Romualdas Marcinkus

Romualdas Marcinkus (ur. 9 lipca?/22 lipca 1907 w Jurbarkas, w guberni kowieńskiej, Imperium Rosyjskie, zginął 29 marca 1944 w lesie obok Pruśc, Gdańsk-Prusy Zachodnie, III Rzesza) – litewski pilot wojskowy, piłkarz, grający na pozycji pomocnika, trener piłkarski.

Romualdas Marcinkus
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 lipca 1907
Jurbarkas

Data i miejsce śmierci

29 marca 1944
las k. Pruśc, III Rzesza

Pozycja

pomocnik

Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1927–1935 LFLS Kowno ? (?)
1936 Kovas Kowno ? (?)
1937–1938 LFLS Kowno ? (?)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1927–1938  Litwa 41 (2)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1932 Litwa
1935–1936 Litwa
1938 Litwa
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Lotniczych Załóg w Europie (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 z MiD (Wielka Brytania) Kawaler Orderu Korony Włoch

Kariera piłkarska

edytuj

Kariera klubowa

edytuj

W 1927 roku rozpoczął karierę piłkarską w klubie LFLS Kowno. W 1936 występował w Kovas Kowno. Potem powrócił do LFLS Kowno, gdzie zakończył karierę w roku 1938.

Kariera reprezentacyjna

edytuj

W latach 1927–1938 bronił barw reprezentację Litwy[1]. 30 razy był na boisku kapitanem drużyny.

Kariera trenerska

edytuj

Będąc piłkarzem narodowej drużyny prowadził reprezentację Litwy w latach 1932, 1935–1936 i 1938.

Kariera wojskowa

edytuj

W 1926 Romualdas Marcinkus został kursantem Narodowej Akademii Oficerskiej, którą ukończył trzy lata później i został awansowany na podporucznika Wojsk Lądowych. W 1932 roku rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Lotnictwa. Po zakończeniu szkoły został mianowany na stanowisko drugiego pilota. Dwa lata później, pilot wziął udział w transeuropejskim przelocie, podczas którego litewscy piloci odwiedzili 12 stolic europejskich.

Po okupacji Litwy przez wojska radzieckie w 1940 roku wyemigrował do Francji, gdzie kontynuował karierę jako pilot wojskowy. Po upadku Francji pilot na małej łodzi przeniósł się na Maltę, a później dołączył do Royal Air Force w Wielkiej Brytanii, w składzie których był jedynym Litwinem[2]. Wiadomo jest, że przy przechwytywaniu niemieckich bombowców nocnych zestrzelił co najmniej jeden samolot Luftwaffe. 12 lutego 1942 przy ataku brytyjskiego lotnictwa na niemiecki pancernik "Scharnhorst" litewski pilot został zestrzelony i wzięty do niewoli. Będąc w obozie jenieckim Stalag Luft III, Romualdas Marcinkus został aktywnym członkiem tajnej organizacji, która w nocy z 24 na 25 marca 1944 dokonała ucieczki z obozu. Kilka dni po ucieczce litewski pilot został pojmany i razem 49 innymi członkami ucieczki został rozstrzelany z osobistego rozkazu Hitlera[3].

Masowa ucieczka jeńców wojennych, w których brał udział Marcinkus, była podstawą fabuły amerykańskiego filmu "Wielka ucieczka" z 1963 roku.

Sukcesy i odznaczenia

edytuj

Sukcesy piłkarskie i trenerskie

edytuj
Łotwa

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Kapitonas Romualdas Marcinkus - tarpukario futbolo legenda. KAM. [dostęp 2015-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-08)].
  2. МАРЦИНКУС (MARCINKUS) Ромуальдас. [dostęp 2015-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-10)].
  3. Gražina Sviderskytė, The Hurricane Captain
  4. a b c d e f Marcinkus, Romualdas [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2021-09-03].

Bibliografia

edytuj