Salamandra okularowa

Salamandra okularowa
	Salamandrina terdigitata
	(Bonnaterre, 1789)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy ogoniaste
Rodzina	salamandrowate
Podrodzina	Salamandrininae
Rodzaj	Salamandrina
Gatunek	salamandra okularowa
Synonimy
	Salamandra ter-digitata Lacépède, 1788; Salamandra Ter-digitata Bonnaterre, 1789; Salamandra tridactyla Daudin, 1803; Molge tridactyla — Merrem, 1820; Triton tridactylus — Schinz, 1822; Salamandra imperati Costa, 1828;
	Salamandra ter-digitata Lacépède, 1788; Salamandra Ter-digitata Bonnaterre, 1789; Salamandra tridactyla Daudin, 1803; Molge tridactyla — Merrem, 1820; Triton tridactylus — Schinz, 1822; Salamandra imperati Costa, 1828;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Salamandrina terdigitata Salamandrina perspicillata
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Salamandra okularowa, tarantolina (Salamandrina terdigitata) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych (Salamandridae). Endemit Włoch.

Systematyka

Dawniej takson ten był łączony w jeden gatunek z Salamandrina perspicillata, jednak w pierwszej dekadzie XXI wieku w oparciu o badania genetyczne uznano je za osobne gatunki^[2]^[3]. Ponadto różnią się one od siebie rozmiarem (S. terdigitata są mniejsze) i ubarwieniem grzbietu, jednak są to różnice tak niewielkie, że jedynym pewnym sposobem rozróżnienia tych gatunków są badania genetyczne^[4].

Wygląd

Niewielka, długoogoniasta, wątło wyglądająca salamandra o silnie wydłużonym tułowiu, wystających żebrach i matowej, ziarnistej skórze. Strona górna brązowawa do czarniawej, głowa z typowym żółtym lub czerwonawym, rzadziej czerwonym rysunkiem. Po stronie grzbietowej i brzusznej występuje ostry grzebień. Wewnętrzne powierzchnie kończyn, okolica kloaki i dolna krawędź ogona opalizująco czerwone. Samiec jest mniejszy, ma dłuższy ogon i wyraźniej zaznaczoną kloakę niż samica. Tylne nogi mają tylko 4 palce. Osiągają długość 70–100 mm^[5].

Występowanie

Salamandra okularowa występuje na południu Włoch – w Apeninach oraz na innych obszarach górzystych i pagórkowatych, od prowincji Caserta w Kampanii^[3] na południe do południowego krańca Kalabrii^[2]. Jest spotykana w przedziale wysokości 50–1555 m n.p.m. (najczęściej pomiędzy 200 a 900 m n.p.m.)^[3].

Środowisko

Wilgotne, porośnięte bujną roślinnością zieloną i krzewinkami tarasy i zalesione widnymi lasami stoki górskie.

Rozród

Akt płciowy ma miejsce na lądzie. Składanie jaj i rozwój larw odbywa się w wodzie. Przeobrażenie w żyjącą na lądzie salamandrę zachodzi już po 2 miesiącach.

Życie

Salamandra okularowa prowadzi nocny tryb życia. Tarantolina zapada w sen zimowy, a gdy lato jest upalne to także w letni. Żywi się drobnymi owadami i pająkami, są one chwytane za pomocą wyrzucanego z jamy gębowej języka.

W razie zagrożenia przez napastnika wykazuje interesujące zachowanie. Rozpłaszcza nieco boczne ciało i roluje ogon, tak że jego koniec znajduje się przed głową. Uwidacznia się wtedy jego błyszczący na czerwono spód.

Przypisy

↑ Salamandrina terdigitata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Salamandrina terdigitata (Bonnaterre, 1789), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Salamandrina terdigitata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Romano i inni, Distribution and morphological characterization of the endemic Italian salamanders Salamandrina perspicillata (Savi, 1821) and S. terdigitata (Bonnaterre, 1789) (Caudata: Salamandridae), „Italian Journal of Zoology”, 76, 2009, s. 422–432 (ang.).
↑ Płazy i gady 1993 ↓, s. 32.

Bibliografia

Václav Laňka, Zbyšek Vít: Płazy i gady. Wyd. 2. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", 1993. ISBN 83-7066-359-1. (pol.).

[itis-1] Salamandrina terdigitata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[asw-2] Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Salamandrina terdigitata (Bonnaterre, 1789), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-25] (ang.).

[iucn-3] Salamandrina terdigitata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[romano-4] Romano i inni, Distribution and morphological characterization of the endemic Italian salamanders Salamandrina perspicillata (Savi, 1821) and S. terdigitata (Bonnaterre, 1789) (Caudata: Salamandridae), „Italian Journal of Zoology”, 76, 2009, s. 422–432 (ang.).

[CITEREFPłazy_i_gady199332-5] Płazy i gady 1993 ↓, s. 32.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]