Shaghab
Shaghab (arab. شغب), znana również jako Umm al-Muktadir (matka Al-Mutkadira) oraz al-Sayyida (zm. 933 roku w Bagdadzie) – matka osiemnastego kalifa Abbasydów Al-Muktadira i konkubina kalifa Al-Mu’tadida.
| Umm al-walad abbsaydzkiego kalifa | |
| Okres |
od 895 |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
933 |
| Przyczyna śmierci |
Tortury |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
Życiorys
edytujShaghab pochodziła z greckiego cesarstwa Bizantyjskiego. Pierwotnie była niewolnicą Umm Qasim, córki Muhammada ibn Abdallaha ibn Tahira, gubernatora Bagdadu z dynastii Tahirydów w latach 851–867[1]. W pewnym momencie, który nie został odnotowany[2], dołączyła do haremu Al-Mu’tadida i została jego konkubiną. W 895 roku została uwolniona z niewoli (umm al-walad) i otrzymała imię Shaghab ("burzliwa")[1][3].
Shaghab miał wpływ na dworze, zwłaszcza po śmierci pierwszej żony Al-Mu’tadida, księżniczki Qatr al-Nada, która pewnego dnia zagroziła, że odetnie jej nos. Podczas gdy Al-Muktafi (r. 902–908) pozostał pierwszym spadkobiercą, powszechnie oczekiwano, że jej syn obejmie władzę, ponieważ Al-Muktafi był chorowity[4]. Aktywnie wspierała także kariery swojej rodziny: siostry Khatif, brata Ghariba al-Khala i siostrzeńca Haruna.
Kiedy Al-Mu’tadid zmarł, a kalifem został Al-Muktafi, al-Muktadir stał się celem różnych intryg pałacowych, ale Szaghab mogła liczyć na oddanie starego ghilmana al-Mu’tadida jego potomstwu, który odpędzał wszelkie niebezpieczeństwa grożące jej synowi[5].
Proces
edytujCiężkie ograniczenia ekonomiczne tylko przyniosły więcej nieposłuszeństwa ze strony armii. Al Muqtadir zażądał pomocy od swojej matki, która była chora i odmówiła mu pomocy[6]. Kalif wyszedł i stawił czoła rebeliantom, ale został brutalnie zabity przez ich miecze. Jej adoptowany syn Al-Kahir został intronizowany. Nowy niewdzięczny kalif nie pamiętał dobroci swojej macochy, która wychowała go ze swoim synem i uratowała przed śmiercią i wygnaniem. Obwinił ją o śmierć swojej matki Fitny[7], a jego pierwszą decyzją było znęcanie się nad rodziną zmarłego przyrodniego brata[6]. Shaghab i jej były agent Um Musa zostali aresztowani[6].
Shaghab została postawiona przed sądem, gdzie sędziowie odczytali zarzuty na głos. Nigdy wcześniej w kalifacie nie wydarzyło się nic podobnego[6]. Nowy kalif poprosił Shaghab o ujawnienie miejsca ukrycia jej bogactwa. Odrzuciła roszczenia, mówiąc, że wszelkie pieniądze, które posiadała, zostałyby wykorzystane na uratowanie jej syna. Shaghab spędziła ostatnie dni w więzieniu i zmarła w 933 roku z powodu nadmiernych tortur[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Massignon 1994 ↓, s. 185.
- ↑ Kennedy 2006 ↓, s. 192.
- ↑ El Cheikh 2013 ↓, s. 168.
- ↑ Massignon 1994 ↓, s. 122, 186.
- ↑ Massignon 1994 ↓, s. 186.
- ↑ a b c d e Shaghab: The Caliph’s slave who became the most influential Queen. Bibliotecanatalie, 2024-04-14. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).
- ↑ El-Azhari 2019 ↓, s. 102.
Bibliografia
edytuj- Hugh N. Kennedy: When Baghdad Ruled the Muslim World: The Rise and Fall of Islam’s Greatest Dynasty. Cambridge: Da Capo Press, 2006. ISBN 978-0-306814808. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).
- Teaf El-Azhari: Queens, Eunuchs and Concubines in Islamic History, 661–1257. Edinburgh University Press, 2019. ISBN 978-1-4744-2319-9. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).
- Chapter Seven: The Harem. W: Nadia Maria El Cheikh: Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32). BRILL, 2013, s. 165-185. ISBN 978-90-04-25271-4. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).
- Louis Massignon: The Passion of Al-Hallaj: Mystic and Martyr of Islam. Princeton University Press, 1994. ISBN 978-0-691-01919-2. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).