Sejm Ludowy Litwy (lit. Liaudies Seimas) – zgromadzenie litewskie wybrane w głosowaniu z 14 lipca 1940, obradujące działające od 21 lipca do 25 sierpnia 1940, które uchwaliło aneksję Litwy do Związku Radzieckiego.

Głosowanie

edytuj

Tzw. wybory do Sejmu Ludowego Litwy przeprowadzono 14 lipca 1940 w ośmiu okręgach wyborczych Litwy – osiem dni po opublikowaniu wyborczego programu Związku Ludzi Pracy Litwy. Według oficjalnych danych wzięło w nich udział 95,5% obywateli, z czego 99,1% poparło kandydatów ZLPL – członków KPL, Komsomołu, Stowarzyszenia Pracujących oraz tzw. bezpartyjnych. Wybrano 79 posłów.

Prace Sejmu

edytuj

Sejm zebrał się na pierwsze posiedzenie 21 lipca 1940 w sali Teatru Państwowego w Kownie – otworzył je p.o. premiera i prezydenta Litwy Justas Paleckis. Marszałkiem zgromadzenia wybrano Liudasa Adomauskasa, do Prezydium weszli też Mečys Gedvilas, Juozas Grigalavičius oraz Petras Cvirka i Antanas Venclova jako sekretarze.

Aneksja republiki do ZSRR

edytuj

31 lipca jednogłośnie i bez dyskusji przyjęto wniosek Antanasa Sniečkusa o włączenie Litwy w skład Związku Radzieckiego. Powołano delegację złożoną z 20 posłów, która wyjechała do Moskwy przekazać uchwałę Sejmu o chęci włączenia do ZSRR – w jej składzie znaleźli się m.in. prezydent Justas Paleckis, minister spraw wewnętrznych Mečys Gedvilas, ks. Liudas Adomauskas, pisarz Vincas Krėvė-Mickevičius, minister oświaty Antanas Venclova i pisarz Liudas Gira.

3 sierpnia 1940 Rada Najwyższa ZSRR "uczyniła zadość" uchwale Sejmu.

Konstytucja Litewskiej SRR

edytuj

23 lipca 1940 roku wybrano 11-osobową komisję, która miała za zadanie opracować ustawę zasadniczą socjalistycznej Litwy. 25 sierpnia 1940 zaakceptowano przygotowany w Moskwie dokument, wzorowany na podobnych aktach prawnych innych republik ZSRR. Na jego mocy Sejm przekształcił się w Radę Najwyższą LSRR, której przewodniczącym został Balys Baranauskas, a do Prezydium weszli Justas Paleckis, Karolis Didžiulis, Domas Rocius i Stasys Pupeikis.

Ostateczna sowietyzacja państwa

edytuj

Poza konstytucją Sejm Ludowy uchwalił liczne reformy społeczne i gospodarcze, m.in. nacjonalizację ziemi, zakładów przemysłowych i banków. Powołano Radę Komisarzy Ludowych, która zastąpiła na poły suwerenny rząd z czerwca 1940 roku. Na jej czele stanął Mečys Gedvilas. W dziedzinie stosunków międzynarodowych Sejm wypowiedział konkordat Litwy z Watykanem z 1926.

