Shelley Duvall

amerykańska aktorka

Shelley Alexis Duvall (ur. 7 lipca 1949 w Houston, zm. 11 lipca 2024 w Blanco[1]) – amerykańska aktorka, producentka filmowa, scenarzystka i piosenkarka.

Shelley Duvall
Ilustracja
Duvall na planie filmu Bernice Bobs Her Hair (1976)
Imię i nazwisko

Shelley Alexis Duvall

Data i miejsce urodzenia

7 lipca 1949
Houston

Data i miejsce śmierci

11 lipca 2024
Blanco

Zawód

aktorka, producentka filmowa, scenarzystka, piosenkarka, komediantka

Współmałżonek

Bernard Sampson
(1970–1974; rozwód)

Lata aktywności

1970–2002

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodziła się w Houston w Teksasie jako córka Bobbie Ruth Crawford, agentki nieruchomości, i Roberta Richardsona „Bobby’ego” Duvalla (1919–1995)[2], prawnika. Nie była spokrewniona z aktorem Robertem Duvallem[3]. Wychowywała się z trzema braćmi: Scottem, Shane’em i Stewartem[4]. Po ukończeniu Stephen Pool Waltrip High School[5], Duvall sprzedawała kosmetyki w Foley i uczęszczała do South Texas Junior College, gdzie specjalizowała się w żywieniu i terapii dietą. Miała 18 lat, gdy na wystawie swojego ówczesnego chłopaka poznała ludzi zajmujących się produkcją filmową, którzy stwierdzili, że powinna zgłosić się na przesłuchanie do nowej produkcji[6].

Kariera

edytuj

Poznała Roberta Altmana, gdy zaproponował jej rolę w swoim komediodramacie Brewster McCloud (1970) z Budem Cortem i Sally Kellerman. Potem zagrała w jego kolejnych filmach: McCabe i pani Miller (1971), Złodziejach takich jak my (1974), Nashville (1975) i Buffalo Billu i Indianach (1976)[7]. Znalazła się także w obsadzie komedii romantycznej Woody’ego Allena Annie Hall (1977) jako reporterka „Rolling Stone”, która umawia się z Alvym Singerem (Woody Allen) i mówi: „Seks z tobą to naprawdę doświadczenie kafkowskie”[8].

Kreacja Mildred „Millie” Lammoreaux w dramacie Altmana Trzy kobiety (3 Women, 1977) przyniosła jej nagrodę na Festiwalu Filmowym w Cannes (1977) i Los Angeles Film Critics Association (LAFCA), a także zdobyła nominację do nagrody BAFTA (1978). Jednak za rolę Wendy Torrance, żony popadającego w obłęd trzeźwiejącego alkoholika i początkującego pisarza (Jack Nicholson) w filmie Stanleya Kubricka Lśnienie (The Shining, 1980) była nominowana do Złotej Maliny jako najgorsza aktorka roku, choć sam film okazał się dużym sukcesem komercyjnym. Po 40 latach, w 2022 odebrano jej nominację do Złotej Maliny; kapituła statuetek uznała, że na jej występ miało wpływ to, jak traktował ją na planie reżyser[9].

W 1982 była gospodarzem i producentem wykonawczym programu telewizyjnego dla dzieci Faerie Tale Theatre, za który otrzymała Peabody Award (1984). Zagrała w siedmiu odcinkach: Titelitury (1983), Roszpunka (1983), Słowik (1983), Królewna Śnieżka (1984), Kot w butach (1985) i Aladyn (1986). W pierwszym odcinku Żabi król (1982) zagrali: Robin Williams i Teri Garr. Za program dla dzieci Tall Tales & Legends (1985–87) i program Shelley Duvall’s Bedtime Stories (1992–93) zdobyła nominację do nagrody Emmy (1988, 1992).

Życie prywatne

edytuj

7 lipca 1970 wyszła za mąż za artystę Bernarda Sampsona. Para rozwiodła się w roku 1974. Była także związana z muzykiem Paulem Simonem (w latach 1976–1978), Ringo Starrem (1978–79), Patrickiem Reynoldsem (1978) i Stanleyem Wilsonem (1980–86)[10]. Od 1989 jej partnerem był muzyk Dan Gilroy, były członek zespołu Breakfast Club[11].

