Sejm zwyczajny 1578
Sejm 1578 – sejm zwyczajny I Rzeczypospolitej został zwołany 9 listopada 1577 roku przez króla Stefana Batorego do Warszawy na 14 stycznia 1578 roku.
Sejmiki przedsejmowe w województwach odbyły się w grudniu 1577 roku. Właściwe obrady rozpoczęły się dopiero w końcu stycznia 1577 roku, a zakończyły się 8 marca 1578 roku[1].
W czasie sejmu został złożony Koronie przez Jerzego Fryderyka von Brandenburg-Ansbach hołd lenny w zastępstwie chorego umysłowo księcia pruskiego Albrechta Fryderyka[2][3][4][5]. Odnowiona została również zależność lenna książąt pomorskich Jana Fryderyka i Ernesta Ludwika z Bytowa i Lęborka.
W czasie obrad sejmowych próbowano uchwalić wysokie podatki w związku z przygotowywaną wojną z Moskwą oraz z przeznaczeniem na obronę granic południowo-wschodnich. Z powodu oporu posłów województw krakowskiego, sandomierskiego i sieradzkiego, zasłaniających się ograniczeniami ich mocy, król zwrócił się o zgodę na podatki bezpośrednio do sejmików, które jej udzieliły[6]. W konstytucji z 3 marca 1578 roku przeprowadzono reformę sądownictwa, tworząc Trybunał Koronny[7]. Przyjęto, że nobilitacje i indygenaty będą dokonywane na Sejmie[8].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Władysław Konopczyński. Chronologia Sejmów Polskich. 1493-1793 (str. 142) [dostęp 2019-10-19]
- ↑ K. Lepszy, Prusy Książęce a Polska w latach 1576-1578, w: Księga Pamiątkowa ku czci Profesora dra Wacława Sobieskiego, s. 149-196., 1932.
- ↑ E. Dubas-Urwanowicz, Król i szlachta na sejmach batoriańskich. Konflikty i kompromisy, w: Między monarchią a demokracją. Studia z dziejów Polski XV-XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, M. Żaryn, s. 143-169, 1994.
- ↑ Ł. Wroniszewski, Wzrost znaczenia sejmików w czasach Stefana Batorego na przykładzie sejmu 1578 roku, w: Kultura parlamentarna epoki staropolskiej. Studia pod red. A. Stroynowskiego, s. 129-141, 2013.
- ↑ E. Dubas-Urwanowicz, O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w latach 1576-1586, 2013.
- ↑ J. Siemieński, Króla Stefana polityka sejmowa, „Przegląd Historyczny”, t. 14, z. 1, s. 31-53.
- ↑ O. Balzer, Geneza Trybunału Koronnego. Studium z dziejów sądownictwa polskiego XVI wieku, 1886.
- ↑ Do druku przygotowali S. Grodziski, Irena Dwornicka, W. Uruszczak, Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 2, cz. 1, s. 405-430., 2005.
Bibliografia
edytuj- Volumina Legum – Konstytucja Sejmu Walnego Warszawskiego Roku Pańskiego 1578 (s. 182-191)
- Volumina Legum – Uniwersał Poborowy Roku Bożego 1578 (s. 191-198)