnej pozycji, dzięki temu takie gry zyskują większą dynamikę i sprawiają wrażenie filmu.
3. Gry pseudo-trójwymiarowe (2.5D) – jest to zmodyfikowana wersja vertical shooter, gdzie tło i obiekty widoczne są również z góry, lecz w perspektywie. Obiekty znajdujące się dalej są mniejsze od tych znajdujących się bliżej i następuje ich skalowane w miarę zbliżania się w kierunku gracza.

Sposób poruszania się

1. W grach dwuwymiarowych i pseudo-trójwymiarowych bohater może poruszać się po linii prostej (lewo-prawo, rzadziej góra-dół), np. Space Invaders, Galaxian, Moon Cresta, lub po całym ekranie (większość gier arcade wyprodukowanych po roku 1981).
2. Ruch rotacyjny – obiekt, którym steruje gracz obraca się wokół własnej osi, a sposób poruszania odbywa się jedynie w linii prostej, w kierunku, w którym zwrócony jest przód obiektu, niekiedy także do tyłu. Przykłady takich gier to: Asteroids, Bosconian, Implosion.
3. Specyficznym podgatunkiem jest rail shooter, w którym możliwość sterowania postacią przez gracza jest ograniczona do minimum, sam gracz za to porusza celownikiem broni. Przedstawicielami tego gatunku są Virtua Cop, Panzer Dragoon, The House of the Dead, Action Force 2, Prohibition.