18 listopada 2016 do swojego show zaprosił ją dr Phillip C. McGraw. Podczas wywiadu Duvall przyznała, że ma zaburzenia psychiczne, traci kontakt z rzeczywistością i potrzebuje pomocy. Zapytana o Robina Williamsa, z którym spotkała się w 1980 roku na planie filmu Popeye. powiedziała, że nie wierzy, że aktor nie żyje (zmarł w 2014 roku). Dodała, że zmienił jedynie swoją postać i przyznała, że go widuje. Wyznała też, że jest prześladowana przez szeryfa z Nottingham, fikcyjną postać z filmu Robin Hood. Zgodziła się na leczenie pod warunkiem, że McGraw obieca, że nikt jej nie zamorduje podczas badania[12]. Po wywiadzie Duvall trafiła do zakładu psychiatrycznego w południowej części Kalifornii, lecz po trzech dniach odmówiła leczenia i wróciła do swojego domu. Mia Farrow skomentowała na Twitterze: Powinno istnieć prawo, które chroni osoby chore psychicznie przed drapieżnikami z programów telewizyjnych, takimi jak Dr. Phil, który wykorzystał Shelley Duvall dla własnego zysku. Z emisji programu nie była zadowolona również córka Stanleya Kubricka – Vivian i opublikowała list otwarty, w którym wyraża swoje oburzenie i obrzydzenia tym co zrobił dr Phil i producenci jego programu. Dodała w nim, że ma nadzieję, że inni również zbojkotują jego talk-show i przestaną oglądać „pozbawioną serca rozrywkę, która nie ma nic wspólnego z leczeniem”. W pomoc finansową dla Duvall zaangażowała się córka Kubricka (w Internecie zbierała pieniądze na leczenie) i organizacja The Actors Fund[13][14][15].

Śmierć

edytuj

Zmarła 11 lipca 2024 w Blanco w Teksasie w wieku 75 lat[16]. Jej partner, Dan Gilroy, poinformował, że przyczyną śmierci były powikłania wywołane cukrzycą[17].

Filmografia

edytuj

Filmy fabularne

edytuj
Rok Tytuł Rola Reżyser
1970 Brewster McCloud Suzanne Davis Robert Altman
1971 McCabe i pani Miller (McCabe & Mrs. Miller) Ida Coyle Robert Altman
1974 Złodzieje tacy jak my (Thieves Like Us) Keechie Robert Altman
1975 Nashville L. A. Joan Robert Altman
1976 Buffalo Bill i Indianie (Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull’s History Lesson) Pani Grover Cleveland Robert Altman
Bernice Bobs Her Hair (TV) Bernice Joan Micklin Silver
1977 Annie Hall Pam Woody Allen
Trzy kobiety (3 Women) Mildred „Millie” Lammoreaux Robert Altman
1980 Lśnienie (The Shining) Wendy Torrance Stanley Kubrick
Popeye Olive Oyl Robert Altman
1981 Bandyci czasu (Time Bandits) Pansy Terry Gilliam
1984 Frankenweenie (film krótkometrażowy) Susan Frankenstein Tim Burton
Booker (film krótkometrażowy) Laura Stan Lathan
1987 Roxanne Dixie Fred Schepisi
Żaba (Frog, TV) Annie Anderson David Grossman
1991 Kosmita z przedmieścia (Suburban Commando) Jenny Wilcox Burt Kennedy
1995 Na samym dnie (Underneath) pielęgniarka Steven Soderbergh
1996 Portret damy (The Portrait of a Lady) Pani Touchett Jane Campion
1997 RocketMan Pani Randall Stuart Gillard
Zmierzch lodowych nimf (Twilight of the Ice Nymphs) Amelia Glahn Guy Maddin
Sam jak palec (Alone, TV) Estelle Michael Lindsay-Hogg
1998 Miłość i frytki (Home Fries) Pani Jackson Dean Parisot
Kacper i Wendy (Casper Meets Wendy) Gabby Sean McNamara
Opowieść o mumii (Tale of the Mummy) Edith Butros Russell Mulcahy
1999 Czwarte piętro (The 4th Floor) Martha Stewart Josh Klausner
2000 Manna z nieba (Manna from Heaven) detektyw Dubrinski Gabrielle Burton, Maria Burton
2001 Stanley Kubrick: Życie w obrazach (Stanley Kubrick: A Life in Pictures) Shelley Duvall Jan Harlan
2023 The Forest Hills Matka Rico Scott Goldberg
 
