Słowianie panońscy
Słowianie panońscy – Słowianie zamieszkujący we wczesnym średniowieczu część Kotliny Panońskiej między Dunajem na północy a Drawą i Murą na południu.
Wiedza o Słowianach zamieszkujących Panonię jest fragmentaryczna i funkcjonują różne hipotezy na ich temat. Według jednej z nich Słowianie przybyli na teren Panonii przed jej podbiciem przez Awarów, podczas gdy alternatywna hipoteza zakłada tzw. symbiozę awarsko-słowiańską i wspólne przybycie tych dwóch grup etnicznych. Poszczególni badacze reprezentują również stanowiska pośrednie[1].
Nie jest jasne, czy język panońskich Słowian czy też przez nich dialekty były jednolite, czy też silnie zróżnicowane. Ślady językowe wskazują, że w tym drugim przypadku można je wiązać z jednej strony z prajęzykiem czesko-słowackim, a z drugiej z prajęzykiem serbsko-chorwackim. Jeżeli były jednolite, to bardziej przekonujące są związki z prajęzykiem serbsko-chorwackim. Związki z językami łużyckimi i wschodniosłowianskimi są mało prawdopodobne, choć niewykluczone. Z kolei związki z prajęzykiem słoweńskim są jeszcze mniej prawdopodobne. Ślady tych języków zachowały się jedynie jako zapożyczenia w języku węgierskim[1][1]}, choć niektórzy jako takie interpretują również nawiązujące do języków południowosłowiańskich cechy dialektu środkowosłowackiego[2]. Język ten zanikł mniej więcej wiek po węgierskim podboju[1], choć istnieją przesłanki, że Słowianie nie zostali zupełnie wyparci, a przez jakiś czas żyli pod węgierskim panowaniem w stosunkowo dobrych relacjach, dzięki czemu możliwe było przenikanie elementów ich języka do języka węgierskiego[1].
Do końca VIII wieku Słowianie panońscy pozostawali pod władzą Awarów, później byli zależni od Franków. W latach 840–874 nad Balatonem istniało słowiańskie Księstwo Błatneńskie, w którym panowali kolejno: Pribina i jego syn Kocel. Na przełomie IX i X wieku Kotlinę Panońską zajęli Węgrzy (Madziarzy) i założyli w niej własne państwo. Słowianie panońscy zostali do końca średniowiecza w znacznej mierze zmadziaryzowani poza mieszkańcami Porabja, Prekmurja i Međimurja.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e Ronald Owen Richards, Common Slavic's Pannonian dialect as viewed through Old Hungarian, Los Angeles: ProQuest Dissertations Publishing, 2001, xi, xii, 3.
- ↑ Marc L. Greenberg, Sifting the Evidence for the Reconstruction of Pannonian Slavic, „Canadian Slavonic Papers”, 46 (1-2), 2004, s. 213–220, DOI: 10.1080/00085006.2004.11092356, ISSN 0008-5006 [dostęp 2022-05-22] (ang.).