Selman Waksman
Selman Abraham Waksman (ur. 10 lipca?/22 lipca 1888 w Nowej Pryłuce, zm. 16 sierpnia 1973 w Hyannis) – amerykański mikrobiolog, pochodzący z Ukrainy, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny pochodzenia żydowskiego[1][2].
 Selman Waksman | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
22 lipca 1888 |
| Data i miejsce śmierci |
16 sierpnia 1973 |
| Specjalność: mikrobiologia | |
| Alma Mater | |
| Nagrody | |
Życiorys
edytujUrodził się w Nowej Pryłuce, znajdującej się wówczas na terenie Imperium Rosyjskiego, obecnie na Ukrainie. Syn Jacoba Waksmana i Fradii London[3]. Początkowo pobierał lekcje od prywatnych nauczycieli, potem uczęszczał do szkół w Odessie. W 1910 ukończył V Gimnazjum w Odessie, a wkrótce potem wyjechał do Stanów Zjednoczonych[3].
W Stanach Zjednoczonych uzyskał państwowe stypendium, które pozwoliło mu wstąpić, jesienią 1911, na Rutgers College w New Brunswick. W 1915 uzyskał tam B.Sc. w dziedzinie rolnictwa, po czym rozpoczął pracę jako asystent badawczy w zespole Jacoba G. Lipmana, zajmującego się mikrobiologią gleb w New Jersey Agricultural Experiment Station. Równocześnie kontynuował studia, w 1916 uzyskał tytuł magistra w Rutgers College, a w 1918 stopień doktora biochemii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley[3]. W 1916 uzyskał obywatelstwo amerykańskie[4].
Po uzyskaniu doktoratu powrócił na Uniwersytet Rutgersa jako wykładowca mikrobiologii gleb, w 1925 uzyskał tytuł Associate Professor, a w 1930 tytuł profesora. W 1940, kiedy na uczelni powstał Zakład Mikrobiologii, został jego kierownikiem, a w 1949 dyrektorem Instytutu Mikrobiologii[3].
Jego badanie nad promieniowcami pozwoliły na uzyskanie szeregu antybiotyków (tego terminu Waksman użył jako pierwszy w 1941)[4]. W 1940, wraz ze swoim doktorantem H. Boydem Woodruffem, wyizolował z bakterii glebowych daktynomycynę – antybiotyk, który był efektywny w zwalczaniu zarówno bakterii Gram-dodatnich, jak i Gram-ujemnych, w tym prątków gruźlicy, ale był równocześnie silnie toksyczny dla zwierząt, którym go podawano[4]. W 1944, wraz ze swoimi doktorantami, Albertem Schatzem i Elizabeth Bugie, opublikował artykuł opisujący odkrycie streptomycyny, wyizolowanej ze szczepu promieniowca Streptomyces griseus[4]. W 1948 uzyskał neomycynę[3].
W 1952 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, za odkrycie streptomycyny, pierwszego antybiotyku efektywnego przeciw gruźlicy[3].
Przypisy
edytuj- ↑ 70 years ago this week, the world celebrated a man who ended a previous pandemic. [dostęp 2023-08-28]. (ang.).
- ↑ Selman Waksman (1888 - 1973). [dostęp 2023-08-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Selman A. Waksman Biographical. [w:] nobelprize.org [on-line]. [dostęp 2019-01-18]. (ang.).
- ↑ a b c d Selman Abraham Waksman, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-01-19] (ang.).