Robert Lansing

Robert Lansing (ur. 17 października 1864 w Watertown, zm. 30 października 1928 w Nowym Jorku) – amerykański polityk i prawnik. Pełnił funkcję Radcy Prawnego przy Departamencie Stanu USA w chwili wybuchu I wojny światowej. Zdecydowanie opowiadał się przeciwko brytyjskiej polityce blokady. Popierał natomiast wolny dostęp do mórz oraz poszanowanie praw państw neutralnych. Później, w latach 1915–1920 piastował urząd sekretarza stanu USA w administracji prezydenta Woodrowa Wilsona. Objął to stanowisko po rezygnacji Williama Jenningsa Bryana. Uczestniczył w negocjacjach traktatu z Japonią w roku 1917, znanego jako Porozumienie Lansing-Ishii. Był członkiem Amerykańskiej Komisji na rzecz Negocjowania Pokoju, która obradowała w Paryżu w roku 1919.

Robert Lansing

Data i miejsce urodzenia	17 października 1864 Watertown
Data i miejsce śmierci	30 października 1928 Nowy Jork
42. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 24 czerwca 1915 do 13 lutego 1920
Przynależność polityczna	Partia Demokrtayczna
Poprzednik	William Bryan
Następca	Bainbridge Colby

Lansing urodził się w Watertown w stanie Nowy Jork. W roku 1886 ukończył koledż Amherst. Karierę prawniczą rozpoczął w roku 1889. Od tamtej pory do roku 1907 prowadził własną kancelarię adwokacką Lansing & Lansing w Watertown. Jako ekspert w kwestiach prawa międzynarodowego, pracował jako stowarzyszony radca prawny podczas arbitrażu dot. połowu ryb na Morzu Beringa (pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią) jako reprezentant interesów USA w Komisji ds. Roszczeń o Morze Beringa w latach 1896–1897. W roku 1903 był prawnikiem reprezentującym rząd przed Trybunałem Granicznym na Alasce. Działał też w charakterze adwokata Północnoatlantyckich Związków Rybackich podczas arbitrażu w Hadze w latach 1909–1910 oraz jako przedstawiciel USA w ramach Amerykańsko-Brytyjskiego Arbitrażu w latach 1912–1914. W roku 1914 prezydent Wilson mianował Lansinga radcą prawnym Departamentu Stanu.

W czasie I wojny światowej Lansing popierał „życzliwą neutralność” Stanów Zjednoczonych wobec państw Ententy. W późniejszym okresie opowiadał się za przystąpieniem USA do działań wojennych. Według książki reportera gazety „London Sunday Times”, Colina Simpsona, pt. „Lusitania” z roku 1972 Robert Lansing przyczynił się do ukrycia faktu, że liniowiec pasażerski „Lusitania” przewoził ze Stanów Zjednoczonych broń dla Brytyjczyków. Zatopienie „Lusitanii” przez niemiecki okręt podwodny U-20 stało się głównym czynnikiem, który zadecydował o przyłączeniu się USA do I wojny światowej. Działania Lansinga w celu ukrycia faktów związanych z zatonięciem liniowca doprowadziły do sporu pomiędzy nim a sekretarzem stanu Williamem Jenningsem Bryanem. W następstwie konfliktu Bryan podał się do dymisji, a Lansing przejął urząd swojego byłego zwierzchnika. W roku 1916, korzystając z funduszy według własnego uznania, powołał Biuro Tajnego Wywiadu (Bureau of Secret Intelligence) i zatrudnił kilkunastu pierwszych agentów specjalnych tej organizacji. Agenci byli początkowo wykorzystywani do śledzenia działalności państw centralnych w Ameryce, a następnie zajmowali się obserwacją internowanych niemieckich dyplomatów. Niewielka grupa agentów wynajętych przez Lansinga po wielu latach przekształciła się w Dyplomatyczną Służbę Ochrony (Diplomatic Security Service).

W roku 1919 Lansing został tytularnym przewodniczącym Komisji Amerykańskiej podczas paryskiej konferencji pokojowej. Jako że utworzenia Ligi Narodów nie uważał za zasadniczy postulat traktatu pokojowego, stracił uznanie prezydenta Wilsona. W czasie choroby prezydenta Wilsona, którą zapoczątkował udar, Lansing kilkakrotnie zwoływał gabinet na konsultacje. Ponadto, jako pierwszy z członków administracji Wilsona, wysunął propozycję, by wiceprezydent Thomas Marshall przejął obowiązki głowy państwa. Niezależne posunięcia Lansinga oburzyły prezydenta, wobec czego Lansing odszedł z rządu na jego prośbę w roku 1920. Po dymisji pracował w charakterze prawnika w Nowym Jorku.

Członkowie rodziny Lansinga również pełnili kluczowe funkcje państwowe w USA. Jego bratanek, John Foster Dulles, piastował urząd sekretarza stanu; natomiast Allen Welsh Dulles został dyrektorem Centralnego Wywiadu.

Praca pisarska

Lansing był współredaktorem Amerykańskiego Dziennika Prawa Międzynarodowego. Razem z Garym M. Jonesem napisał Rząd USA: Jego pochodzenie, rozwój i forma (1902). Ponadto do jego dorobku pisarskiego należą publikacje: Wielka Czwórka i Inni podczas Konferencji Pokojowej (1921) oraz Negocjacje Pokojowe (1922).

Linki zewnętrzne

• Biografia Office of the Historian, Bureau of Public Affairs, Departament Stanu Stanów Zjednoczonych (ang.)