Rozchodnik kaukaski

Rozchodnik kaukaski
	; Forma typowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	gruboszowate
Rodzaj	rozchodnik
Gatunek	rozchodnik kaukaski
	Nazwa systematyczna
	Sedum spurium M. Bieb.; Fl. taur.-caucas. 1:352. 1808
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rozchodnik kaukaski, fedimus kaukaski (Sedum spurium) – gatunek rośliny należący do rodziny gruboszowatych (Crassulaceae). Pochodzi z Kaukazu oraz Azji Zachodniej (Iran, Turcja)^[3]. Do Europy został sprowadzony w XIX wieku przez ogrodników. Jest uprawiany jako roślina ozdobna, ponadto występuje w wielu rejonach na niżu Polski (dość rzadko) jako zbieg z upraw (ergazjofigofit). Status gatunku we florze Polski: kenofit^[4].

Nazewnictwo

Nazwę Sedum spurium podaje Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski^[5] i The Plant List^[6]. Według niektórych ujęć taksonomicznych gatunek ten należy do rodzaju fedimus (Phedimus) jako Phedimus spurius (M. Bieb.) 't Hart H. ('t Hart & U. Eggli, Evol. syst. Crassulaceae 168. 1995)^[3]^[7].

Synonimy^[3]: Sedum oppositifolium Sims

Morfologia

Łodyga: Wytwarza dwa rodzaje łodyg: wzniesione pędy kwiatowe o wysokości 10–25 cm, oraz płożące się pędy płonne, które ukorzeniają się. Na kwiatowych pędach występują skierowane w dół brodawki.

Liście: Mięsiste, magazynujące w sobie wodę. Wyrastają tylko na łodydze, brak różyczek liściowych. Odwrotnie jajowate, z klinowatą nasadą zbiegającą w ogonek i karbowane w części wierzchołkowej. U odmian ozdobnych często o czerwonym wybarwieniu. Są nagie, tylko brzegi mają sztywno orzęsione. Ulistnienie przeważnie naprzeciwległe.

Kwiaty: Zebrane w ciasny podbaldach. Kwiaty dosyć duże o 5-6 różowych lub purpurowych płatkach korony. Działki kielicha ok. 3 x mniejsze od płatków.
Korzeń: Nie zgrubiały, włóknisty.

Biologia i ekologia

Bylina. Występuje na siedliskach ruderalnych. Chamefit. Kwitnie od lipca do sierpnia, jest owadopylny, w czasie kwitnienia jest masowo odwiedzany przez pszczoły.

Zastosowanie i uprawa

Roślina ozdobna szczególnie nadająca się do ogrodów skalnych, obsadzania murków, brzegów rabat oraz jako roślina zadarniająca na suche stoki o południowej wystawie.
Uprawa: uprawiany jest z sadzonek. Jest łatwy w uprawie. Lubi gleby suche, przepuszczalne i lekkie. Najlepsze jest stanowisko słoneczne. Oprócz odchwaszczania nie wymaga innych zabiegów pielęgnacyjnych.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-05-12].
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
↑ Sedum spurium. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-05-13].
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

Bibliografia

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-11] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-05-12].

[4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[checklist-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.

[6] Sedum spurium. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-05-13].

[7] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]