Rogoząb australijski

Rogoząb australijski[3], barramunda[4], rogoząb[4], barramundi[5] (Neoceratodus forsteri) – najbardziej pierwotny gatunek ryby dwudysznej, jedyny współcześnie żyjący przedstawiciel rodziny rogozębowatych (Ceratodontidae).

Rogoząb australijski
Neoceratodus forsteri[1]
(Krefft, 1870)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

ryby kostnoszkieletowe

Gromada

mięśniopłetwe

Podgromada

dwudyszne

Rząd

rogozębokształtne

Rodzina

rogozębowate

Rodzaj

Neoceratodus

Gatunek

rogoząb australijski

Synonimy
  • Ceratodus forsteri Krefft, 1870
  • Ceratodus miolepis Günther, 1871
  • Neoceratodus blanchardi Castelnau, 1876
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania

edytuj

W zapisie kopalnym były szeroko rozsiedlone. Obecny zasięg występowania tego gatunku obejmuje rzeki Burnet i Mary – stan Queensland w Australii. Rogoząb zasiedla wody stojące i wolno płynące.

Budowa

edytuj

Ciało nieznacznie ścieśnione, dobrze rozwinięte płetwy piersiowe i brzuszne, przypominające nieco łapy, łuski duże i cienkie. Płuco pojedyncze, prymitywne, powstało z przekształconego pęcherza pławnego. Duże okazy dochodzą do 2 m długości i osiągają masę kilkudziesięciu kilogramów.

Biologia i ekologia

edytuj

W okresie suszy, gdy rzeki i zbiorniki wysychają, rogoząb oddycha powietrzem atmosferycznym, płuco częściowo przejmuje funkcje skrzeli, umożliwiając zwierzęciu przetrwanie w błotnistych zatokach i większych kałużach. Nie zapada w stan estywacji. Dorosłe okazy żywią się mięczakami i rybami, młode osobniki jedzą glony.

Rozmnażanie

edytuj

Gatunek jajorodny. Tarło odbywa we wrześniu–październiku. Duża i kleista ikra podobna jest do skrzeku płazów.

Znaczenie gospodarcze

edytuj

Gatunek o niewielkim, lokalnym znaczeniu gospodarczym.

Przypisy

edytuj
  1. Neoceratodus forsteri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Neoceratodus forsteri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 91.
  4. a b Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  5. Wykaz oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2012. [dostęp 2012-11-04]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Neoceratodus forsteri. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 9 lutego 2009]
  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.