Roela
Roela[5] (Roella L.) – rodzaj roślin z rodziny dzwonkowatych. Obejmuje 22 gatunki występujące w Południowej Afryce, w większości w Kraju Przylądkowym, jeden gatunek (R. glomerata) sięga na wschodzie po KwaZulu-Natal[3]. Występują na kamienistych, piaszczystych i gliniastych płaskowyżach i zboczach gór, zarówno na śródlądziu, jak i na wybrzeżach. Zależne są od pożarów, po których silnie się rozwijają, a bez których zanikają z krajobrazu[6].
.jpg) Roella incurva | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
roela |
| Nazwa systematyczna | |
| Roella L. Sp. Pl.: 170 (1753)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
R. ciliata Linnaeus[4] | |
R. glomerata wykorzystywana jest lokalnie jako roślina lecznicza. Podejmowano próby upraw tych roślin jako ozdobnych, ale okazały się trudne w uprawie[6].
Nazwa rodzaju upamiętnia holenderskiego anatoma i ogrodnika Willema Röella (1700–1775)[6].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Krzewinki, rzadziej byliny[7][6] o pędach płożących lub prosto wzniesionych[6].
- Liście
- Skrętoległe, drobne (wrzosopodobne), gęsto wyrastające wzdłuż pędów, czasem skupione w kępki[7]. Siedzące, o blaszce jajowatej lub równowąskiej[6].
- Kwiaty
- Drobne lub średnich rozmiarów, pojedyncze lub skupione po kilka na szczycie pędów, wówczas wsparte też listkami tworzącymi okrywę, czasem pierzasto kolczastą. Działek kielicha 4–5. Korona zrosłopłatkowa, dzwonkowata z 4–5 płatków[7]. Zwykle biała lub niebieska, rzadko czerwona lub żółta[6]. Pręciki w liczbie 4–5, wolne, z nitkami rozszerzonymi u nasady i równowąskimi pylnikami, schowanymi lub wystającymi z korony. Zalążnia dwukomorowa zwieńczona miodnikami, z licznymi zalążkami, na szczycie z prętowatą szyjką słupka z rozwidlonym znamieniem[7][6].
- Owoce
- Torebki otwierające się szczytowo porami lub wieczkiem[7].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany w jej obrębie do podrodziny Campanuloideae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Roella amplexicaulis Dod
- Roella arenaria Schltr.
- Roella bryoides H.Buek
- Roella ciliata L.
- Roella compacta Schltr.
- Roella decurrens L'Hér.
- Roella divina Cupido
- Roella dregeana A.DC.
- Roella dunantii A.DC.
- Roella glomerata A.DC.
- Roella goodiana Adamson
- Roella incurva Banks ex A.DC.
- Roella latiloba A.DC.
- Roella maculata Adamson
- Roella muscosa L.f.
- Roella prostrata E.Mey. ex A.DC.
- Roella recurvata A.DC.
- Roella secunda H.Buek
- Roella spicata L.f.
- Roella squarrosa P.J.Bergius
- Roella triflora (R.D.Good) Adamson
- Roella uncinata Cupido
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-01] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-01] (ang.).
- ↑ a b c Roella L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ Roella. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Roella. [w:] PlantZAfrica.com [on-line]. SA National Biodiversity Institute. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ a b c d e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 40. ISBN 978-3-540-31050-1.
- ↑ Genus Roella L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-01].