Robert Langlands
Robert Phelan Langlands (ur. 6 października 1936 w New Westminster[1]) – kanadyjski matematyk pracujący w Stanach Zjednoczonych, profesor Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton i Uniwersytetu Yale. Laureat licznych nagród naukowych, w tym Nagrody Abela (2018), uchodzącej za jedną z najbardziej prestiżowych w matematyce. Langlands zajmował się między innymi teorią grup Liego i jej związkami z innymi obszarami matematyki.
Życiorys
edytujStudia podjął w wieku 16 lat[2]. W 1957 otrzymał bakalaureat, w 1958 roku ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej[3], a w 1960 obronił na Uniwersytecie Yale pracę doktorską Semi-groups and representations of Lie groups („Półgrupy i reprezentacje grup Liego”). W latach 1960–1967 pracował na Uniwersytecie w Princeton (z tym, że w latach 1964–1965 przebywał na stypendium na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley). W latach 1967–1972 był zatrudniony jako profesor Uniwersytetu Yale (przy czym w latach 1967–1968 pracował w Orta Doğu Teknik Üniversitesi w Ankarze). Od 1972 roku do przejścia na emeryturę (w 2007 roku) był pracownikiem Institute for Advanced Study w Princeton[1][3].
W 1967 roku przedstawił w liście do Andrégo Weila hipotezy (nazwane jego nazwiskiem, tzw. Langlands conjectures) dotyczące powiązań pomiędzy teorią liczb, formami automorficznymi w rozumieniu analizy harmonicznej i teorią reprezentacji. Przypuszczenia te stały się punktem wyjścia do badań nad szerszą gamą zagadnień znanych jako program Laglandsa[3].
Członkostwa
edytuj- 1972: Royal Society of Canada,
- 1981: Royal Society,
- 2015: London Mathematical Society – członek honorowy[3].
Nagrody i wyróżnienia
edytujNagrody
edytuj- 1975: Medal Wilbura Crossa[3]
- 1980: Nagroda Jeffery’ego-Williamsa
- 1982: Nagroda F.N. Cole’a w dziedzinie teorii liczba[3]
- 1988: NAS Award in Mathematics[3]
- 1996: Nagroda Wolfa w dziedzinie matematyki[3]
- 2000: Grande Médaille Francuskiej Akademii Nauk[4]
- 2005: Nagroda L.P. Steele’a za wkład w badania
- 2006: Nagroda Nemmersa w dziedzinie matematyki
- 2007: Nagroda Shawa w dziedzinie matematyki[1]
- 2018: Nagroda Abela[5]
Doktoraty honorowe
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Robert Langlands: Autobiography of Robert Langlands. shawprize.org. [dostęp 2018-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-28)]. (ang.).
- ↑ Robert Langlands - geniusz matematyczny z Kanady dostał Nagrodę Abela. Za rewolucyjny projekt, „wyborcza.pl” [dostęp 2018-03-28].
- ↑ a b c d e f g h i J.J. O'Connor, E.F. Robertson: Langlands biography. groups.dcs.st-and.ac.uk. [dostęp 2018-03-23]. (ang.).
- ↑ Institute Professor honored by Paris Academy
- ↑ Robert P. Langlands Awarded 2018 Abel Prize
- ↑ University of British Columbia Archives: Honorary Degrees – Alphabetical
- ↑ McMaster University Honorary Degree Recipients (Chronological)
- ↑ CUNY: Honorary Degrees
- ↑ University of Waterloo: Honorary Degrees Granted: I-M
- ↑ List of McGill Honorary Degree Recipients from 1935 to Fall 2017
- ↑ University of Toronto Honorary Degree Recipients 1850 - 2017
- ↑ Université Laval: Récipiendaires doctorat honoris causa 2002-2003
- ↑ DRDO plans to set up research centres in five universities