Samuel Pierpont Langley

amerykański astronom

Samuel Pierpont Langley (ur. 22 sierpnia 1834, Roxbury, Massachusetts, zm. 27 lutego 1906, Aiken, Karolina Południowa[1]) – amerykański fizyk, astronom oraz pionier w dziedzinie aeronautyki.

Samuel Pierpont Langley
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 sierpnia 1834
Roxbury (Massachusetts)

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1906
Aiken (Karolina Południowa)

Zawód, zajęcie

fizyk, astronom, konstruktor

podpis

Życiorys

edytuj

Jego główną pasję naukową stanowiła aktywność słoneczna i jej wpływ na pogodę. W 1878 roku wynalazł bolometr usprawniający pomiary energii przenoszonej przez promieniowanie słoneczne i jest autorem metody Langleya umożliwiającej określenie pochłaniania atmosfery, a tym samym określenie stałej słonecznej.

 
Jedna z dwóch ocalałych maszyn latających Langleya (Wesley W. Posvar Hall, Uniwersytet Pittsburski)

Podczas pobytu w Allegheny przeprowadzał ważne eksperymenty związane z siłami: nośną i oporu w lotnictwie w zależności od prędkości. Bazując na tych doświadczeniach, wyjaśnił na czym polega szybowanie ptaków oraz lot ślizgowy (bez poruszania skrzydłami). W 1896 roku został konstruktorem maszyn latających. Samoloty były bezzałogowe, miały dwie pary skrzydeł o rozpiętości 4,3 m, ważyły 11,8 kg; napędzały je silniki parowe. Samolot Langleya uniósł się w powietrze za pomocą katapulty i rozbił się w Potomaku 8 grudnia 1903 roku (9 dni przed udanym lotem braci Wright w pobliżu Kitty Hawk)[2].

W latach 1887–1906 był sekretarzem Smithsonian Institution. W 1890 założył Smithsonian Astrophysical Observatory[3].

Nagrody i upamiętnienie

edytuj

W 1886 został pierwszym laureatem Medalu Henry’ego Drapera[4]. W tym samym roku przyznano mu Medal Rumforda. W 1898 roku otrzymał nagrodę Prix Jules-Janssen.

Jego imieniem nazwano pierwszy amerykański lotniskowiec USS Langley (CV-1) oddany do użytku w 1920 roku, a także górę Mount Langley będącą wybitnym szczytem w górach Sierra Nevada[5].

Jego imię nosi też planetoida (3866) Langley[6] i krater na Księżycu[7].

Przypisy

edytuj
  1. Langley Samuel Pierpont, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-11-29].
  2. Encyklopedia Britannica. T. XXI. Poznań: Wydawnictwo KURPISZ S.A., 2006, s. 79. ISBN 978-83-60563-25-0.
  3. Histories of the Smithsonian Institution's Museums and Research Centers [online] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-14] (ang.).
  4. Henry Draper Medal. National Academy of Sciences. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).
  5. Francis P. Farquhar: Place Names of the High Sierra. Yosemite Library. [dostęp 2017-01-03]. (ang.).
  6. (3866) Langley w bazie Minor Planet Center (ang.)
  7. Langley on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).