Lista posłów

edytuj
Imię i nazwisko Okręg wyborczy Zawód, wiek
Jonas Abakonis Wiłkomierz rolnik, 30 lat.
Birutė Abdulskaitė Slapšienė Telsze KPL, działaczka od 1933, sekretarz miejski w Kretyndze, 27 lat.
Liudas Adomauskas Telsze członek KPL, kontroler państwowy, 60 lat.
Pranas Aksionaitis Szawle członek KPL od 1936, działacz komunistycznego podziemia, wicemer Jurborka, 58 lat.
Jurgis Ališauskas Wiłkomierz pracownik rolny, 29 lat.
Kazys Balčiūnas Olita kierownik, 45 lat.
Feliksas Balionis Olita ekonomista, 56 lat.
Juozas Banaitis Kowno nauczyciel i radiowiec, 32 lat.
Boleslovas Baranauskas Szawle od 1921 działacz KPL, szef komisariatu bezpieczeństwa, 38 lat.
Antanas Bauža Telsze członek KPL od 1932, 39 lat.
Jurgis Bieliauskas Mariampol gospodarz, 18 ha ziemi rolnej, 50 lat.
Vytautas Bieliauskas Kowno członek KPL, żołnierz – szeregowiec, 23 lata.
Vladas Biržietis Poniewież członek KPL, politruk w wojsku.
Ignas Budionovas Wilno podoficer, 23 lata.
Antanas Butkus Telsze gospodarz, 31 lata.
Petras Cvirka Olita pisarz, 31 lata.
Alfonsas Česnaitis Wiłkomierz robotnik, 32 lata.
Adomas Dambrauskas Wiłkomierz pracownik rolny, 48 lat.
Petras Daukšys Mariampol stolarz, 32 lata.
Icikas Demba Poniewież członek KPL, technik-inżynier, 33 lata.
Juozas Demskis Mariampol członek KPL od 1932, gospodarz małorolny, 3 ha ziemi, 57 lat.
Karolis Didžiulis Grosmanas Wilno działacz KPL od 1919.
Viktoras Ditkevičius Mariampol żołnierz, 22 lata.
Liudas Dovydėnas Poniewież pisarz, 33 lata.
Pranas Eidukaitis Mariampol gospodarz, 60 lat.
Barelis Fridmanas Latvys Wilno od 1932 członek KPL, adwokat, 36 lat.
Antanas Garmus Kowno lekarz i burmistrz Kowna, 60 lat.
Mečys Gedvilas Telsze członek KPL od 1934, minister spraw wewnętrznych,
Liudas Gira Wiłkomierz pisarz, 50 lat.
Juozas Glotnis Kowno rolnik, 43 lata.
Juozas Grigalavičius Poniewież członek KPL od 1929, sekretarz w Rakiszkach, 27 lat.
Aleksandras Gudaitis-Guzevičius Wiłkomierz członek KPL od 1927, milicjant, 32 lat.
Vladas Gutauskas Wiłkomierz rolnik, 41 lat.
Vladas Jaciunskas Alytaus rolnik, 30 lat.
Vaclovas Jadzgevičius Wilno ślusarz, 42 lata.
Stefan Jędrychowski Wilno doktor prawa, 30 lat.
Eduardas Jasutis Szawle rolnik, 34 lata.
Romualdas Juknevičius Wilno dyrektor teatru, 34 lat.
Henrikas Kačinskas Szawle aktor, 40 lat.
Domas Kazimieraitis Szawle chłop małorolny, 40 lat.
Marija Kutraitė Poniewież członek KPL od 1934, działaczka polityczna, 29 lat.
Ignas Laucys Poniewież gospodarz, 62 lata.
Jonas Malašinskas Wiłkomierz rolnik, 41 lat.
Michalina Meškauskienė Mariampol członek KPL od 1935, działaczka partyjna, 33 lata.
Marijonas Miceika Wilno członek KPL, sekretarz partii w Wilnie.
Matas Mickis Poniewież minister rolnictwa, 42 lata.
Pranas Mickus Mariampol agronom, 38 lat.
Antanas Mikonis Poniewież robotnik, 24 lata.
Petrė Milančiūtė Olita aptekarka.
Nochas Mockevičius Szawle nauczyciel, 35 lat.
Stepas Murauskas Poniewież rolnik, 9 ha ziemi, 50 lat.
Stasys Orintas Szawle rolnik, 31 lat.
Povilas Pakarklis Olita prawnik, 38 lat.
Genovaitė Paleckienė Szawle nauczycielka, żona Justasa
Jan Paszkiewicz Wilno rolnik, 48 lat.
Petras Paunksnis Poniewież członek KPL od 1938, więzień polityczny.
Kazimieras Petrauskas Poniewież członek KPL od 1937, 26 lat.
Pranas Petrauskas Kowno rolnik, 42 lata.
Jonas Plečkaitis Mariampol urzędnik, 45 lat.
Stasys Pupeikis Wiłkomierz członek KPL od 1928, minister transportu, 35 lat.
Petras Ramanauskas Olita robotnik, 26 lat.
Aleksas Ražanauskas Olita członek KPL od 1934 roku, 26 lat.
Rapolas Rimdžius Szawle robotnik, 35 lat.
Juozas Ryliškis Szawle robotnik, 43 lata.
Domas Rocius Telsze od 1926 roku członek KPL i jej sekretarz w Telszach, 36 lat.
Antanas Sniečkus Kowno członek KPL od 1920, więzień polityczny.
Irena Sztachelska Dziewicka Wilno historyk, 29 lat.
Aleksandra Staškevičiūtė Kowno śpiewaczka operowa, 40 lat.
Motiejus Šumauskas Kowno członek KPL od 1924, więzień polityczny, 35 lat.
Juozas Švitra Szawle żołnierz, 22 lata.
Tomas Tamulevičius Olita robotnik, członek KPL od 1933, 25 lat.
Jonas Taurinskas Telsze członek KPL od 1918, 50 lat.
Jonas Tverkus Szawle rolnik, 35 lat.
Stasė Vaineikienė Telsze burmistrz Połągi, 54 lat.
Antanas Venclova Kowno pisarz, minister oświaty, 34 lata.
Jankelis Vinickis Kowno członek KPL od 1927, 35 lat.
Stasys Volkovičius Wilno robotnik, 46 lat.
Pranas Zibertas Szawle członek KPL od 1919.
Romanas Žebenka Szawle agronom, 34 lata.

Linki zewnętrzne

edytuj