Shelley Duvall (1977)

Seriale TV

edytuj
  • 1973: Cannon jako Liz Christie
  • 1973: Love, American Style jako Bonnie Lee
  • 1976: Baretta jako Aggie
  • 1982–87: Faerie Tale Theatre jako gospodarz
  • 1985–87: Tall Tales & Legends jako gospodarz
  • 1986: Chlupotki (Popples)
  • 1992–93: Shelley Duvall’s Bedtime Stories
  • 1994: Prawnicy z Miasta Aniołów (L.A. Law) jako Margo Stanton
  • 1995: Frasier jako Caroline (głos)
  • 1997: Opowieści z księgi cnót (Adventures from the Book of Virtues) jako Fairy (głos)
  • 1997: Prawdziwe potwory (Aaahh!!! Real Monsters) jako Ocka (głos)
  • 1998: Maggie Winters jako Muriel
  • 1998: Wishbone jako Renee Lassiter
  • 1999: Kolorowy dom (The Hughleys) jako pani Crump

Dyskografia

edytuj
  • Hello, I’m Shelley Duvall...Merry Christmas (1991)
  • Hello, I’m Shelley Duvall...Sweet Dreams (1991)
  • The Animal Express (1992)
  • Digby’s Adventures, Sanctuary Woods (1994, CD-ROM) – narrator

Przypisy

edytuj
  1. Shelley Duvall nie żyje. Aktorka znana z „Lśnienia” miała 75 lat. Onet.pl, 2024-07-11. (pol.).
  2. Shelley Duvall Biography (1949-). Film Reference. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
  3. Robert Richardson Duvall. ancestry.com. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
  4. Shelley Duvall, An Unlikely Star. „The New York Times”. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
  5. Shelley Duvall – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-07-07]. (rum.).
  6. Magdalena Drozdek: Shelley Duvall zniknęła z Hollywood. Tak wygląda jej życie 20 lat później. Wirtualna Polska, 23 lutego 2023. [dostęp 2024-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-12)]. (ang.).
  7. Shelley Duvall. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
  8. Owen Gleiberman: Remembering Shelley Duvall: In ‘The Shining’ and the Movies of Robert Altman, She Showed Us the Quirkiness of Our Normality. „Variety”, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  9. Marta Górna: Była dręczona przez Kubricka. Dlatego po 40 latach odebrano jej nominację do Złotej Maliny. „Gazeta Wyborcza”, 1 kwietnia 2022. [dostęp 2022-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-12)]. (pol.).
  10. Shelley Duvall Dating History. FamousFix. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).
  11. Seth Abramovitch: Searching for Shelley Duvall: The Reclusive Icon on Fleeing Hollywood and the Scars of Making ‘The Shining’. „The Hollywood Reporter”, 2021-02-11. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
  12. Al Roker condemns ‘Dr. Phil’ interview with Shelley Duvall. „Daily News (Nowy Jork)”. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
  13. Kat Rosenfield: Shelley Duvall’s ‘Dr. Phil’ Interview: What We Learned. Us Weekly, 2016-11-18. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
  14. Stanley Kubrick’s daughter to support ‘very sick’ Shelley Duvall. Fox News, 2016-11-20. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
  15. Lisa de Moraes: Dr. Phil Shelley Duvall Episode Triggers Hollywood Anger. Deadline, 2016-11-18. [dostęp 2016-11-23]. (ang.).
  16. Pat Saperstein: Shelley Duvall Dead: ‘The Shining’ Star Was 75. „Variety”, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  17. Marcjanna Maryszewska: Była aktorką o niepowtarzalnej urodzie i talencie. Nie żyje Shelley Duvall, gwiazda kultowego „Lśnienia”. „Viva!”, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-12)]. (pol.).

Bibliografia

edytuj