Richard Posner

amerykański prawnik

Richard Posner (ur. 11 stycznia 1939 w Nowym Jorku) – amerykański prawnik.

Richard Posner
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 stycznia 1939
Nowy Jork

Zawód, zajęcie

prawnik

Jako profesor Uniwersytetu Chicagowskiego zapoczątkował badania związane z ekonomiczną analizą prawa. Był blisko związany z chicagowską szkołą ekonomii, lecz po kryzysie finansowym z 2008 i lekturze Ogólnej teorii zatrudnienia, procentu i pieniądza zaczął identyfikować się jako keynesista[1].

Jest autorem kilkudziesięciu książek i jednym z najczęściej cytowanych teoretyków prawa. Współpracował z Garym Beckerem, z którym współtworzył blog, a także jest współautorem przetłumaczonej na język polski książki Nieoczywistości. Ekonomiczna teoria wszystkiego.

Posner pisał również na tematy spoza swojej podstawowej dziedziny, jaką jest prawo. W swoich pracach podejmował tematy między innymi ochrony zwierząt, feminizmu, zakazu narkotyków, małżeństw osób tej samej płci, ekonomii keynesowską, akademicką filozofią moralną. Jest autorem blisko 40 książek z zakresu prawoznawstwa, ekonomii, ekonomicznej analizy prawa, ekonomii sprawiedliwości, problemów orzecznictwa, prawa, pragmatyzmu i demokracji oraz kryzysu kapitalistycznej demokracji.

Posner był określany jako konserwatysta, jednak w ostatnich lata zdystansował się od stanowiska partii republikańskiej, wydając bardziej liberalne orzeczenia dotyczące małżeństw jednopłciowych czy aborcji. Po kryzysie finansowy w 2008 zakwestionował model ekonomicznego wybory racjonalnego, leseferyzm, który leżał u podstaw jego teorii prawa i ekonomii[2].

Richard Posner w latach 1981-2017 był sędzią sądu apelacyjnego dla siódmego okręgu Stanów Zjednoczonych, nominowany przez Ronalda Reagana[3].

Wczesne lata życia i edukacja

edytuj

Po ukończeniu liceum uczęszczał na Uniwersytet Yale. W 1959 uzyskał stopień summa cum laude w literaturze angielskiej. Następnie uczęszczał do Harvard Law School, którą ukończył w 1962.

W okresie 1962-1963 pełnił funkcję adwokata i doradcy federalnego komisarza ds. handlu Philipa Elmana. Następnie rozpoczął pracę w Biurze Solicitor General w Departamencie Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych, pod kierownictwem Thurgood Marshall[4].

Kariera zawodowa

edytuj

W 1968 przyjął stanowisko nauczyciela akademickiego w Stanford Law School. W późniejszym okresie przeniósł się na wydział prawa Uniwersytetu Chicagowskiego, gdzie został starszym wykładowcą[4]. Był założycielem, w 1972, i redaktorem The Journal of Legal Studies.

27 października 1981 został nominowany przez Ronalda Regana na sędziego Sądu Apelacyjnego Stanów Zjednoczonych dla siódmego obwodu, a 1 grudnia 1981 jego nominacja została zatwierdzona przez Senat Stanów Zjednoczonych. W latach 1993–2000 pełnił funkcję sędziego głównego tego sądu, pozostając ciągle profesorem na Uniwersytecie Chicagowskim, choć już w niepełnym wymiarze godzin[5].

Posner jest pragmatykiem w filozofii i ekonomistą w zakresie metodologii prawnej. Napisał wiele artykułów i książek o powiązaniach prawa z ekonomią i literaturą, sądownictwie federalnym, teorii moralnej, własności intelektualnej, prawie antymonopolowym, historii prawa[6].

Największy wpływ Posnera wynika z jego pism dotyczących prawa i ekonomii. New York Times nazwał go „jednym z najważniejszych uczonych antymonopolowych minionego półwiecza”. W grudniu 2004 Posner rozpoczął wspólny blog z laureatem Nagrody Nobla, Garym Beckerem, zatytułowanym The Becker-Posner Blog.

Poglądy prawne i filozoficzne

edytuj

W młodości, w latach 60. (jako urzędnik prawny Williama J. Brennana), Posner był uważany za liberała, jednak w reakcji na niektóre wydarzenia z końca lat 60. rozwinął silnie konserwatywne podejście. Zetknął się z ekonomistami ze szkoły chicagowskiej, Aaronem Directorem i George’em Stiglerem, będąc profesorem Uniwersytetu Stanforda. Posner podsumował swoje poglądy na temat prawa i ekonomii w swojej książce z 1973 The Economic Analysis of Law[4].

