Roman (car Bułgarii)
Roman (Symeon II) (bułg. Роман, Roman, zm. 997) – car bułgarski, syn Piotra I, ostatni przedstawiciel dynastii Kruma. Panował od ok. 986 r. do 991 r. w macedońskiej części Bułgarii.
| |
| car Bułgarii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 930 |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Maria Lekapena |
Roman urodził się około 930 roku jako drugi z synów Piotra I i Marii Lekapeny. Prawdopodobnie w 963 roku został wraz z bratem Borysem przekazany przez ojca jako zakładnik na dwór bizantyński[1]. Kiedy w 969 roku, sprowadzony przez cesarza bizantyńskiego przeciw Bułgarom, książę kijowski Światosław niespodziewanie podbił większą część państwa, a car Piotr I zmarł, Nicefor II Fokas wysłał obydwu braci na czele wojsk bizantyńskich do Bułgarii. Borys objął wprawdzie tron carski, nie był jednak w stanie przeciwstawić się Światosławowi i po kolejnych klęskach uznał jego zwierzchnictwo. Ostatecznie po zmianie władzy w Bizancjum nowy cesarz Jan I Tzimiskes w ciągu 970 roku zdobył stolicę Bułgarii Presław i wyparł Światosława na północ. Ostatecznie po trzymiesięcznym oblężeniu naddunajskiej Drystry w połowie 971 roku wyparł Światosława z Bułgarii. a Roman wraz z bratem Borysem wrócili jako jeńcy do Konstantynopola[2].
W niewoli Borys otrzymał tytuł magistra, a Romana wykastrowano, aby nie mógł odziedziczyć tronu bułgarskiego. Po śmierci Jana Tzimiskesa w 976 roku wybuchło powstanie w Sredcu. Obydwu braciom udało się zbiec z niewoli konstantynopolitańskiej. Borys napadnięty w czasie ucieczki zginął z rąk rabusia. Roman uniknął śmierci i dotarł nawet do Widynia. Musiał jednak stamtąd powrócić ponownie do Konstantynopola[3].
Walki wewnętrzne w cesarstwie umożliwiły w następnych latach odrodzenie carstwa bułgarskiego na zachodzie z centrum na ziemiach macedońskich, nie zniszczonych działaniami wojennymi i nie podporządkowanych całkowicie Bizancjum. Władza sprawowana początkowo przez czterech braci Komitopulów przeszła ostatecznie w ręce Samuela Komitopula. W 985 roku Samuel zajął Tesalię i zdobył jej główne miasto Larisę. W następnym roku odparł najazd następcy Tzimiskesa, Bazylego II i rozbił 17 sierpnia wycofujące się wojska greckie na przełęczy zwanej Bramą Trajana. W tym samym 986 roku Roman zbiegł z niewoli bizantyńskiej. Został przez Samuela proklamowany władcą państwa i koronowany na cara (986-991). Przybrał wówczas imię Symeona II. Na stolicę Samuel wyznaczył mu Skopje. Samuel jako namiestnik i naczelny wódz z ramienia Romana zdobył w następnych latach Bułgarię naddunajską z Presławiem, grody Werrię i Serwię w południowej Macedonii, a 989 roku Albanię z twierdzą Dracz i cały Epir. W 991 roku car Roman dostał się do niewoli bizantyńskiej. Zmarł w więzieniu bizantyńskim w 997 roku[4].
Związki rodzinne
edytuj| 1 nieznana żona |
Symeon I (ur. 866, zm. 927, panował 893–927) |
2 córka Georgi Sursuwuła |
||||||||||
| 1 | 2 | 2 | 2 | ? | ||||||||
| Michał (zm. 931) |
Iwan | Beniamin | córki | |||||||||
| Piotr I (ur. po 912, zm. 969, panował 927–969) |
Maria Lekapena (wnuczka cesarza Romana Lekapena) | |||||||||||
| Borys II (zm. 976, panował 969–971) |
Roman (Symeon II) (zm. 997, panował 986–991) | |||||||||||
Przypisy
edytuj- ↑ Wedle K. Zakrzewskiego synowie zostali odesłani jako zakładnicy do Konstantynopola dopiero w dramatycznych okolicznościach najazdu ruskiego na Bułgarię w 968 roku, co miało stanowić rękojmię pomocy, o którą Piotr zabiegał u cesarza Nicefora II Fokasa (Historia Bizancjum, s. 206)
- ↑ T. Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 62-63.
- ↑ I. Stawowy-Kawka: Historia Macedonii. s. 59-60.
- ↑ T. Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 68-71.
Bibliografia
edytuj- T. Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Ossolineum, 1983, s. 60-71. ISBN 83-0402466-7.
- W. Giuzelew: Bułgarskie średniowiecze. W: Bułgaria. Zarys dziejów. I. Dymitrow (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1986, s. 53. ISBN 83-05-11583-6.
- K. Zakrzewski: Historia Bizancjum. Kraków: TAiWPN Universitas, 2007, s. 206. ISBN 978-83-242-0715-2.
- I. Stawowy-Kawka: Historia Macedonii. Wrocław: Ossolineum, 2000, s. 59-61. ISBN 83-04-04549-4.