Royal Medal

nagroda Towarzystwa Królewskiego w Londynie

Medal Królewski (ang. Royal Medal, The Queen’s Medal) – jedna z nagród naukowych przyznawanych dorocznie przez Towarzystwo Królewskie w Londynie (ang. Royal Society of London). W latach 60. XX w. zaczęto w każdej edycji przyznawać trzy medale: dwa za „najważniejszy wkład w rozwój nauk przyrodniczych” oraz jeden za „wybitny wkład w naukach stosowanych”.

Król Jerzy IV Hanowerski (1821)

Reguły i zwyczaje przyznawania

edytuj

Medal wraz z nagrodą 5 000 funtów może być przyznana obywatelom Wspólnoty Narodów, Republiki Irlandii, a także dla wszystkich, którzy od co najmniej trzech lat poprzedzających bezpośrednio nominację do nagrody, mieszkali na stałe i prowadzili swą prace na terenie Wspólnoty lub Irlandii[1].

Nagroda została ustanowiona przez Jerzego IV w 1825 i po raz pierwszy przyznana w 1826 roku. Początkowo były przyznawane dwa medale za odkrycia w ciągu ostatniego roku, okres ten został wydłużony do okresu pięciu lat, a następnie skrócony do trzech. W 1837 roku wprowadzona zmianę, pozwalającą przyznać nagrodę z matematyki, choć nie częściej niż co trzy lata. Zmiany w 1850 roku wprowadzały okres nie dłuższy niż 10 lat, a nie krótszy niż rok. Od 1965 roku obowiązuje forma, w której corocznie przyznawane są trzy medale przez monarchę za rekomendacją rady Towarzystwa Królewskiego[1]. Niekiedy jeden medal otrzymywały dwie osoby (lata 1867, 2017 i 2018).

Zdarzało się wielokrotne przyznanie Medalu tej samej osobie. Dwukrotnie otrzymali go:

John Herschel otrzymał medal trzykrotnie (1833, 1836 i 1840).

Do 2021 roku nagrodzono setki osób, w tym kilka kobiet.

Royal Medal a inne nagrody

edytuj

Nagroda Nobla

edytuj

Wśród nagrodzonych zdarzały się dziesiątki noblistów; poniżej lista takich przypadków podzielona według dziedziny noblowskiej.

Fizyka
Chemia
Medycyna z fizjologią

Powyżsi uczeni otrzymywali Nagrodę Nobla zarówno przed, jak i po Medalu Królewskim. Frederick Sanger to unikalny przypadek przynależności do obu grup, jako podwójny noblista.

Nagrody matematyczne

edytuj

Medal Królewski jest też przyznawany za badania w dziedzinach nieobjętych Nagrodą Nobla, np. w matematyce. Niektórzy medaliści królewscy otrzymywali też najwyższe odznaczenia matematyczne jak Nagroda Abela, starszy Medal Fieldsa czy jeszcze starszy Medal Sylvestera, np.:

Jak widać, do 2021 roku Medal Królewski był przyznawany wyłącznie przed Nagrodą Abela, po Medalu Fieldsa i przed Medalem Sylvestera.

Laureaci

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Laureaci Royal Medal.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Royal Medal. Royal Society. [dostęp 2011-11-12]. (ang.).