Dziś – chociaż ogólnie postrzegane jako właściwe w środowisku akademickim – pragmatyzm Posnera, jego kwalifikowany relatywizm moralny i sceptycyzm moralny oraz jego przywiązanie do myśli Fryderyka Nietzschego odróżniają go od większości amerykańskich konserwatystów[7]. W lipcu 2012 Posner stwierdził: „Stałem się mniej konserwatywny, odkąd Partia Republikańska zaczęła być niemądra”.

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

W 2004 sondaż przeprowadzony przez magazyn Legal Affairs nazwał Posnera jednym z dwudziestu najlepszych myślicieli prawnych w Stanach Zjednoczonych[8].

W 2008 University of Chicago Law Review opublikował numer upamiętniający dwadzieścia pięć lat sędziego Richarda A. Posnera. Jeden z byłych urzędników Posnera, Tim Wu, nazywa Posnera „prawdopodobnie największym żyjącym prawnikiem Ameryki”[9]. Były dziekan Yale Law School, Anthony T. Kronman, powiedział, że Richard Posner był „jednym z najbardziej racjonalnych ludzi”, jakiego kiedykolwiek spotkał[4].

Publikacje

edytuj
  • 1973: Ekonomiczna analiza prawa, wyd. 1
  • 1981: Ekonomia sprawiedliwości, ISBN 978-0-674-23526-7
  • 1988: Prawo i literatura: relacja niezrozumiana, ISBN 978-0-674-51468-3
  • 1995: Pokonanie prawa, ISBN 978-0-674-64926-2 - wśród tematów jest krytyka teorii konstytucyjnych Roberta Borka, przegląd książek o systemie prawnym w III Rzeszy oraz dyskusja na temat kultury prawnej odzwierciedlonej w pracach Toma Wolfe’a i E.M. Forstera
  • 2002: Pragmatyzm a purpozywizm w analizie pierwszej poprawki, 54 Stan. L. Rev. 737 (artykuł)
  • 2003: Struktura ekonomiczna prawa własności intelektualnej (Harvard Univ. Press) z Williamem Landes, ISBN 978-0-674-01204-2
  • 2006: Niepewna tarcza: amerykański system wywiadu w ferworze reform, ISBN 978-0-7425-5127-5
  • 2014: Ekonomiczna analiza prawa, wyd. 9
  • 2016: Rozbieżne ścieżki: Akademia i sądownictwo

Przypisy

edytuj
  1. How I Became a Keynesian (ang.)
  2. Natasha Burns, Jan Jindra, Political Spending and Shareholder Wealth, „American Politics Research”, 42 (4), 2013, s. 579–599, DOI10.1177/1532673x13508976, ISSN 1532-673X [dostęp 2019-04-09].
  3. Richard Posner announces sudden retirement from federal appeals court in Chicago [online], Chicago Tribune [dostęp 2023-01-31].
  4. a b c d Jerome McCristal Culp, Richard Posner, The Education of Judge Posner, „Transition” (52), 1991, s. 114, DOI10.2307/2935129, ISSN 0041-1191, JSTOR2935129 [dostęp 2019-04-09].
  5. New York Times Stock Market Crash Survey, October-November 1987, ICPSR Data Holdings, 1 maja 1990, DOI10.3886/icpsr09215 [dostęp 2019-04-09].
  6. 58391, 1900-07-09, OSBORNE (John H.), Auburn, New-York, Art Sales Catalogues Online, DOI10.1163/2210-7886_asc-58391 [dostęp 2019-04-09].
  7. Richard A. Posner, The Problematics of Moral and Legal Theory, „Harvard Law Review”, 111 (7), 1998, s. 1637, DOI10.2307/1342477, ISSN 0017-811X, JSTOR1342477 [dostęp 2019-04-09].
  8. Rozenberg, Joshua Rufus, (born 30 May 1950), legal journalist and commentator, Oxford University Press, 1 grudnia 2007, DOI10.1093/ww/9780199540884.013.u33361 [dostęp 2019-04-09].
  9. Mignon Nixon, Anatomic Explosion on Wall Street, „October”, 142, 2012, s. 3–25, DOI10.1162/octo_a_00105, ISSN 0162-2870 [dostęp 2019-04-09].

Linki zewnętrzne

edytuj