Roman Ney
Roman Ney (ur. 18 lutego 1931 w Pińsku, zm. 25 sierpnia 2020[1] w Kleszczowie[2]) – polski naukowiec, geolog, nauczyciel akademicki i polityk komunistyczny, profesor nauk technicznych, rektor AGH, poseł na Sejm X kadencji.
| Data i miejsce urodzenia |
18 lutego 1931 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 sierpnia 2020 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Specjalność: górnictwo i geologia inżynierska | |
| Alma Mater | |
| Profesura |
1972 |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
członek rzeczywisty |
| Status PAU |
członek krajowy czynny |
| Funkcja Jednostka PAN |
Wiceprezes (1990-92) |
| Doktor honoris causa Akademia Górniczo-Hutnicza – 2005 | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Rektor | |
| Uczelnia |
Akademia Górniczo-Hutnicza |
| Okres spraw. |
1971–1974 |
| Rektor | |
| Uczelnia |
Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania w Katowicach |
| Okres spraw. |
2004–2010 |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujSyn Stefana i Katarzyny[2]. W 1950 ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Tarnowie, a w 1955 studia na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym Akademii Górniczo-Hutniczej. Pracę na tej uczelni rozpoczął w 1952 jako zastępca asystenta w Katedrze Geologii, następnie od 1955 jako asystent w Katedrze Geologii Naftowej. W 1962 uzyskał stopień naukowy doktora[3], w 1967 habilitował się[3]. W 1972 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1976[3] otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W 1976 wybrano go członkiem korespondentem, a w 1986 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W PAN był sekretarzem Wydziału Nauk o Ziemi i Nauk (w latach 1984–1988), sekretarzem naukowym (w latach 1988–1989) i wiceprezesem (w latach 1990–1992). W 1966 objął kierownictwo w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią. Był członkiem krajowym czynnym Polskiej Akademii Umiejętności, a także członkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego[4].
W pracy naukowej w drugiej połowie lat 70. zajął się badaniami nad metodyką rozwiązywania problemów geologicznych z zakresu m.in. geologii górniczej. Był twórcą w Instytucie Surowców Energetycznych AGH szkoły naukowej z zakresu geologii naftowej. W latach 80. prowadził też badania nad opracowaniem podstaw naukowych gospodarki surowcami mineralnymi oraz nad energią geotermalną w Polsce. Pod jego kierunkiem w AGH powstała naukowa szkoła geotermalna. Był redaktorem kilkutomowej monografii Surowce mineralne Polski.
W latach 1971–1974 i 1979–1981 pełnił funkcję rektora AGH. Od 1995 do 2001 zajmował stanowisko kierownika Katedry Polityki Energetycznej na Wydziale Paliw i Energii na tej uczelni.
Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej[5]. Od 1961 należał do PZPR[6]. Pełnił funkcję sekretarza komitetu uczelnianego PZPR na AGH, a od 1978 do 1981 wchodził w skład egzekutywy komitetu krakowskiego PZPR[5]. Był także podsekretarzem stanu w Ministerstwie Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (od 1974 do 1978). Od grudnia 1980 do lipca 1981 był zastępcą członka Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR i sekretarzem KC PZPR odpowiedzialnym za oświatę[7]. W latach 80. był członkiem rady redakcyjnej organu teoretycznego i politycznego KC PZPR „Nowe Drogi”[8].
Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego. W latach 1989–1991 z ramienia PZPR był posłem na Sejm kontraktowy z okręgu nowotarskiego, w trakcie kadencji przeszedł do Poselskiego Klubu Pracy.
Pełnił także funkcję rektora Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach. W 2010 na tej funkcji zastąpił go profesor Andrzej Barczak.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim[9].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2001)[10]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaka tytułu Zasłużony Nauczyciel PRL
- Medal Polskiej Akademii Nauk im. Mikołaja Kopernika
- Order Palm Akademickich (Francja) (1974)
Przypisy
edytuj- ↑ Nie żyje prof. Roman Ney, były Rektor AGH. agh.edu.pl, 25 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-25].
- ↑ a b Roman Ney. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2022-11-02].
- ↑ a b c Prof. dr hab. Roman Ney, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-04-17].
- ↑ Lista członków Polskiego Towarzystwa Geologicznego: stan na 31 stycznia 1971. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego”. Zeszyt 3–4. Tom XL – 1970, s. 537, 1971. Kraków. [dostęp 2018-11-16].
- ↑ a b Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-01-29].
- ↑ Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 664. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ Zbigniew Osiński: Nauczanie historii w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1944–1989: uwarunkowania organizacyjne oraz ideologiczno-polityczne. Lublin: Dom Wydawniczy Duet, 2010, s. 90.
- ↑ „Nowe Drogi”. Nr 4, s. 2, 1989.
- ↑ Lokalizator Grobów. zck-krakow.pl. [dostęp 2021-04-21].
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 45, poz. 729
Bibliografia
edytuj- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 905.
- Nota biograficzna na stronie AGH. [dostęp 2018-11-16].
- Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2018-11-16].
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2018-11-16].
- Prof. dr hab. Roman Ney, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-04-17].