Roaming

Roaming – mechanizm w bezprzewodowych sieciach telekomunikacyjnych (np. komórkowych lub Wi-Fi), umożliwiający korzystanie z usług obcych sieci, bądź punktów dostępowych, w momencie gdy abonent znajduje się poza zasięgiem sieci operatora lub dostawcy internetu, z którym podpisał umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Rodzaje roamingu

• Roaming międzynarodowy (International roaming) – mechanizm używany w sytuacji, gdy Abonent znajduje się w innym kraju, niż ten w którym istnieje sieć komórkowa jego operatora.
• Roaming regionalny lub krajowy (National roaming) – w niektórych sytuacjach stosowany jest mechanizm roamingu pomiędzy sieciami operatorów posiadających sieci w tym samym kraju. Tego typu roaming jest zazwyczaj zabraniany przez lokalnych regulatorów rynku telekomunikacyjnego (którzy chcą w ten sposób wymusić szybszy rozwój sieci komórkowych w danym kraju i zapobiec zmowie kartelowej operatorów). Dopuszcza się do niego, tylko w niektórych przypadkach (zazwyczaj na okres przejściowy) gdy nowemu operatorowi byłoby trudno wejść bez tego rodzaju pomocy na zdominowany przez dotychczasowych graczy rynek. Np. w Wielkiej Brytanii taka możliwość była częścią licencji dla telefonii trzeciej generacji (UMTS). Operator Three, firmy Hutchinson, będący właścicielem sieci 3G (która z racji koniecznych do poniesienia kosztów nie pokrywa całego kraju), miał prawo do podpisania umowy roamingowej z operatorem O2 (sieć GSM) na mocy której abonenci tego pierwszego operatora, mogą automatycznie korzystać z sieci drugiego, wszędzie tam gdzie ich macierzysta sieć nie ma pokrycia. Podobne relacje wiążą w Polsce operatora sieci Play z Polkomtelem, operatorem sieci Plus oraz Centertelem, operatorem sieci Orange.

Umowy roamingowe

Aby mechanizm roamingu mógł być wykorzystany pomiędzy dwoma operatorami, musi być podpisana umowa roamingowa (Roaming agreement). Ujęte są w niej aspekty techniczne i finansowe. Zwykle zawieranych jest wiele osobnych umów dla różnych technologii. Na przykład:

• Umowa roamingowa związana ze świadczeniem usług GSM
• Umowa roamingowa związana ze świadczeniem usług GPRS
• Umowa roamingowa związana z technologią CAMEL (dzięki niej, z roamingu mogą korzystać użytkownicy telefonów w systemie sprzedaży przedpłaconej).

Szczegóły techniczne

Scenariusze włączania się do sieci innego operatora

Do roamingu może dojść w dwóch przypadkach.

1. Abonent wyłącza telefon w swojej macierzystej sieci i po pewnym czasie włącza go w sieci innego operatora (procedura IMSI attach).
2. Abonent podróżuje z włączonym telefonem (procedura location update, tylko w momencie gdy Abonent nie rozmawia przez telefon) pomiędzy siecią macierzystą a siecią innego operatora.

Automatyczne zalogowanie się do sieci drugiego operatora jest możliwe podczas rozmowy w procedurze handover. Rozwiązanie takie jest obecnie wdrażane w roamingu krajowym pomiędzy P4 (operatorem sieci Play) a Polkomtelem (operatorem sieci Plus). W roamingu międzynarodowym gdzie umowa pomiędzy operatorami nie ma miejsca jak również obowiązują odmienne stawki rozwiązania tego nie stosuje się, ponieważ pojawiłby się problemy z rozliczeniem płatności. Przykładowo w przypadku rozmowy rozpoczętej u jednego operatora, a zakończonej u drugiego mógłby pojawić się abonent który rozpoczął połączenie we własnej sieci i nie zdając sobie z tego sprawy kontynuował ją w innej sieci, gdzie obowiązuje podwyższona taryfa.

Wymiana informacji o abonentach pomiędzy operatorami

HLR – baza danych w których operator przechowuje informacje o swoich abonentach

MSC – cyfrowa centrala telefoniczna przystosowana do obsługi ruchu telekomunikacyjnego w sieci komórkowej

VLR – baza danych, związana z jednym MSC, przechowująca informacje o abonentach znajdujących się na kontrolowanym przez nie obszarze

Kiedy abonent znajdzie się poza zasięgiem swojej macierzystej sieci, jego telefon komórkowy będzie mógł zalogować się do sieci innego operatora (o ile istnieje odpowiednia umowa roamingowa, a możliwość roamingu jest częścią subskrypcji zaoferowanej mu przez jego operatora).

MSC2, na obszarze którego znajdzie się abonent, wyśle zapytanie do HLR należącego do macierzystego operatora abonenta, o informacje z nim związane (numer MSISDN, IMSI, wykupione usługi w macierzystej sieci, itp.) HLR wyśle odpowiedź (która przez MSC2 zostanie zapisana w VLR2), a jednocześnie uaktualni swoje informacje na temat położenia abonenta, tzn. adres MSC, na którego terenie abonent aktualnie się znajduje (czyli w tym wypadku MSC2). Dane o abonencie są usuwane z VLR1 związanego z MSC1, które obsługiwało abonenta do tej pory.

Gdy ktoś będzie chciał zadzwonić do tego abonenta, najpierw poprzez sieć sygnalizacyjną SS7 zostanie wysłane zapytanie do HLR w sieci macierzystego operatora o MSC, na którego obszarze on przebywa (w tym przypadku będzie to MSC2), rozmowa zostanie tam przekierowana.

Zobacz też

• GSM
• IAPP

Linki zewnętrzne

• Informacja o wszystkich operatorach GSM na świecie i ich partnerach roamingowych (strona archiwalna). gsmworld.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-04)].