Wikipedia

Rudno (powiat parczewski)

wieś w województwie lubelskim, powiecie parczewskim
Ten artykuł dotyczy wsi w powiecie parczewskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Rudno – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Milanów[5][6]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 813.

Rudno
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

parczewski

Gmina

Milanów

Liczba ludności (2021)

680[2][3]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

21-210[4]

Tablice rejestracyjne

LPA

SIMC

0016544[5]

Położenie na mapie gminy Milanów
Mapa konturowa gminy Milanów, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Położenie na mapie powiatu parczewskiego
Mapa konturowa powiatu parczewskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Ziemia51°45′02″N 22°56′54″E/51,750556 22,948333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Integralne części wsi Rudno[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
1023368 Leonówka część wsi
0016550 Rudno Drugie część wsi (do 2023)
0016567 Rudno Pierwsze część wsi (do 2023)
0016573 Rudno Trzecie część wsi (do 2023)

Wieś ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa bialskopodlaskiego.

Na terenie wsi utworzono trzy sołectwa Rudno I, Rudno II i Rudno III[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 805 mieszkańców[9].

Historia

edytuj

Najstarsze ślady obecności człowieka na terenie dzisiejszego Rudna pochodzą z okresu kultury amfor kulistych. W 1550 roku król Zygmunt August zezwolił na wybudowanie w Rudnie cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego. W tym mniej więcej czasie Rudno liczyło ponad 450 mieszkańców, było siedzibą wójtostwa i należało do dóbr królewskich w starostwie wohyńskim. Znajdowało się na obszarze sporów terytorialnych pomiędzy Koroną a Litwą. W latach 1874–1875 Rudno zamieszkiwało około 800 osób. Objęła je wówczas fala prześladowań władz carskich w związku z kasacją Unii brzeskiej. Miejscowi grekokatolicy w zdecydowanej większości nie chcieli przejść na prawosławie co spotkało się z konfiskatami majątków, karami bicia, więzienia i zsyłki na Syberię. 30 maja 1940 roku miała miejsce w Rudnie zbrodnia niemiecka. Grupa esesmanów aresztowała 49 mężczyzn[10] i rozstrzelała ich w pobliskim lesie. Spalili następnie wiele budynków mieszkalnych i gospodarczych[11]. Zginął m.in. ksiądz proboszcz Roman Ryczkowski.

W latach 1814–1816 w Rudnie wybudowano kościół katolicki, który w latach 1874–1915 zamieniono na cerkiew. Od 1919 roku służy on przywróconej parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego i św. Andrzeja Boboli[12]. W 1966 roku wpisano go rejestru zabytków[13]. W roku 1993[13] wpisano do rejestru zabytków także datowany na lata 1872-74[13] cmentarz zwany epidemicznym[14].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118179
  2. ↑ Wieś Rudno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-19], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-19].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1114 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 167.
  8. ↑ Strona gminy, sołectwa
  9. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. ↑ niekiedy podawana jest liczba 51
  11. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 21.
  12. ↑ Rudno, Parafia Przemienienia Pańskiego i Św. Andrzeja Boboli. [w:] Parafie diecezji [on-line]. Diecezja Siedlecka. [dostęp 2012-05-06]. (pol.).
  13. ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2011 r.. [w:] Województwo lubelskie [on-line]. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 88. [dostęp 2012-05-06]. (pol.).
  14. ↑ Obwieszczenie nr 1/2013 Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 22 stycznia 2013 roku. Załącznik 1 - wykaz zabytków w rejestrze zabytków nieruchomych, s. 85 (2013-11-24)

Bibliografia

edytuj
  • Andrzej Gil, "Parafie Kościoła wschodniego w Wohyniu do początków XVIII wieku", Radzyński Rocznik Humanistyczny, tom3, 2005
  • Ks. Franciszek Dzięga, "Prześladowanie za wiarę Unitów w Rudnie"
  • Dr Józef Geresz, "Z dziejów Podlasia", Podlaskie Echo Katolickie 27/2006
  • Jerzy Flisiński, "Starostwo brzeskie w XVI wieku", Rocznik Bialskopodlaski tom V 1997, Wojewódzka i miejska biblioteka publiczna w Białej Podlaskiej, ISSN 1230-7181
  • Józef Ścibior, "Groby ludności kultury amfor kulistych w Rudnie, woj. bialskopodlaskie. Lub. Mat. Arch., Lublin 1985
  • Historia parafii
  • Sołectwa gminy Milanów
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Rudno_(powiat_parczewski)&oldid=74354304”