Sfyrelaton
Sfyrelaton (od stgr. σφυρ-ήλατος – wymłotkowany; lm σφυρήλατα sphyrelata) – w starożytnej Grecji rodzaj posągu wytworzonego jedną z wczesnych technik rzeźbiarskich.
Polegała ona na wyklepywaniu niewielkich fragmentów brązowej blachy, a następnie nakładaniu ich na drewniany trzon statuy. Była prymitywną techniką charakterystyczną dla rzeźby greckiej okresu archaicznego[1]. Stosowano ją jednak w okresie od VII aż do V wieku p.n.e. obok techniki odlewu pustego[2].
Według W. Dobrowolskiego technika ta rozwinęła się w okresie orientalizującym na Krecie, gdzie najwcześniej zastosowano sposób łączenia nitowaniem młotkowanych blach pokrywających rdzeń posągu[3]. Świadectwem pojawienia się tam ok. 660 p.n.e. figur wykonanych w tej technice są statuetki trzech bóstw tzw. triady apollińskiej odnalezione w Dreros[4]. Przypuszczalnie wzorem dla starannego modelowania blach brązowych mogła być technika ich wytwarzania znana na przykładzie zbroi z Argos pochodzącej z VIII wieku p.n.e.[5] W późniejszym czasie nadal wykonywano w ten sposób mniejsze przedmioty (sfyrelata), np. hełmy czy niewielkie figurki, jak srebrnego byka z Delf (V w. p.n.e.)[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Ewdoksia Papuci-Władyka: Sztuka starożytnej Grecji. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 28.
- ↑ a b Wielka encyklopedia PWN, dz. cyt., s. 574.
- ↑ Brązy starożytne. Legnica: Muzeum Miedzi w Legnicy, 2000, s. 19.
- ↑ M.L. Bernhard: Sztuka grecka, dz. cyt., s. 58-59.
- ↑ M.L. Bernhard: Sztuka grecka, dz. cyt., s. 41.
Bibliografia
edytuj- Wielka encyklopedia PWN. T. 24. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 574
- Maria Ludwika Bernhard: Sztuka grecka. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1981