Ruchy głosów w połączeniach harmonicznych

Ruchy głosów w połączeniach harmonicznych to w harmonii oraz kontrapunkcie sposób prowadzenia głosów, odnoszący się do ich wzajemnej relacji w ruchu. Określa się go w stosunku do dwóch wybranych głosów, rzadziej – grup głosów. Dlatego też w harmonii pomiędzy dwoma akordami może występować kilka rodzajów ruchów w zależności od tego, względem których głosów rozpatruje się dane połączenie. Niektóre ruchy są niezalecane lub niedozwolone, a ich stosowanie jest uważane za błąd.

Rodzaje ruchów

Rodzaj połączenia	Przykład
Ruch boczny – jeden głos pozostaje bez zmian, a drugi porusza się w dowolnym kierunku.
Ruch prosty – głosy poruszają się względem siebie w tym samym kierunku, lecz w różnych interwałach.
Ruch prosty równoległy (zwany też ruchem równoległym lub paralelnym) – głosy poruszają się w tym samym kierunku i tymi samymi interwałami. W harmonii klasycznej zakazany jest ruch prosty równoległy prowadzony w: prymach czystych, kwintach czystych, oktawach czystych. Zakaz ten, sformułowany po raz pierwszy ok. 1300 roku w kręgu szkoły Notre Dame w Paryżu, podlegał na przestrzeni kolejnych wieków interpretacjom i okazjonalnym wyjątkom (tzw. kadencyjne kwinty Bachowskie, kwinty Mozartowskie).
Ruch przeciwrównoległy (zwany też ruchem antyparalelnym) – dwa głosy posuwają się w przeciwnych kierunkach, lecz w interwałach dających w sumie oktawę czystą. W harmonii klasycznej zakazany jest ruchu przeciwrównoległy w: prymach (lub oktawach) przeciwrównoległych – jeden głos pozostaje bez zmian, drugi przesuwa się o oktawę kwartach (lub kwintach) przeciwrównoległych – jeden głos przesuwa się o kwartę, a drugi o kwintę.
Ruch przeciwny zbieżny – głos górny opada, a dolny wznosi się.
Ruch przeciwny rozbieżny – głos górny wznosi się, a dolny opada.