Rezerwat przyrody Dolina Smarkatej
Rezerwat przyrody Dolina Smarkatej – krajobrazowy rezerwat przyrody położony na terernie gmin Cmolas i Majdan Królewski w powiecie kolbuszowskim (województwo podkarpackie).
 Fragment meandrującej Smarkatej | |
| rezerwat krajobrazowy | |
| Typ rezerwatu |
krajobrazów |
|---|---|
| Podtyp rezerwatu |
krajobrazów naturalnych |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
18 kwietnia 2024 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Podk. z 2024 r., poz. 1831 |
| Powierzchnia |
55,94 ha |
| Powierzchnia otuliny |
155,11 ha |
Położenie na mapie gminy Majdan Królewski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego  | |
 50°21′57″N 21°40′14″E/50,365833 21,670556
| |
Powołanie
edytujObszar chroniony utworzony został 18 kwietnia 2024 r. na podstawie Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 2 kwietnia 2024 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Dolina Smarkatej” (Dz. Urz. Woj. Podk. z 2024 r., poz. 1831)[1]. Powstał m.in. dzięki staraniom Podkarpackiego Towarzystwa Przyrodników Wolne Rzeki, które w 2017/2018 przeprowadziło inwentaryzację terenu i w 2019 zawnioskowało do RDOŚ w Rzeszowie o powołanie rezerwatu (w szerszych granicach niż to ostatecznie nastąpiło). Miejscowa roślinność została opisana w okresie międzywojennym jeszcze przez Władysława Szafera[2][3].
Położenie
edytuj
Rezerwat ma 55,94 ha powierzchni, zaś jego otulina – 155,11 ha. Znajduje się na terenie nadleśnictwa Nowa Dęba i nadleśnictwa Mielec[4]. Rezerwat obejmuje niespełna 5-kilometrowy nieuregulowany odcinek rzeki Smarkatej wraz z dopływami i fragmentami doliny[2]. Znajduje się w granicach Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz obszaru Natura 2000 Puszcza Sandomierska PLB180005. Obszar chroniony obejmuje także m.in. pozostałości dwóch zabytkowych mostów z czasów II wojny światowej. Tworzy przełom przez wzniesienie (wydmę) Smarkata Góra (198 m n.p.m.)[2].
Charakterystyka
edytujCelem ochrony rezerwatowej jest „zachowanie naturalnego charakteru rzeki Smarkatej z niezaburzonymi procesami fluwialnymi i torfotwórczymi”[1]. Ze względu na dominujący przedmiot ochrony typ obszaru chronionego określono jako krajobrazów, a podtyp – krajobrazów naturalnych, natomiast ze względu na główny typ ekosystemu typ określono jako różnych ekosystemów, a podtyp – lasów i wód[1].
Na tym terenie w dużej liczbie występują starorzecza i niewielkie torfowiska niskie, natomiast w korycie rzeki m.in. rozlewiska, pnie drzew i tamy bobrów. Do cennych gatunków występujących w rezerwacie należą rak szlachetny, pływacz zwyczajny, wawrzynek wilczełyko i bagno zwyczajne[2].
Obszaru chronionego nie udostępniono do zwiedzania[4]. Według stanu na kwiecień 2024 rezerwat nie ma wyznaczonego planu ochrony ani zadań ochronnych.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 2 kwietnia 2024 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Dolina Smarkatej”. rzeszow.uw.gov.pl, 3 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-21].
- ↑ a b c d Rezerwat „Dolina Smarkatej”. wolnerzeki.pl. [dostęp 2024-04-21].
- ↑ Wniosek o utworzenie rezerwatu przyrody Dolina Smarkatej. wolnerzeki.pl, 7 marca 2019. [dostęp 2024-04-22].
- ↑ a b Paulina Pawłowska: Nowy rezerwat „Dolina Smarkatej”. krosno.lasy.gov.pl, 4 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-21].