Ruch racjonalistyczny

Ten artykuł od 2009-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ruch racjonalistyczny – ruch społeczny istniejący w wielu krajach, skupiający ludzi o przekonaniach racjonalistycznych zainteresowanych krzewieniem racjonalizmu w społeczeństwie. Sięga swymi korzeniami epoki Oświecenia, jego znaczący i organizacyjny rozwój przypadł jednak na wiek XX, kiedy procesy laicyzacji przybrały skalę społeczną i wyszły poza salony i grona intelektualistów i filozofów.

Po części pokrywa się z ruchami wolnomyślicielskim, humanistycznym, ateistycznym, laickim.

W sferze przekonań politycznych, racjonaliści sympatyzują na ogół z kręgami liberalnymi i lewicowymi, są także zwolennikami neutralności światopoglądowej państwa.

Występowanie

Ruch racjonalistyczny ma szczególnie długą tradycję w Wielkiej Brytanii i USA, bardzo silny jest również w Indiach. Współcześnie do najbardziej znanych osób głoszących racjonalizm zaliczają się: Richard Dawkins (Wielka Brytania), Paul Kurtz (USA), James Randi (USA), Sanal Edamaruku (Indie), Prabir Ghosh (Indie), Basava Premanand (Indie).

W Indiach istnieje kilkadziesiąt organizacji racjonalistycznych, większość skupiona jest w Indyjskiej Federacji Stowarzyszeń Racjonalistycznych (FIRA), która z kolei jest afiliowana w Międzynarodowej Unii Humanistycznej i Etycznej (IHEU).

Polska

W II RP polskie środowisko racjonalistów skupione było od 1930 wokół Warszawskiego Koła Intelektualistów (wzorowanego na francuskiej Unii Racjonalistycznej) oraz miesięcznika „Racjonalista”.

Aktualnie polscy racjonaliści skupieni są m.in. wokół istniejącego od 2000 portalu Racjonalista.pl oraz powołanego w 2005 Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów.

Główni racjonaliści polscy XX w.: Tadeusz Kotarbiński, Barbara Stanosz, Jan Woleński, Jacek Hołówka.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Rationalist Press Association. rationalist.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-01)].
Rationalist International. rationalistinternational.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-02-02)].
Science and Rationalists’ Association of India. srai.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-27)].
New Zeland Association of Rationalists and Humanists
Rationalist Society of Australia
Bihar Rationalist Society. bihar.humanists.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-24)].
Rationalist Society India (Tarksheel Society)
L. Pełka - Z tradycji polskiego ruchu laickiego - strona z portalu racjonalista.pl
M. Horoszewicz - Europoczątki ruchu wolnomyślicielskiego - strona z portalu kulturaswiecka.pl