Rezerwat przyrody Nietoperek
Nietoperek – faunistyczny rezerwat przyrody w województwie lubuskim, na terenie gmin Międzyrzecz i Lubrza. Znajduje się pomiędzy miejscowościami Nietoperek, Wysoka, Kęszyca i Boryszyn. W obecnej formie powstał w 2002 roku poprzez połączenie rezerwatów Nietoperek (utworzonego w 1980 roku) i Nietoperek II (utworzonego w 1998 roku)[1][2].
Jeden z panzerwerków rezerwatu, zabezpieczony przed dostępem ludzi | |
rezerwat faunistyczny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Mezoregion | |
Data utworzenia |
1980, 1998 |
Akt prawny |
M.P. z 1980 r. nr 19, poz. 94, Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1228 |
Powierzchnia |
50,77 ha |
Ochrona | |
Położenie na mapie gminy Międzyrzecz | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego | |
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego | |
52°23′25″N 15°31′02″E/52,390278 15,517222 |
Powierzchnia rezerwatu wynosi 50,77 ha, z czego 5,77 ha objęte jest ochroną ścisłą, a 45,00 ha ochroną czynną[3].
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych miejsc zimowania i rozrodu wielogatunkowej kolonii nietoperzy[3].
Rezerwat obejmuje fragment pozostałości podziemnych fortyfikacji byłego Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, w skład których wchodzi labirynt podziemnych korytarzy o żelbetowej konstrukcji, znajdujący się na głębokości 35–50 m pod powierzchnią ziemi[4]. Każdej zimy hibernuje tu ponad 30 tys. osobników należących do 12 gatunków. Jest to największe zimowisko nietoperzy w Środkowej Europie i największe w Polsce zimowisko nocka dużego, nocka łydkowłosego i nocka Bechsteina[5]. Temperatura w korytarzach jest stabilna i wynosi ok. 9° C przez cały rok[6]. Obiekty fortyfikacyjne mają największe znaczenie jako schronienie zimowe, jednak nietoperze wykorzystują je w ciągu całego roku[5].
Rezerwat stanowi fragment obszaru siedliskowego Natura 2000 – Nietoperek PLH080003[5] o powierzchni 7377,37 ha[7].
Obszar rezerwatu częściowo stanowi własność Skarbu Państwa, a częściowo mienie komunalne gminy Międzyrzecz i gminy Lubrza[4].
Rezerwat przyrody Nietoperek
edytuj- dokument powołujący – Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 11 sierpnia 1980 r. (M.P. z 1980 r. nr 19, poz. 94)
- powierzchnia według aktu powołującego – 2,50 ha
- położenie – środkowa część podziemi Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego.
Rezerwat przyrody Nietoperek II
edytuj- dokument powołujący – Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 grudnia 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1228)
- powierzchnia według aktu powołującego – 48,27 ha
- położenie – działki forteczne oraz obiekty podziemne prawie całej środkowej części Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego.
- przedmiot ochrony – zadrzewienia oraz zakrzewienia działek fortecznych, pasy zarośli, zapory przeciwczołgowe i inne tereny bezpośrednio przylegające do otworów wlotowych do podziemi.
Gatunki nietoperzy stwierdzone zimą w rezerwacie Nietoperek
edytuj- Nocek rudy (Myotis daubentonii)
- Nocek duży (Myotis myotis)
- Nocek Natterera (Myotis nattereri)
- Nocek Bechsteina (Myotis bechsteinii)
- Nocek łydkowłosy (Myotis dasycneme)
- Mopek zachodni (Barbastella barbastellus)
- Gacek brunatny (Plecotus auritus)
- Nocek Brandta (Myotis brandtii)
- Nocek wąsatek (Myotis mystacinus)
- Mroczek późny (Eptesicus serotinus)
- Karlik malutki (Pipistrellus pipistrellus)
- Gacek szary (Plecotus austriacus)
Podczas liczenia zimujących w podziemiach i obiektach wolnostojących Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU) przeprowadzonego w dniach 10-11 stycznia 2015 r. stwierdzono rekordową liczbę 38 594 hibernujących osobników z 9 gatunków[8].
Turystyka
edytujPoza całorocznymi trasami turystycznymi (w Pniewie niedaleko Międzyrzecza oraz w okolicach Boryszyna w gminie Lubrza), z uwagi na konieczność ochrony hibernujących nietoperzy, od 15 października do 15 kwietnia obowiązuje zakaz wstępu do fragmentów tras większości podziemnych korytarzy i bunkrów Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego[9][10].
Przypisy
edytuj- ↑ Obwieszczenie Wojewody Lubuskiego z dnia 16 stycznia 2002r. w sprawie ustalenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998r.. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 12 poz. 144 [on-line]. 2002-01-17. [dostęp 2018-10-11].
- ↑ Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim: Projekt Zarządzenia w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Nietoperek" (uzasadnienie). 2016. [dostęp 2018-10-12].
- ↑ a b Rezerwat przyrody Nietoperek. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-11].
- ↑ a b Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubuskiego. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, 2018-03-28. [dostęp 2018-10-11].
- ↑ a b c Danuta Iwaszko, Tomasz Kozłowski, Wincenty Piworun: Rezerwaty przyrody w województwie lubuskim. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, 2014, s. 105–106. ISBN 978-83-63564-12-4.
- ↑ Rezerwaty Nietoperek na stronie Łagowskiego Parku Krajobrazowego. lpk.ovh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-18)]. (strona archiwalna)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 3 kwietnia 2023 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Nietoperek (PLH080003) (Dz.U. z 2023 r. poz. 1000)
- ↑ Wyniki liczenia nietoperzy. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, 2015-01-13. [dostęp 2018-10-12].
- ↑ Lubuskie/ Ciepła jesień sprawia, że część nietoperzy nadal jest aktywna, „Nauka w Polsce” [dostęp 2018-03-26] (pol.).
- ↑ Nietoperek zimą, „nauka.wiara.pl”, 31 października 2012 [dostęp 2018-03-26] .