Sławskoje
Sławskoje (ros. Славское, do 1931 w niem. Creuzburg in Ostpreussen, do 1946 w niem. Kreuzburg (Ostpr.)[2], pol. Krzyżbork[3], Krujzbork, lit. Pronyčiai) – osiedle typu wiejskiego (dawne miasto) w obwodzie królewieckim w Rosji.
 Krzyżbork w XVII w. | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||
| Kod pocztowy |
238420 | ||
Położenie na mapie Rosji  | |||
Położenie na mapie obwodu królewieckiego  | |||
 54°29′52″N 20°26′35″E/54,497778 20,443056
| |||
Miejscowość położona około 20 kilometrów na południe od Królewca, administracyjnie należy do powiatu bagrationowskiego.
Historia
edytuj
W 1240 na miejscu starszego grodu pruskiego, Krzyżacy zbudowali zamek obronny, wokół którego rozwinęła się osada. W 1315 osada otrzymała prawa miejskie według prawa chełmińskiego. W 1414 została zdobyta przez wojska polskie[4]. W 1454 po prośbie Związku Pruskiego król Polski przyłączył Prusy z Krzyżborkiem do Polski, jednakże w 1455 miasto musiało się poddać Krzyżakom[4]. Po pokoju toruńskim pozostało w rękach krzyżackich, jednakże jako polskie lenno. Przed 1525 Krzyżbork był siedzibą jednego z czternastu archiprezbiteratów diecezji warmińskiej. Po wypowiedzeniu posłuszeństwa Polsce przez Krzyżaków i wybuchu kolejnej wojny polsko-krzyżackiej zajęty w 1520 przez Polaków[4]. Po 1525 pozostało pod zwierzchnictwem polskim jako część Prusy Książęcych (do 1657). Miasto położone poza głównymi szlakami komunikacyjnymi pozostawało na uboczu rozwoju gospodarczego Królestwa Prus i liczba jego mieszkańców nie przekraczała w ciągu historii 2000 osób.
W 1818 miał miejsce wielki pożar miasta[4]. Od 1819 miasto należało do powiatu (Landkreis) Iława Pruska. Od 1871 stał się częścią nowo powołanego Cesarstwa Niemieckiego. W 1908 otwarto linię kolei wąskotorowej do Tharau. Podczas II wojny światowej miejsce zaciętych walk podczas operacji wschodniopruskiej (zdobyte 8 lutego 1945), które zniszczyły prawie całkowicie zabudowę miejską. Po wojnie miejscowość włączono do ZSRR i pozbawiono praw miejskich. W 1946 nazwę miasta zmieniono na Sławskoje. Ruiny murów zamku krzyżackiego i kościoła z XIV w.
Bibliografia
edytuj- Georg Dehio: Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preußen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, Deutscher Kunstverlag : München, Berlin 1952
- Handbuch der historischen Stätten. Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Kröner : Stuttgart 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreußen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreußen (Deutschordensland Preußen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, Deutscher Kunstverlag : München, Berlin 1993, ISBN 3-422-03025-5
Przypisy
edytuj- ↑ http://web.archive.org/web/20180710035558/http://kaliningrad.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/kaliningrad/resources/e9a049804e9f624b9e6e9f8e65563e6a/%D0%98%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B8+%D0%92%D0%9F%D0%9D-2010_%D1%82%D0%BE%D0%BC1.xlsx
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923
- ↑ a b c d www.ostpreussen.net
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Krzyżbork, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 818.